Skarga kasacyjna na decyzję Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych w przedmiocie odmowy zatwierdzenia wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
Tezy

Ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych /Dz.U. 2002 nr 72 poz. 664 ze zm./ nie stosuje się do wykonywania zadań o charakterze użyteczności publicznej przez jednostkę organizacyjną utworzoną w tym celu przez gminę.

1. Ustawa z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych /Dz.U. 2002 nr 72 poz. 664 ze zm./ nie ma zastosowania do przypadków powierzania przez gminę utworzonej przez nią jednostce organizacyjnej wykonywania zadań użyteczności publicznej drogą aktu kreującego tę jednostkę organizacyjną.

2. Wykonywanie przez gminę zadań komunalnych we własnym zakresie przez utworzoną w tym celu jednostkę organizacyjną siłą rzeczy zawarcia umowy nie wymaga. Podstawą powierzenia wykonywania tych zadań jest bowiem sam akt organu gminy powołujący do życia tę jednostkę i określający przedmiot jej działania.

3. W stosunkach zachodzących pomiędzy gminą i utworzoną przez nią jednostką organizacyjną jest również miejsce na zawarcie umowy o realizację zamówienia publicznego na rzecz gminy. Jednakże pod warunkiem, że mamy do czynienia ze zleceniem zamówienia niemieszczącego się w zakresie zadań, dla których gmina powołała tę jednostkę.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Kuba (spr.), Sędziowie NSA Andrzej Kisielewicz, Józef Waksmundzki, Protokolant Agnieszka Romaniuk, po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2005 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Miasta Luboń od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 października 2004 r., sygn. akt 3 II SA 1921/03 w sprawie ze skargi Miasta Luboń na decyzję Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z dnia [...] kwietnia 2003 r., Nr [...] w przedmiocie odmowy zatwierdzenia wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego I. Uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie. II. Zasądza od Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz Miasta Luboń kwotę 340 zł (trzysta czterdzieści złotych) tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Inne orzeczenia o symbolu:
6534 Zamówienia publiczne
Inne orzeczenia z hasłem:
Zamówienia publiczne
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny
Inne orzeczenia ze skargą na:
Inne
Uzasadnienie strona 1/7

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Miasta Luboń na decyzję Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z dnia [...] kwietnia 2003 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy zatwierdzenia wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Decyzją z dnia [...] stycznia 2003 r. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych odmówił zatwierdzenia wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki na obsługę komunikacji miasta Luboń. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że zgodnie z art. 71 ust. l pkt l ustawy o zamówieniach publicznych, tryb z wolnej ręki może być zastosowany, gdy ze względu na szczególny rodzaj dostaw, usług lub robót budowlanych można je uzyskać tylko od jednego dostawcy lub wykonawcy. Prezes UZP stwierdził, iż okoliczności powołane przez zainteresowanego we wniosku nie uzasadniały zastosowania trybu zamówienia publicznego z wolnej ręki, bowiem nie można uznać, że obsługa komunikacji miejskiej jest szczególnym trybem usługi, którą z przyczyn technicznych może wykonać tylko jeden podmiot. Organ wskazał dodatkowo na możliwość przeprowadzenia postępowania konkurencyjnego w celu udzielenia przedmiotowego zamówienia.

Orzekając ponownie w sprawie, Prezes UZP decyzją z dnia [...] kwietnia 2003 r. utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję. W uzasadnieniu decyzji organ podał, że zamawiający we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy powołał się na art. 71 ust. l pkt 3 ustawy o zamówieniach publicznych, który to przepis pozwala na zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki w przypadku, gdy zachodzi konieczność natychmiastowego wykonania zamówienia ze względu na zaistnienie wyjątkowej sytuacji, nie wynikającej z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, a nie jest możliwe zachowanie terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia. Dopuszczalność powołania się na ten przepis uzależniona jest od wystąpienia łącznie wszystkich przewidzianych tam warunków. Zdaniem Prezesa UZP, analiza stanu faktycznego sprawy nie pozwalała na przyjęcie, że w przedmiotowej sprawie zaistniała wyjątkowa, nieprzewidywalna sytuacja powodująca konieczność natychmiastowego działania. W konkluzji organ podtrzymał opinię wyrażoną we wcześniejszej decyzji, że w sprawie nie została spełniona żadna z przesłanek wymienionych w art. 71 ust. l ustawy o zamówieniach publicznych.

