Sprawa ze skargi na decyzję Izby Skarbowej w K. w przedmiocie opłaty skarbowej
Tezy

1. Treść art. 190 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. 2005 nr 8 poz. 60 ze zm./ nie obliguje organów podatkowych do powiadomienia strony o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu polegającego na składaniu wyjaśnień przez inną ze stron toczącego się postępowania podatkowego. Tym niemniej obowiązek taki wywieźć można z treści przepisu art. 123 par. 1 Ordynacji podatkowej. Przepis art. 123 par. 1 Ordynacji podatkowej formułuje bowiem jedną z podstawowych zasad ogólnych postępowania podatkowego, gwarantującą udział strony w każdym stadium tego postępowania. Z uwagi na brak kontradyktoryjności postępowania podatkowego zapewnienie stronie prawa czynnego udziału w całym toczącym się postępowaniu ma zasadnicze znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego odpowiadającego prawdzie materialnej. Z tego powodu interpretacja przepisów, które w sposób szczegółowy określają prawa i obowiązki procesowe stron w postępowaniu w dowodowym musi być zgodna z celem, jaki przyświeca usytuowanej w rozdziale I Działu IV Ordynacji podatkowej, zasadzie udziału stron w postępowaniu podatkowym.

2. Z uwagi na ścisły związek, jaki zachodzi pomiędzy zapewnieniem stronie prawa uczestniczenia w całym postępowaniu podatkowym oraz dokonania ustaleń prawdziwych, to jest odpowiadających prawdzie materialnej, wykładnia gramatyczna przepisu art. 190 par. 1 Ordynacji podatkowej nie może być przeszkodą do tego by powiadomić jedną ze stron toczącego się postępowania podatkowego o miejscu i terminie składanych wyjaśnień przez inną stronę tego postępowania.

3. Brak zapewnienia stronie czynnego udziału w każdym stadium postępowania podatkowego spowodować może zbudowanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia podatkowego na ustaleniach nie odpowiadających prawdzie i skutkować obowiązkiem wznowienia postępowania podatkowego.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Stefan Babiarz, Sędzia NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), Sędzia NSA Krystyna Chustecka, Protokolant Krzysztof Kołtan, po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2006 r. na rozprawie w Izbie Finansowej sprawy ze skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 14 lipca 2005 r. sygn. akt I SA/Kr 2130/02 w sprawie ze skargi Grażyny J. i Genowefy J. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 24 lipca 2002 r. (...) w przedmiocie opłaty skarbowej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie strona 1/4

II FSK 84/06

Uzasadnienie

1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 lipca 2005 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w sprawie I SA/Kr 2130/02, uchylił zaskarżoną przez Grażyna J. i Genowefa J. decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 24 lipca 2002 r. oraz poprzedzającą to rozstrzygnięcie decyzję Urzędu Skarbowego w K. z dnia 10 kwietnia 2002 roku określającą Genowefie J. zaległość w opłacie skarbowej od umowy pożyczki wraz z ustawowymi odsetkami. Jako osobę solidarnie odpowiedzialną za to zobowiązanie wskazano Grażynę J. W dniu 10 kwietnia 2002 roku Urząd Skarbowy w K. wydał także decyzję w tej samej sprawie, w której określił Grażynie J. zaległość w opłacie skarbowej od umowy pożyczki wraz z ustawowymi odsetkami oraz wskazał solidarnie odpowiedzialną za to zobowiązanie Genowefę J. Decyzje te zostały wydane w wyniku przesłania przez Dyrektora Kontroli Skarbowej w K. w wyniku kontroli z dnia 28 listopada 2000 r. przeprowadzonej w przedsiębiorstwie Grażyny J., prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą "K.". W rozpoznawanej sprawie organy podatkowe ustaliły, iż Grażyna J. otrzymała na rozpoczęcie działalności gospodarczej pożyczkę w kwocie 200.000 złotych od teściowej, Genowefy J. Za datę zawarcia umowy pożyczki organy przyjęły dzień 31 marca 2000 roku. Organy ustaliły bowiem, że fakt zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki został potwierdzony przez Grażynę J., która w trakcie przesłuchania przez Inspektora Kontroli Skarbowej wskazała, że pieniądze na rozpoczęcie działalności gospodarczej w kwocie 200.000 złotych uzyskała od teściowej, Genowefy J. oraz że kwotę tę będzie starała się zwrócić.

2. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w zaskarżonym wyroku z dnia 14 lipca 2005 r. ocenił, że zarówno decyzja Izby Skarbowej w K. z dnia 24 lipca 2002 r., jak również utrzymana tym rozstrzygnięciem decyzja Urzędu Skarbowego w K. z dnia 10 kwietnia 2002 roku naruszają prawo. Sąd wskazał, iż stosownie do art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych /Dz.U. nr 86 poz. 959/, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie cywilnoprawne. W opinii Sądu zawarte w tym przepisie wyliczenie ma charakter enumeratywny. Oznacza to, że art. 1 cytowanej ustawy podatkowej tworzy zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Sąd argumentował w dalszej kolejności, iż w rozpoznawanej sprawie organy podatkowe nie ustaliły w sposób jednoznaczny, iż doszło między Grażyną J. a Genowefą J. do zawarcia umowy pożyczki, od której to czynności organy określiły zaległość w opłacie skarbowej. Sąd wskazał na brak pisemnego potwierdzenia zawarcia umowy oraz podkreślił, że czynności faktycznie dokonane przez Grażynę J. oraz Genowefę J. nie mogły spowodować konsekwencji podatkowych w postaci obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Nadto, Sąd wytknął organom podatkowym naruszenie w trakcie prowadzenia postępowania podatkowego norm wynikających z art. 123 par. 1 i par. 2 oraz art. 190 ustawy z dnia Ordynacja podatkowa. Do naruszenia tych przepisów dojść miało w wyniku niepowiadomienia Grażyny J. o terminie i miejscu dowodu z zeznań Genowefy J. Pozbawiło to, jak ocenił Sąd, Grażynę J. prawa udziału w przeprowadzeniu tego dowodu. Sąd zakwestionował także ustalenie przez organy podatkowe daty zawarcia umowy pożyczki oraz dnia od którego naliczone zostały naliczone odsetki od określonej w decyzji zaległości.

Strona 1/4