Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Kisielewicz (spr.) Sędzia NSA Wojciech Kręcisz Sędzia del. WSA Henryka Lewandowska-Kuraszkiewicz Protokolant Mateusz Rogala po rozpoznaniu w dniu 30 października 2013 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej W. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 22 kwietnia 2013 r. sygn. akt VI SA/Wa 2100/12 w sprawie ze skargi W. S. na uchwałę Krajowej Rady Notarialnej z dnia [...] sierpnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia o odbyciu aplikacji notarialnej 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od W. S. na rzecz Krajowej Rady Notarialnej kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. VS
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 kwietnia 2013 r. sygn. akt VI SA/Wa 2100/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w W., oddalił skargę W. S. na uchwałę Krajowej Rady Notarialnej z dnia [...] sierpnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia o odbyciu aplikacji notarialnej.
Ze stanu faktycznego sprawy przyjętego przez Sąd I instancji wynika, że wnioskiem z dnia [...] lipca 2012 r. aplikant notarialny W. S. wystąpił do Rady Izby Notarialnej w K. o wydanie zaświadczenia o odbyciu przez niego aplikacji notarialnej, zgodnie z art. 72 § 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. z 2000 r. Nr 189, poz. 1158 ze zm.).
Rada Izby Notarialnej w K. postanowieniem z dnia [...] lipca 2012 r., działając na podstawie art. 219 w zw. z art. 217 § 1 oraz art. 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm., powoływanej dalej jako "k.p.a.") oraz art. 72 § 2 ustawy - Prawo o notariacie, odmówiła W. S. wydania zaświadczenia o żądanej treści.
Organ samorządu zawodowego wyjaśnił, że organizację aplikacji określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie organizacji aplikacji notarialnej (Dz. U. Nr 258, poz. 2169 ze zm.) wydane na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 75 ustawy - Prawo o notariacie. Z kolei Krajowa Rada Notarialna, powołując się na przepis art. 40 § 1 pkt 9 ustawy - Prawo o notariacie, uchwałą z dnia 18 września 2009 r. nr VII/48/2009 zmienioną uchwałą z dnia 19 listopada 2011 r. nr VII/84/2011, ustaliła program aplikacji.
Zdaniem organu, zgodnie z art. 218 § 2 k.p.a., zaświadczenie powinno stwierdzać okoliczności, o których mowa w art. 72 § 1 ustawy - Prawo o notariacie oraz w § 6 i § 9 - 11 rozporządzenia. Ustalenia tych danych dokonano na podstawie dokumentacji dotyczącej aplikanta posiadanej przez Radę Izby Notarialnej w K., jednakże te ustalenia nie uprawniały jeszcze do przyjęcia, że aplikant odbył aplikację w rozumieniu art. 72 § 1 ustawy. Dane te, w ocenie Rady Izby Notarialnej w K. oznaczały jedynie, że aplikant podjął próbę zaznajomienia się z zakresem programu szkolenia. Jednakże zaświadczenie o odbyciu aplikacji, skoro ma ono uprawniać do przystąpienia do egzaminu notarialnego, musi zawierać urzędowe potwierdzenie pewnych określonych faktów oraz stanu prawnego istotnego dla osoby wnioskującej o jego wydanie. Ustalenie owego stanu prawnego umożliwiającego przystąpienie do egzaminu zawodowego wymaga od Rady Notarialnej ustalenia, czy w okresie 2 lat i 6 miesięcy od daty rozpoczęcia aplikacji aplikant zaznajomił się z całokształtem pracy notariusza oraz z czynnościami sądów w sprawach cywilnych, gospodarczych i wieczystoksięgowych.
W celu sprawdzenia stopnia opanowania przez aplikantów wiedzy, na podstawie § 13 rozporządzenia i § 1 ust. 2 oraz § 6 ust. 1 przywołanej uchwały Krajowej Rady Notarialnej, poddano aplikantów sprawdzianowi nabytej wiedzy w czasie aplikacji. Rada Izby Notarialnej podkreśliła, że odbycie aplikacji nie może sprowadzać się wyłącznie do potwierdzenia uczestniczenia w zajęciach, gdyż wówczas szkolenie miałoby w istocie charakter iluzoryczny. Zgodnie z art. 72 § 1 ustawy - Prawo o notariacie, aplikant powinien wykazać się wykonaniem wszystkich obowiązków objętych programem szkolenia. W konsekwencji niewykonanie tych obowiązków, potwierdzających zrealizowanie programu szkolenia, uniemożliwia wydanie zaświadczenia o odbyciu aplikacji.