W dniu 12 maja 2003 r. Burmistrz Miasta Luboń wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę, domagając się uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji obu instancji.

Orzekając w sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. W uzasadnieniu Sąd podał, że rozstrzygnięcie zaistniałego sporu sprowadza się w zasadzie do odpowiedzi na pytanie, czy Miasto Luboń zlecając wykonanie zadania z zakresu gospodarki komunalnej własnej jednostce organizacyjnej w formie gminnej spółki prawa handlowego powinno stosować ustawę o zamówieniach publicznych. Sąd stwierdził, że z art. 3 ust. l ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. Nr 9, poz. 43) wynika, że jednostki samorządu terytorialnego mogą powierzyć wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, w drodze umowy na zasadach ogólnych z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych. Zgodnie zaś z art. 2 powołanej ustawy gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. Analiza tylko tych dwóch przepisów pozwala na wyprowadzenie stwierdzenia, że powierzanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej spółkom komunalnym jako podmiotom wymienionym w art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej nie podlega ustawie o zamówieniach publicznych. Jednak istotne znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy ma ustawa o zamówieniach publicznych, ponieważ reguluje wszelkie kwestie związane z umowami zawieranymi w tym trybie. W świetle art. 4 ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych (Dz. U. Nr 72 poz. 664) ustawę stosuje się do zamówień publicznych udzielanych przez jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, z zastrzeżeniem pkt 7 i 9, spółdzielnie, fundacje i stowarzyszenia, w zakresie, w jakim dysponują środkami publicznymi, wykonujące zadania o charakterze użyteczności publicznej: państwowe jednostki organizacyjne, komunalne jednostki organizacyjne, jednostki zależne, agencje państwowe w zakresie nieuregulowanym odrębnymi przepisami, jednostki publicznej radiofonii i telewizji oraz ich jednostki zależne, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej i jednostki organizacyjne ubezpieczenia zdrowotnego w zakresie nieuregulowanym odrębnymi przepisami. W art. 6 wspomnianej ustawy znajduje się katalog wyłączeń od stosowania jej rygorów, są to wyjątki o charakterze podmiotowym i przedmiotowym. Z treści przywołanego przepisu wynika, iż wyłączeniu spod rygorów ustawy podlega, w myśl pkt 3 lit. a i c udzielenie zamówień gospodarstwom pomocniczym przez macierzyste jednostki budżetowe, a także zakładom budżetowym przez podmioty, które te zakłady utworzyły. Przedstawiony wyjątek wskazuje, że ustawy nie stosuje się tylko do działań wymienionych w tych unormowaniach, natomiast w pozostałym zakresie działalności gospodarstw pomocniczych i zakładów budżetowych należy stosować ustawę o zamówieniach publicznych. Powyższe - zdaniem Sądu - oznaczało, że gdyby jednostka samorządu terytorialnego chciała udzielić zamówienia "na zewnątrz" przykładowo zakładowi budżetowemu innej jednostki samorządowej, wtedy zobligowana byłaby do stosowania ustawy ze wszelkimi jej rygorami. Mając na uwadze to rozwiązanie prawne Sąd stwierdził, iż gdyby wolą ustawodawcy było wyłączenie spod zakresu podmiotowego zamówień udzielanych przez jednostki samorządu terytorialnego własnym spółkom komunalnym to z pewnością by to uczynił, dokonując właściwego zapisu w art. 6 ustawy o zamówieniach publicznych. Objęcie regułami ustawy zamówień "na zewnątrz" - w zakresie komunalnych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej stanowi jednoznaczne potwierdzenie dla tezy, iż ustawie podlegają także zamówienia udzielane własnym jednostkom organizacyjnym posiadającym osobowość prawną (spółkom kapitałowym). Zgodnie zaś z zasadą, że wyjątki należy interpretować ściśle Sąd uznał, iż nie ma podstaw prawnych do przyjęcia, że zamówienia udzielane własnym spółkom komunalnym podlegają wyłączeniu spod rygorów tej ustawy (por. wyrok SN z lipca 2001 r. sygn. akt III RN 16/01, który zapadł na gruncie o zamówieniach publicznych, a konkretnie art. 71). Powiedzieć należało, że art. 6 omawianej ustawy należy do kategorii przepisów o charakterze szczególnym, gdyż określa wyjątki od przepisu ogólnego wymienionego w art. 4 tej ustawy. Niezależnie od powyższego Sąd podniósł, iż z relacji, jakie występują pomiędzy wymienionymi powyżej przepisami ustaw: o gospodarce komunalnej i o zamówieniach publicznych wynika, że skoro ustawodawca w art. 6 ustawy o zamówieniach publicznych wyłącza z zakresu obowiązywania tej ustawy udzielanie zamówień przez jednostki samorządu terytorialnego własnym gospodarstwom pomocniczym, jak i zakładom budżetowym, to jednoznacznie świadczy, iż przepis art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej, który w swej treści odnosi się do zakładów budżetowych - wymienionych przykładowo - nie wyłącza sam w sobie stosowania ustawy o zamówieniach publicznych w sytuacjach realizowania zadań z zakresu gospodarki komunalnej przy pomocy własnych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, czy też jednostek, które taką osobowość posiadają. Istotne na gruncie ówcześnie obowiązujących przepisów prawa było również to, iż zagadnienia związane z zamówieniami publicznymi są uregulowane kompleksowo w ustawie o zamówieniach publicznych tak, więc trudno byłoby zaakceptować tezę, iż w innej ustawie znalazłoby się wyłączenie stosowania przepisów tej ustawy. WSA zauważył także, że ustawodawca w żadnym z przepisów ustawy o zamówieniach publicznych nie odsyła do innych ustaw, które mogłyby samodzielnie zwalniać pewne zamówienia od stosowania tego aktu prawnego. Nie można także zdaniem Sądu wywodzić prawa do wyłączenia zamówień realizowanych przez spółki własne jednostek samorządu terytorialnego z treści art. 3 ustawy o gospodarce komunalnej, który stanowi, iż jednostki samorządu terytorialnego mogą powierzać wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej osobom fizycznym, osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, w drodze umowy na zasadach ogólnych, z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych, w powiązaniu z artykułem 2 tej ustawy - dokonując wnioskowania na zasadzie przeciwieństwa do art. 3. Nie jest uprawnione przyjęcie tezy, iż skoro treść art. 2 nie odwołuje się do ustawy o zamówieniach publicznych, to a contrario do art. 3 tego aktu prawnego, realizowanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej przez podmioty wymienione w art. 2 nie podlega ustawie o zamówieniach publicznych. Zdaniem Sądu wnioskowanie z przeciwieństwa jest dopuszczalne w tych przypadkach, w których regulacja ma charakter zamknięty i wyczerpujący tak, że można założyć, że dany przepis reguluje wszystkie sytuacje, z którymi normodawca chciał powiązać dany skutek prawny. Zgodnie z przywołaną zasadą Sąd zważył, iż art. 3 ustawy o gospodarce komunalnej nie ma charakteru zamkniętego, jak i nie jest też przepisem wyczerpującym w zakresie regulacji sytuacji, które podlegają rygorom zamówień publicznych. Tematyka zamówień publicznych, w części istotnej na gruncie tych rozważań, tj. zakresu podmiotowego uregulowana jest w art. 4 ustawy o zamówieniach publicznych, stąd też nieuzasadnione jest wywodzenie normy prawnej z wnioskowania z przeciwieństwa do art. 3 ustawy o gospodarce komunalnej. Reasumując tę część wywodów Sąd stwierdził, iż przyjąć należy, że zamówienia udzielane przez jednostki samorządu terytorialnego własnym spółkom komunalnym podlegają rygorom ustawy o zamówieniach publicznych, bowiem ustawodawca nie przewidział takiego wyłączenia w art. 6 tej ustawy.

Strona 1/7
Inne orzeczenia o symbolu:
6534 Zamówienia publiczne
Inne orzeczenia z hasłem:
Zamówienia publiczne
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny
Inne orzeczenia ze skargą na:
Inne