Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Korycińska Sędzia NSA Czesława Socha (spr.) Sędzia NSA Marzenna Zielińska Protokolant asystent sędziego Elżbieta Jabłońska-Gorzelak po rozpoznaniu w dniu 31 października 2014 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej K. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 7 stycznia 2013 r. sygn. akt VI SA/Wa 1501/12 w sprawie ze skargi K. D. na decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu zafałszowanych przetworów mlecznych 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od K. D. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 900 (dziewięćset) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 7 stycznia 2013 r. o sygn. VI SA/Wa 1501/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. oddalił skargę K. D. na decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej. Decyzja ta utrzymała w mocy decyzję L. Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w G. W. z dnia [...] lutego 2012 r.
Sąd I instancji przyjął, że organ prawidłowo nałożył na skarżącą karę pieniężną w wysokości 9793 zł za wprowadzenie do obrotu partii zafałszowanego artykułu rolno-spożywczego na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.). Chodziło o "masło śmietankowe stołowe", które nie spełniało wymagań jakościowych, gdyż średnia zawartość wody wynosiła 16,5%, podczas gdy nie powinno być jej więcej niż 16%, a także zawierało niedopuszczalną obecność tłuszczu obcego w ilości 64,25%.
Podstawą tych ustaleń były wyniki badań, ujęte w sprawozdaniu Nr [...] z dnia [...] października 2011 r., przeprowadzonych przez Laboratorium Kontrolno-Analityczne Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w O. Laboratorium to posiada stosowną akredytację, przyznaną przez Polskie Centrum Akredytacji i jest uprawnione do dokonywania badań próbek produktów tłuszczowych pobranych podczas kontroli. Wprawdzie powyższe sprawozdanie zawierało zarówno wyniki badań objęte zakresem akredytacji AB 433, jak i badań nieakredytowanych, jednakże podstawą przyjęcia, że produkt był zafałszowany, były wyniki badań objętych akredytacją. Zdaniem Sądu nie było podstaw, by kwestionować spójność przyjętych przez Laboratorium procedur badawczych z metodami określonymi w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 273/2008 z dnia 5 marca 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1255/1999 w odniesieniu do metod analizy oceny jakości mleka i przetworów mlecznych. Nie było także podstaw, by podważyć wiarygodność wyników badań ujawnionych w ww. sprawozdaniu i prawidłowość ustaleń organu poczynionych na ich podstawie co do zafałszowania ww. artykułów.
Zdaniem Sądu, procedura pobrania, przebadania i udokumentowania badań próbki masła oraz dalsze czynności organu odnośnie próbki kontrolnej, nie naruszała przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151 poz. 1219 ze zm.) ani rozporządzenia (WE) Nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzonych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 2004.191.1) i rozporządzenia Komisji (WE) nr 273/2008 z dnia 5 marca 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1255/1999 w odniesieniu do metod analizy oceny jakości mleka i przetworów mlecznych. Sąd podzielił stanowisko organu w kwestii istnienia procedury ukierunkowanej na podważenie wyników badań dotyczących jakości żywności wprowadzonej do obrotu, poprzez przeprowadzenie badań kontrolnych z wykorzystaniem próbki kontrolnej, o której mowa w art. 28 ust. 1 ustawy o Inspekcji Handlowej. Takie jest bowiem zadanie próbki kontrolnej, którą pobiera się równocześnie z próbką produktu z tej samej partii towaru. Co więcej, uregulowanie z art. 28 ust. 1 i 2 tej ustawy można traktować jako nawiązanie do legalnej (formalnej) teorii dowodów, nakazującej w omawianej sytuacji wykorzystanie próbki kontrolnej jako materiału badawczego dla przeprowadzenia badań i ekspertyz mających na celu podważenie wcześniejszego badania organu. Skorzystanie przez stronę z tego samego źródłowego materiału dowodowego, z jakiego wcześniej skorzystał organ przeprowadzający badanie, jest rozwiązaniem racjonalnym, niestwarzającym stronie zbędnych utrudnień dla dochodzenia swoich racji, a zarazem chroniącym zasadę prawdy materialnej. Takie podejście w pełni mieści się w ramach konstytucyjnej zasady proporcjonalności. W przeciwnym razie bowiem nie byłoby żadnej pewności, w jaki sposób i z jakiej partii towaru została pobrana próbka na potrzeby przeprowadzenia badania kontrolnego, weryfikującego wcześniejsze badanie organu. Takie badania, gdyby miano je dopuścić jako materiał dowodowy w sprawie, byłyby obarczone znacznym ryzykiem niewiarygodności.