Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Korycińska Sędzia NSA Gabriela Jyż Sędzia del. WSA Henryka Lewandowska-Kuraszkiewicz (spr.) Protokolant Elżbieta Jabłońska-Gorzelak po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2014 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej B.-P. A. i D. M. Spółki jawnej w T. L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w L. z dnia 9 października 2012 r. sygn. akt III SA/Lu 276/12 w sprawie ze skargi B.-P. A. i D. M.Spółki jawnej w T. L. na czynność Naczelnika Urzędu Celnego w Z. z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] w przedmiocie zmiany regulaminu prowadzenia składu celnego 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od B.-P. A. i D. M. Spółki jawnej w T. L. na rzecz Naczelnika Urzędu Celnego w Z. 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Objętym skargą kasacyjną wyrokiem z dnia 9 października 2012 r., sygn. akt III SA/Lu 276/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w L. oddalił skargę "B.-P." A. i D. M. Spółki jawnej z siedzibą w T. L. (dalej: skarżąca, Spółka) na czynność Naczelnika Urzędu Celnego w Z. z dnia [...] lutego 2012 r., nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia aneksu nr 21 do regulaminu prowadzenia składu celnego.
Sąd I instancji za podstawę rozstrzygnięcia przyjął następujące ustalenia.
Pismem z dnia [...] lutego 2012 r. "B.-P." A. i D. M. Spółka jawna z siedzibą w T. L. zwróciła się z wnioskiem do Naczelnika Urzędu Celnego w Z. o zatwierdzenie aneksu nr 21 do regulaminu prowadzenia składu celnego. Zmiana dotyczyła usunięcia z dotychczasowej treści regulaminu prowadzenia składu celnego zapisu nakładającego na prowadzącego tenże skład obowiązku zawierania kontraktów konsygnacyjnych w formie pisemnej i przechowywania ich dla potrzeb kontroli celnej.
Naczelnik Urzędu Celnego w Z. odmówił zaakceptowania przedstawionej propozycji nowej treści punktu 24 regulaminu zawartego w omawianym aneksie nr 21, o czym zawiadomił Spółkę pismem z dnia [...] lutego 2012r. Jednocześnie przedstawił swoją propozycję zmiany aneksu i wezwał Spółkę do przedstawienia przez nią aneksu uwzględniającego uwagi organu.
Pismem z dnia [...] lutego 2012 r. Spółka wystąpiła do Naczelnika Urzędu Celnego w Z. domagając się usunięcia naruszenia prawa polegającego na niezasadnej odmowie zatwierdzenia części aneksu nr 21 do regulaminu prowadzenia składu celnego.
W odpowiedzi na powyższe, pismem z dnia [...] marca 2012 r. organ podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.
Sąd I instancji oddalił skargę Spółki na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej: "p.p.s.a."). Sąd I instancji uznał, że organ celny słusznie odmówił zatwierdzenia aneksu nr 21 do regulaminu prowadzenia składu celnego przez Spółkę. Podana przez Spółkę wersja zmiany warunków prowadzenia składu - określonych w regulaminie zatwierdzonym przez organ celny - zakłada w punkcie 24, że w składzie celnym mogą być składowane towary niewspólnotowe, stanowiące własność osób nieposiadających pozwolenia na stosowanie procedury składu celnego i w takim przypadku zgłoszenie celne o objęcie towarów procedurą składu celnego dokonywane jest na rzecz prowadzącego skład celny. Proponowana wersja regulaminu zakładała odejście od obowiązku zawierania przez Spółkę kontraktów konsygnacyjnych w formie pisemnej, co przewiduje aktualnie obowiązujący i zatwierdzony w dniu [...] grudnia 2011 r. regulamin. Z kolei organ celny uważał, że warunkiem objęcia towarów procedurą składu celnego jest zawarcie umów konsygnacyjnych (umów składu i komisu). Ich brak - zdaniem organu celnego - utrudni kontrolę celną przebiegu procedury składu celnego. Sąd I instancji wskazał, że składem celnym jest uznane przez organ celny miejsce, w którym towary mogą być składowane zgodnie z ustalonymi warunkami, w myśl art. 98 ust. 2 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z 19.10.1992 r. z późn. zm., dalej: "WKC"). Warunki te są ustalane przez organ celny w pozwoleniu na prowadzenie składu celnego (art. 100 ust. 2 WKC). Skład celny podlega kontroli organu (art. 98 ust. 2 WKC). Do organu celnego należy dozór i kontrola gospodarczej procedury składu celnego (art. 86 WKC). Zgodnie z tym przepisem pozwolenie na prowadzenie składu celnego może być wydane, gdy organy celne mogą zapewnić dozór i kontrolę procedury bez konieczności stosowania środków administracyjnych niewspółmiernych do istniejącej potrzeby gospodarczej. Przepis ten w powiązaniu z treścią art. 98 ust. 2 oraz art. 100 ust. 2 WKC oznacza, że organ celny ma prawo odmówić zaakceptowania proponowanych przez podmiot prowadzący skład celny zmian we wcześniej zatwierdzonych warunkach prowadzenia składu celnego, jeżeli nowe zasady i warunki mogą utrudnić organowi celnemu dozór i kontrolę przebiegu procedury gospodarczej. Brak umów konsygnacyjnych (składu i komisu) zawartych z właścicielami składowanych towarów powoduje, że kontrola składu celnego przeprowadzona przez organ celny będzie ograniczona, a przez to utrudniona. Podmiot prowadzący skład jest odpowiedzialny za wykonywanie obowiązków wynikających ze składowania towarów objętych procedurą składu celnego (art. 101 WKC). Przeprowadzone w tym zakresie wyniki kontroli celnej nie powinny budzić wątpliwości, a mogą - w przypadku braku dokumentów źródłowych w postaci umów konsygnacyjnych.