Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka (sprawozdawca), Sędzia NSA Antoni Hanusz, Sędzia NSA (del.) Teresa Porczyńska, Protokolant Anna Rembowska, po rozpoznaniu w dniu 11 października 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. B. i D. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 19 marca 2014 r. sygn. akt I SA/Bd 93/14 w sprawie ze skargi M. B. i D. B. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 2 grudnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania zażaleniowego oddala skargę kasacyjną.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 marca 2014 r., sygn. akt I SA/Bd 93/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w sprawie ze skargi M. B. i D. B. (dalej: "skarżący") na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 2 grudnia 2013 r. w przedmiocie umorzenia postępowania zażaleniowego, uchylił zaskarżone postanowienie, określił, że zaskarżone postanowienie nie może być wykonane w całości.
Rozstrzygnięcie to zapadło w następującym, przyjętym przez Sąd pierwszej instancji, stanie faktycznym:
Decyzją z dnia 20 sierpnia 2013 r. Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego w B. określił skarżącym wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2007 w kwocie 238.168 zł. Od decyzji podatnicy wnieśli odwołanie. Postanowieniem z dnia 9 października 2013 r. organ uznając, że w sprawie zachodzą przesłanki wymienione w art. 239b § 1 pkt 4 oraz § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), dalej: "O.p.", nadał tej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności. Na postanowienie to podatnicy złożyli w dniu 11 października 2013 r. zażalenie, wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucili naruszenie art. 239b § 1 pkt 4 i § 2 O.p.
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 2 grudnia 2013 r. umorzył postępowanie zażaleniowe na podstawie art. 233 § 1 pkt 3 O.p. Wskazał, że z chwilą wydania przez organ odwoławczy w dniu 12 listopada 2013 r. decyzji ostatecznej, utrzymującej w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 20 sierpnia 2013 r., postanowienie w przedmiocie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji nieostatecznej traci byt prawny, a postępowanie zażaleniowe w sprawie nadania rygoru natychmiastowej wykonalności staje się w takiej sytuacji bezprzedmiotowe.
Podatnicy złożyli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy skargę na to postanowienie. Wnieśli o jego uchylenie, zarzucając naruszenie art. 121, art. 122 oraz 208 § 1 w związku z art. 219, art. 239b § 1 pkt 4 i § 2 O.p. w stopniu, który miał wpływ na wynik sprawy. Ich zdaniem błędna jest ocena zaprezentowana w zaskarżonym postanowieniu, zgodnie z którą z chwilą wydania decyzji ostatecznej w sprawie zobowiązania w podatku dochodowym postanowienie o nadaniu decyzji nieostatecznej rygoru natychmiastowej wykonalności utraciło byt prawny, a w konsekwencji postępowanie zażaleniowe stało się bezprzedmiotowe. Jak wskazali, mieli bowiem interes prawny w ustaleniu, czy wszczęcie postępowania egzekucyjnego, stanowiącego konsekwencję nadania decyzji pierwszoinstancyjnej rygoru natychmiastowej wykonalności, było zgodne z prawem. W ocenie strony skarżącej niezgodny z przepisami jest pogląd organu podatkowego, zgodnie z którym okres krótszy niż 3 miesiące do upływu terminu przedawnienia stanowi o uprawdopodobnieniu, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane.