Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Kuba (spr.) Sędziowie NSA Maria Myślińska Hanna Kamińska Protokolant Jerzy Stelmaszuk po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2014 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Rady Izby Notarialnej w R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 25 kwietnia 2012 r. sygn. akt VI SA/Wa 453/12 w sprawie ze skargi Rady Izby Notarialnej w R. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie powołania na stanowisko notariusza i wyznaczenia siedziby kancelarii 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W.; 2. zasądza od Ministra Sprawiedliwości na rzecz Rady Izby Notarialnej w R. 220 (dwieście dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z 25 kwietnia 2012 r., sygn. akt VI SA/Wa 453/12, oddalił skargę Rady Izby Notarialnej w R.(dalej: skarżąca) na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego w sprawie wniosku o powołanie na stanowisko notariusza i wyznaczenie siedziby kancelarii notarialnej, z następującym uzasadnieniem.
Decyzją z dnia 10 listopada 2011 r. Minister Sprawiedliwości powołał B. G. (dalej: uczestnik) na stanowisko notariusza i wyznaczył siedzibę kancelarii notarialnej w R.
Od powyższej decyzji Rada Izby Notarialnej w R. złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Zaskarżoną w sprawie decyzją Minister Sprawiedliwości na podstawie art. 127 § 3 w zw. z art. 129 § 1 i 2 i art. 138 § 1 pkt 3, art. 104 i art. 107 § 1, 2, 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.; dalej k.p.a.) umorzył postępowanie odwoławcze w przedmiotowej sprawie. W uzasadnieniu wskazał, iż odwołanie jest niedopuszczalne, gdyż zostało wniesione przez osobę nie będącą stroną w rozumieniu art. 28 k.p.a. Zdaniem organu skarżąca nie ma interesu prawnego w złożeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, ponieważ żaden przepis administracyjnego prawa materialnego nie przewiduje wprost udziału samorządu notarialnego jako strony w postępowaniach w przedmiocie powołania na stanowisko notariusza (asesora notarialnego) i żaden przepis takiego przymiotu samorządowi notarialnemu nie nadaje.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. oddalił skargę Rady Izby Notarialnej w R. na powyższą decyzję, stwierdzając, że skarżąca nie posiada interesu prawnego pozwalającego jej skutecznie wnieść wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy od decyzji Ministra Sprawiedliwości powołującej uczestnika na stanowisko notariusza i wyznaczenia siedziby kancelarii notarialnej, gdyż nie jest stroną tego postępowania.
Sąd I instancji uznał, że w świetle przepisów ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. Nr 22, poz. 91 ze zm.) rady właściwych izb notarialnych posiadają tylko procesowe uprawnienia. Zgodnie z art. 10 i 35 pkt 1 Prawa o notariacie, rady izb notarialnych posiadają prawo opiniowania wniosków o powołanie notariusza i wyznaczania siedziby jego kancelarii, a także w sprawie odwoływania notariuszy i asesorów notarialnych.
Zdaniem Sądu art. 28 k.p.a. nie może stanowić postawy do uznania konkretnego podmiotu za stronę postępowania administracyjnego. Pojęcie strony, jakim posługuje się ten przepis, może być wyprowadzone tylko z przepisów prawa materialnego, czyli normy prawnej, która stanowi podstawę ustalenia uprawnienia lub obowiązku (por. m. in. wyrok NSA z dnia 19 stycznia 1995 r., I SA 1326/93, Glosa 1996, nr 1, s. 5). Interes prawny to zatem interes, którego podstawą mogą być wyłącznie przepisy materialnego prawa administracyjnego. Sąd wskazał także, że interes prawny, o jakim mowa w art. 28 k.p.a., to interes indywidualny, konkretny i sprawdzalny obiektywnie, a jego istnienie znajduje potwierdzenie w okolicznościach faktycznych, będących przesłankami zastosowania przepisu prawa materialnego. Tymczasem sprawy o powołanie na stanowisko notariusza nie dotyczą indywidualnego interesu prawnego izb notarialnych, lecz indywidualnych interesów osób ubiegających się o powołanie na stanowisko notariusza.