Ponieważ przesłanka, o której mowa w art. 36(2) ust. 4 pkt 6 i 7 u.r.p. odpowiada co do treści przesłance z art. 25 ust. 2 pkt 3 i 4 tej ustawy określającej warunki przystąpienia do egzaminu radcowskiego, niewykazanie minimalnego okresu pracy, o którym mowa we wskazanych przepisach, skutkować powinno rozstrzygnięciem merytorycznym odmowy dopuszczenia do egzaminu, nie zaś postanowieniem o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania. To ostatnie rozstrzygnięcie uzasadnia wyłącznie niedołączenie wymaganych dokumentów, mimo wezwania.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Sieńczyło-Chlabicz Sędziowie NSA Krystyna Anna Stec Maria Jagielska (spr.) Protokolant Kacper Tybuszewski po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2015 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Ministra Sprawiedliwości od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 7 stycznia 2014 r. sygn. akt VI SA/Wa 1852/13 w sprawie ze skargi M. K. na postanowienie Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego 1. uchyla zaskarżony wyrok; 2. oddala skargę; 3. zasądza od M. K. na rzecz Ministra Sprawiedliwości kwotę 280 (słownie: dwieście osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 7 stycznia 2014 r. o sygn. akt VI SA/Wa 1852/13 po rozpoznaniu sprawy ze skargi M. K. na postanowienie Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] o umorzeniu postępowania odwoławczego, uchylił zaskarżone postanowienie, orzekł o klauzuli ochrony tymczasowej i zasądził od organu na rzecz skarżącego koszty postępowania.
Sąd I instancji referując sprawę stwierdził, że postanowieniem z dnia [...] II 2013 r. Przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej nr [...] z siedzibą w W. powołanej do przeprowadzenia egzaminu radcowskiego w 2013 r., działając na podstawie art. 333 ust. 5 w zw. z art. 362 ust. 4 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.), dalej: u.r.p., pozostawił bez rozpoznania wniosek M. K. o dopuszczenie do udziału w egzaminie radcowskim w dniach 19-22 marca 2013 r., gdyż wnioskodawca nie złożył dokumentów zaświadczających co najmniej 5-letni okres zatrudnienia lub wykonywania czynności wymagających wiedzy prawniczej, określonych w art. 362 ust. 4 pkt 6 i 7 u.r.p.
Postanowieniem z dnia [...] IV 2013 r. Minister Sprawiedliwości, na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 w zw. z art. 105 § 1 i art. 126 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), dalej: k.p.a. umorzył postępowanie odwoławcze. Jak wskazał Minister, egzamin radcowski został przeprowadzony w dniach 19-22 marca 2013 r., a zażalenie M. K. wpłynęło w dniu 8 kwietnia 2013 r., więc już po egzaminie. W tej sytuacji Minister stwierdził, że brak jest podstaw faktycznych do rozpatrzenia sprawy, bo przedmiotem postępowania o dopuszczenie do egzaminu są: fakt spełnienia przez kandydata wymogów ustanowionych u.r.p. oraz fakt przeprowadzenia egzaminu. Postępowanie w przedmiocie dopuszczenia do egzaminu radcowskiego może się skutecznie toczyć jedynie do chwili przeprowadzenia egzaminu. Zdaniem Ministra rozpatrzenie zażalenia nie wpłynęłoby na możliwość przystąpienia kandydata do egzaminu radcowskiego w roku, w którym złożył wniosek o dopuszczenie do tego egzaminu. Fakt rozpatrywania zażalenia po przeprowadzeniu egzaminu, a także wynikający z art. 361 ust. 9 u.r.p. brak podstaw prawnych do wyznaczenia innego terminu egzaminu w danym roku kalendarzowym powodują, że postanowienie organu II instancji rozstrzygające kwestię dopuszczenia do egzaminu radcowskiego obarczone byłoby wadą określoną w art. 156 § 1 pkt 5 k.p.a., czyli byłoby niewykonalne i ta niewykonalność miałaby charakter trwały. Mając na uwadze powyższe Minister uznał, że możliwość podjęcia rozstrzygnięcia w formie decyzji administracyjnej determinuje zaistnienie pewnego stanu faktycznego, przewidzianego przez ustawodawcę, z którym wiąże on skutki prawne. Celem postępowania administracyjnego jest bowiem realizacja normy materialnego prawa administracyjnego wobec określonego podmiotu poprzez ukształtowanie jego sytuacji prawnej. Norma ta może zostać zastosowana wtedy, gdy obiektywnie istnieje stan faktyczny, zobowiązujący organ do wydania decyzji. Jeśli nie istnieje stan faktyczny, to postępowanie, jako bezprzedmiotowe, podlega umorzeniu. Przeprowadzenie egzaminu radcowskiego w toku postępowania o dopuszczenie do udział w tym egzaminie spowodowało, że przestały istnieć podstawy faktyczne i prawne do wydania decyzji, zatem postępowanie o dopuszczenie do udziału w egzaminie radcowskim M. K. podlegało umorzeniu jako bezprzedmiotowe.