Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Bogdan Lubiński (sprawozdawca), Sędziowie: NSA Jacek Brolik, NSA Andrzej Jagiełło, Protokolant Szymon Mackiewicz, po rozpoznaniu w dniu 25 września 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej K.R. i M.R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 listopada 2014 r. sygn. akt VII SA/Wa 1568/14 w sprawie ze skargi K.R. i M.R na postanowienie Ministra Finansów z dnia 2 czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie rozłożenia na raty opłaty legalizacyjnej 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od K.R. i M.R na rzecz Ministra Finansów kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 18 listopada 2014 r., sygn. akt VII SA/Wa 1568/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę K. R. i M. R. (zwanych dalej "Skarżącymi") na postanowienie Ministra Finansów z dnia 2 czerwca 2014 r. w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie rozłożenia na raty opłaty legalizacyjnej.
Ze stanu sprawy przyjętego przez Sąd pierwszej instancji wynika, że Wojewoda Łódzki, po rozpatrzeniu wniosku Skarżących z dnia 28 marca 2014 r. o rozłożenie na raty należności w kwocie 50.000 zł z tytułu opłaty legalizacyjnej ustalonej postanowieniem Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w P. z dnia 5 grudnia 2013 r., postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2014 r. na podstawie art. 61a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267 - zwanej dalej "k.p.a.") odmówił wszczęcia postępowania.
Od powyższego postanowienia Skarżący złożyli zażalenie do Ministra Finansów, podnosząc że w realiach tej sprawy, odmowa wszczęcia postępowania jest przedwczesna. Dopiero wszczęcie i przeprowadzenie postępowania mogłoby skutkować odmową rozłożenia zapłaty przedmiotowej opłaty legalizacyjnej na raty. Podczas postępowania strony miałyby szansę na prezentację swoich argumentów, co mogłoby stanowić podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.
Minister Finansów postanowieniem z dnia 2 czerwca 2014 r. utrzymał mocy postanowienie Wojewody Łódzkiego z dnia 25 kwietnia 2014 r.
W skardze na postanowienie Ministra Finansów Skarżący podnieśli, że strony postępowania nie kwestionowały zasadności zastosowania przez organ nadzoru budowlanego nałożenia na nich opłaty legalizacyjnej za niewielką rozbudowę budynku mieszkalnego oraz gospodarskiego. Strony postępowania prowadzą gospodarstwo rolne i nie jest ich stać na jednorazową zapłatę słusznie nałożonej opłaty; nic posiadają zdolności pozyskania kredytu komercyjnego, z którego mogliby dokonać zapłaty i dlatego jedynym wyjściem dla nich była prośba o rozłożenie zapłaty tej opłaty na raty. Skarżący dziś rozumieją, że zadziałali nie w tej kolejności, akceptują konieczność poniesienia zgodnie z prawem nałożonej opłaty. Tyle tylko, że nie dysponują wolnymi środkami na jednorazowe uiszczenie zapłaty. Dlatego też proszą o rozstrzygnięcie przez Sąd możliwości zapłaty opłaty w ratach.
W odpowiedzi na skargę organ drugiej instancji wniósł o jej oddalenie.
Sąd pierwszej instancji - oddalając skargę - wskazał, że w świetle stanowiska Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyroki z dnia 23 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FSK 113/12 i sygn. akt II FSK 2481/12), konstrukcja opłaty legalizacyjnej wyklucza ze swojej natury możliwość zastosowania - w związku z odesłaniami z art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409) i art. 59g ust. 5 tej ustawy - przepisu art. 67a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm. - zwanej dalej "ord. pod."); nakaz odpowiedniego stosowania działu III drugiej z wymienionych ustaw nie obejmuje więc przepisu art. 67a. Co więcej, opłata legalizacyjna nie stanowi zobowiązania podatkowego w rozumieniu Ordynacji podatkowej, brak jest więc podstaw do stosowania wobec niej przepisów dotyczących ulg i zwolnień.