Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka, Sędzia NSA Bogdan Lubiński (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Wojciech Stachurski, Protokolant Dorota Rembiejewska, po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 6 listopada 2012 r. sygn. akt I SA/Gl 412/12 w sprawie ze skargi Przedsiębiorstwa [...] "P." sp. z o.o. z siedzibą w R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 3 lutego 2012 r. nr [...] w przedmiocie straty w podatku dochodowym od osób prawnych za 2009 r. oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 6 listopada 2012 r., sygn. akt I SA/Gl 412/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uwzględnił skargę Przedsiębiorstwa [...] "P." Sp. z o.o. w R. (zwanego dalej "spółką") na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 3 lutego 2012 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych.
Ze stanu sprawy przyjętego przez Sąd pierwszej instancji wynika, że decyzją z dnia 3 lutego 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, po rozpatrzeniu odwołania od decyzji Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w S. z dnia 7 listopada 2011 r. określającej spółce stratę podatkową z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy 2009 w kwocie 1.453.566,94 zł oraz wysokość odsetek za zwłokę z tytułu zaniżenia wpłat zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych za kwiecień 2009 r. w kwocie 176,00 zł, maj 2009 r. w kwocie 28,00 zł, utrzymał w mocy decyzję organu podatkowego pierwszej instancji.
W uzasadnieniu wskazano, że w oparciu o ustalenia dokonane w toku kontroli źródłowej przeprowadzonej w zakresie prawidłowości rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych za okres 2009 r. oraz w trakcie przeprowadzonego postępowania podatkowego, Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził zawyżenie straty podatkowej z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych na skutek zawyżenia kosztów uzyskania przychodów wykazanych przez spółkę w skorygowanym zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych CIT- 8. Zawyżenie kosztów podatkowych nastąpiło wskutek ujęcia w ciężar kosztów kwoty w wysokości: 43.193,25 zł wypłaconej pracownikom, bądź rodzinom pracowników z tytułu wypadków przy pracy powstałych z winy pracodawcy na podstawie wyroków sądowych na świadczenia odszkodowawcze, tj. renty wyrównawcze, odszkodowania, zadośćuczynienia, 900,00 zł tytułem opłaty sądowej zastępstwa radcowskiego w postępowaniu apelacyjnym z powództwa E. O. z tytułu wypłaty renty wyrównawczej.
W odwołaniu od powyższej decyzji, zarzucono naruszenie prawa materialnego a to art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., nr 54, poz. 654 ze zm. - zwanej dalej "u.p.d.o.p."), polegające na przyjęciu wbrew temu przepisowi, że wypłacone poszkodowanym pracownikom (spadkobiercom) świadczenia w postaci rent wyrównawczych oraz odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy, a także koszty postępowania apelacyjnego w sprawie o sygn. akt III APa 75/08 nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, mimo że obowiązek poniesienia tych wydatków wynikał z przepisów prawa (art. 444 i 446 Kodeksu cywilnego) oraz orzeczeń sądowych opartych na tych przepisach i był nierozerwalnie związany z zatrudnieniem pracowników oraz zakresem i charakterem prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej, a wydatki poniesione celem utrzymania i zabezpieczenia źródła przychodów pozostawały z nim w związku przyczynowo-skutkowym, znajdując ekonomiczne i racjonalne uzasadnienie. Nadto zarzucono błędne twierdzenie, że zwrot kosztów postępowania apelacyjnego 900,00 zł na rzecz spadkobiercy poszkodowanego pracownika E. O. nie może być uznany za koszt uzyskania przychodów, albowiem nie został poniesiony celem osiągnięcia przychodu oraz, że wydatek ten nie miał racjonalnego i ekonomicznego uzasadnienia, mimo iż wniesienie apelacji było merytorycznie uzasadnione, wynikało z przysługującego spółce prawa do odwołania od niekorzystnego dla niej wyroku Sądu I instancji, a nadto miało na celu uchylenie tego wyroku, a w konsekwencji co najmniej zachowanie, bądź zabezpieczenie źródła przychodów i dlatego winno być uznane za koszt uzyskania przychodu. Stwierdzenie przez organ I instancji, że apelacja od wyroku nie miała racjonalnego i ekonomicznego uzasadnienia, jest całkowicie bezpodstawne. Niezależnie od powyższych zarzutów strona podniosła, że w toku kontroli w oparciu o art. 16 ust. 1 pkt 16 u.p.d.o.p. błędnie uznała, iż wypłacona na podstawie wyroku sądowego na rzecz spadkobierczyni poszkodowanego pracownika E. O. należność w łącznej kwocie 9.913,10 zł (odszkodowanie z odsetkami oraz koszty postępowania apelacyjnego) nie stanowiła kosztów uzyskania przychodu i dokonała korekty rozliczenia, mimo że przepis ten nie miał w powyższym przypadku zastosowania, co potwierdził sam organ I instancji. W konsekwencji, ustalona w decyzji kwota 44.093,25 zł (wydatki z tytułu wypłaconych rent wyrównawczych, odszkodowań, zadośćuczynienia oraz tytułem opłaty sądowej) winna ulec weryfikacji do pierwotnej kwoty 54.006,35 zł, albowiem ww. świadczenia nie stanowiły odszkodowania, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy i nie podlegały wyłączeniu.