Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska (spr.) Sędzia NSA Małgorzata Korycińska Sędzia NSA Andrzej Skoczylas po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 8 marca 2018 r., sygn. akt III SA/Łd 1074/17 w sprawie ze skargi D. K. i J. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia [...] sierpnia 2017 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie koncesji na wydobywanie kruszywa naturalnego 1. uchyla zaskarżony wyrok; 2. oddala skargę; 3. zasądza od D. K. i J. K. solidarnie na rzecz Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim 460 (czterysta sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z 8 marca 2018 r., sygn. akt III SA/Łd 1074/17, po rozpoznaniu sprawy ze skargi D.K. i J.K., uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim z [...] sierpnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia wznowionego postępowania.
Sąd pierwszej instancji orzekał w następującym stanie sprawy.
D.K. wystąpił do Starosty Tomaszowskiego z wnioskiem o wznowienie postępowania w sprawie udzielenia A. Sp. z o.o. z siedzibą w T. koncesji na wydobywanie piasku w W. na działkach nr [...] i [...], wskazując jako podstawę wznowienia art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. Wniosek wpłynął do organu [...] lipca 2011 r. Wnioskodawca podał, że [...] czerwca 2011 r. dowiedział się o uzyskaniu przez spółkę koncesji na działalność wydobywczą na działkach graniczących z działką nr [...], której jest właścicielem. Wyraził przekonanie, że prowadzenie działalności wydobywczej w odległości 6 m od działki nr [...], naruszy jego interes, gdyż posiada decyzję Wójta Gminy Tomaszów Mazowiecki ustalającą warunki zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji polegającej na budowie budynku jednorodzinnego, którą zamierza realizować. Według D.K., działalność wydobywcza oprócz uciążliwości pod względem hałasu a także zanieczyszczenia powietrza może być zagrożeniem dla planowanego budynku oraz zdrowia i życia mieszkańców; może doprowadzić do osłabienia podłoża, jego obsuwania i zapadania oraz do uszkodzenia lub osłabienia systemu korzeniowego drzew rosnących na działce nr [...].
Starosta Tomaszowski postanowieniem z [...] lipca 2011 r. odmówił wznowienia postępowania. W ocenie organu pierwszej instancji, D.K. nie jest stroną postępowania w sprawie udzielenia koncesji innemu podmiotowi.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Piotrkowie Trybunalskim postanowieniem z [...] października 2011 r. utrzymało w mocy postanowienie Starosty Tomaszowskiego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, po rozpatrzeniu skargi D.K., wyrokiem z 29 lutego 2012 r., sygn. akt III SA/Łd 1201/11 uchylił postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim z [...] października 2011 r. oraz poprzedzające je postanowienie Starosty Tomaszowskiego z [...] lipca 2011 r. Sąd stwierdził, że organ drugiej instancji naruszył art. 28, art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a., błędnie przyjmując, że właściciel nieruchomości położonej poza obszarem górniczym nie może wykazać się interesem prawnym w sprawie o udzielenie innemu podmiotowi koncesji na wydobywanie kopaliny. Zdaniem WSA organ odwoławczy niezasadnie ograniczył rozpoznanie wniosku skarżącego jedynie do zbadania interesu prawnego w oparciu o przepisy ustawy - Prawo geologiczne i górnicze. Interes prawny bycia stroną w postępowaniu administracyjnym, w rozumieniu art. 28 k.p.a., może wynikać z "prawa refleksowego" i wywodzony może być z praw właścicielskich; interes prawny właściciela nieruchomości sąsiadującej z terenem górniczym uzasadniać mogą prawo do korzystania z rzeczy oraz prawo do rozporządzania rzeczą. Sąd podzielił wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28 września 2009 r., sygn. akt II GSK 62/09 pogląd akcentujący konieczność ochrony procesowej podmiotu dysponującego "prawem refleksowym". Tym samym uznał, że interes prawny może wynikać nie tylko z przepisów prawa materialnego administracyjnego, lecz także cywilnego. Sąd zarzucił organowi odwoławczemu, że nie odniósł się do argumentacji skarżącego, który twierdził, że udzielenie koncesji spółce A. ogranicza jego uprawnienia przez naruszenie art. 64 Konstytucji i przepisów kodeksu cywilnego, w szczególności uniemożliwia wzniesienie na działce nr [...] budynku jednorodzinnego zgodnie z warunkami zabudowy wydanymi w 2006 r., tj. przed wydaniem koncesji. Zalecił by, przy ponownym rozpatrywaniu wniosku o wznowienie postępowania organ ustalił, czy przyznanie koncesji spółce A. ma wpływ na prawa właścicielskie D.K. przewidziane w art. 140 k.c. Organ w szczególności powinien zbadać, czy udzielenie koncesji ogranicza uprawnienia D.K. do korzystania z nieruchomości, tj. do realizacji budowy domu jednorodzinnego zgodnie z decyzją o ustaleniu warunków zabudowy.