Uprawnienie spadkobiercy do złożenia wniosku o wznowienie postępowania podatkowego zakończonego ostateczną decyzją organu podatkowego skierowaną do spadkodawcy jest uprawnieniem majątkowym spadkobiercy wynikającym z art. 133 § 1 w związku z art. 97 § 1 i art. 240 § 1 pkt 8 ord. pod.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Stefan Babiarz (sprawozdawca), Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędzia WSA del. Ewa Radziszewska-Krupa, Protokolant Dominika Kurek, po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej B. N. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 5 czerwca 2014 r. sygn. akt III SA/Po 147/14 w sprawie ze skargi B. N. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną ustalającą podatek od spadków i darowizn 1)uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2)uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 września 2013 r. nr [...], 3)zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu na rzecz B. N. kwotę 799 (słownie: siedemset dziewięćdziesiąt dziewięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
1. Wyrokiem z dnia 5 czerwca 2014 r., III SA/Po 147/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę B. N.j (zwanej dalej skarżącą) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 listopada
2013 r. w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną ustalającą tej skarżącej zobowiązanie w podatku od spadków i darowizn.
2. Ze stanu sprawy przyjętego przez sąd pierwszej instancji wynika, że na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 30 listopada 2007 r. (sygn. akt [...]) spadek po zmarłym w dniu 28 maja 2007 r. Z.N. nabyły jego żona oraz jego córka - tj. skarżąca. W dniu 5 maja 2008 r. matka skarżącej złożyła przed Naczelnikiem Urzędu Skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych tytułem dziedziczenia po zmarłym mężu.
Naczelnik Urzędu Skarbowego decyzją z dnia 13 czerwca 2008 r. opodatkował matkę skarżącej tytułem nabycia spadku na zasadach ogólnych, wskazując, że nie spełniła ona warunku złożenia zeznania (zgłoszenia) podatkowego w ustawowym terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku - zgodnie z art. 4 a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm. - dalej: u.p.s.d.). Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu decyzją z dnia 19 września 2008 r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.
Matka skarżącej zmarła w dniu 3 grudnia 2012 r., a jej jedynym spadkobiercą jest córka - skarżąca.
3. Pismem z dnia 11 lipca 2013 r. skarżąca - spadkobierczyni swojej matki - wniosła o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną organu II instancji z dnia 19 września 2008 r., wskazując jako przesłankę wznowieniową art. 240 § 1 pkt 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U z 2012 r., poz. 749 ze zm., dalej: ord. pod.). Podkreśliła, że decyzja wymiarowa została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją RP orzekł Trybunał Konstytucyjny na mocy wyroku z dnia 4 czerwca 2013 r., P 43/11. Wskazał w nim, że art. 4a ust. 1 pkt 1 u.p.s.d. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r.
w zakresie, w jakim przewiduje jedynie miesięczny termin zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nabycia w drodze dziedziczenia własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jest niezgodny z wywiedzioną w art. 2 Konstytucji RP zasadą zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Zgodnie z art. 240 § 1 pkt 8 ord.pod. wyrok TK stanowi podstawę do żądania wznowienia postępowania.
4. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu decyzją z dnia 16 września 2013 r. na podstawie art. 240, art. 243 § 3 w związku z art. 244 ord. pod. odmówił wznowienia postępowania. Wskazał, że nie było podstaw prawnych do wznowienia postępowania (choć wniosek złożono w terminie), gdyż skarżąca nie mogła być uznana za jego stronę. Nie ma ona bowiem własnego interesu prawnego do bycia stroną we wznowieniu postępowania podatkowego w rozumieniu art. 133 § 1 ord. pod. Matka skarżącej zmarła przed wydaniem wyroku przez TK, zatem nie mogła przekazać w spadku roszczeń, które płynęłyby z tego orzeczenia.