Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Anna Dumas, Sędzia NSA Beata Cieloch, Sędzia WSA del. Jacek Niedzielski (sprawozdawca), Protokolant Justyna Bluszko-Biernacka, po rozpoznaniu w dniu 15 września 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Olsztynie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 22 maja 2014 r. sygn. akt I SA/Ol 353/14 w sprawie ze skargi P. T. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Olsztynie z dnia 28 lutego 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Olsztynie na rzecz P. T. kwotę 180 (słownie: sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
1.1. Wyrokiem z 22 maja 2014 r., sygn. akt I SA/Ol 353/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie uchylił postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w O. z 28 lutego 2014 r. oraz poprzedzające je postanowienie organu I instancji w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego.
1.2. Z uzasadnienia wyroku Sądu I instancji wynika, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w O. prowadził z majątku P. T. egzekucję administracyjną w oparciu o tytuł wykonawczy z dnia 14 listopada 2013r. nr (...), obejmujący zaległości w podatku od towarów i usług za październik i listopad 2008 r. Wszczęcie egzekucji administracyjnej nastąpiło w dniu 15 listopada 2013 r., w wyniku doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności - (...) - zawiadomienia z dnia 15 listopada 2013 r. o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego. Zawiadomienie o zajęciu, wraz z odpisem tytułu wykonawczego, doręczono zobowiązanemu w trybie art. 44 k.p.a. w dniu 3 grudnia 2013 r. W wyniku realizacji zajęcia przez bank, z dniem 27 listopada 2013r. należności określone w tytule wykonawczym zostały wyegzekwowane. Pismem z dnia 6 grudnia 2013 r. P. T. zgłosił zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, a mianowicie wykonanie obowiązku przed wszczęciem postępowania (art. 33 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 1015 ze zm. dalej jako u.p.e.a.), określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia (art. 33 § 1 pkt 3 u.p.e.a.) oraz brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia (art. 33 § 1 pkt 7 u.p.e.a.). Jednocześnie pismem z dnia 5 grudnia 2013 r., złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 § 1 pkt 1, 2, 3 i 7 u.p.e.a. Organ I instancji działając na podstawie art. 61a ustawy z dnia 14.06.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 267, dalej jako k.p.a.), odmówił wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego, stwierdzając w uzasadnieniu, że w dniu 28 listopada 2013 r. postępowanie egzekucyjne zostało zakończone, w związku z całkowitym wyegzekwowaniem należności dochodzonych na podstawie tytułu wykonawczego. Z tego powodu postępowanie administracyjne w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego nie może być wszczęte.
1.3. W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący o wniósł o stwierdzenie jego nieważności lub uchylenie w całości. W uzasadnieniu stwierdził, że organ I instancji nie mógł zastosować przepisu art. 61a § 1 k.p.a., ponieważ żądanie umorzenia postępowania egzekucyjnego nie wszczyna nowego postępowania administracyjnego. Podkreślił, że pojęcia "egzekucja administracyjna" i "postępowanie egzekucyjne" nie są tożsame, a co za tym idzie, wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego można wnieść w każdym czasie, zarówno przed wszczęciem egzekucji, jak i po jej zakończeniu. Wskazał również na niekonsekwencję w stanowisku organu, który z jednej strony rozpatrzył merytorycznie zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, a z drugiej odmówił rozpatrzenia złożonego jednocześnie wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego, twierdząc, że postępowanie to zostało definitywnie zakończone.