Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Jolanta Strumiłło Sędziowie sędzia WSA Ryszard Maliszewski (sprawozdawca) sędzia WSA Przemysław Krzykowski po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 5 sierpnia 2020 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Spółki A na bezczynność Naczelnika Urzędu Celno-Skarbowego w przedmiocie udostępnienia wglądu do akt kontroli celno-skarbowej 1. zobowiązuje Naczelnika Urzędu Celno-Skarbowego do załatwienia wniosku o przedmiocie udostępnienia wglądu do akt kontroli celno-skarbowej w terminie 14 dni od daty otrzymania odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy, 2. stwierdza, że bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, 3. zasądza od Naczelnika Urzędu Celno-Skarbowego na rzecz Spółki A 597 (pięćset dziewięćdziesiąt siedem) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Spółka A. (dalej skarżąca, Spółka, kontrolowana) wywiodła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie skargę na bezczynność Naczelnika Urzędu Celno-Skarbowego (dalej NUS) w przedmiocie udostępnienia wglądu do akt kontroli celno-skarbowej.
Jak wynika z przekazanych akt sprawy NUS wszczął kontrolę celno-skarbową wobec skarżącej, w sprawie przestrzegania przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług za maj 2019 r., na podstawie upoważnienia z 17 lipca 2019 r, (karta nr 1-2 akt podatkowych). Organ postanowieniami z 5 września 2019 r. (k. 3), 23 stycznia 2020 r. (k. 4) i 6 lutego 2020 r. (k. 9-10) wyłączył z akt kontroli wymienione w nich dokumenty uzasadniając powyższe interesem publicznym, rozumianym jako dobro osób trzecich i podmiotów wymienionych w wyłączanych dokumentach, w powiązaniu z potrzebą ochrony danych, których ujawnienie stanowiłoby dodatkowo naruszenie interesu handlowego. Organ powołał art. 179 § 1 i art. 216 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900 ze zm.), dalej O.p.. Wymienił szczegółowo wyłączone dokumenty, w szczególności protokoły z przesłuchań szeregu osób, rejestry dostawców towarów, faktury i rejestry sprzedaży podmiotów handlowych, dokumenty magazynowe i transportowe, złożone formularze wymiany informacji VAT, decyzje i deklaracje w zakresie VAT.
Skarżąca, reprezentowana przez doradcę podatkowego, wniosła trzema pismami z 3 lutego 2020 r. (k. 11-16) o udostępnienie dokumentów wyłączonych ww. postanowieniami. Podniosła, że brak dostępu do dokumentów w aktach sprawy stanowi istotne naruszenie zasad postępowania oraz prawa do obrony.
Następnie pismem z 13 marca 2020 r. (k. 17-20) strona wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa poprzez dopuszczenie jej do wglądu wyłączonych z akt dokumentów. Zarzuciła naruszenie art. 120, 121, 123 § 1, art. 124, 125, 129 i 178 § 1 O.p. Powołała się m.in. na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 16 października 2019 r. w sprawie C-189/18 uznając, że organ nie jest zwolniony z obowiązku zapoznania strony z dowodami, nawet jeśli pochodzą z powiązanych postępowań administracyjnych. W niniejszej sprawie chodzi natomiast o dowody pochodzące z postępowań prowadzonych wobec kontrahentów skarżącej. W związku z tym zarzucono naruszenie art. 121 art. 120, 125, a ponadto art. 140 O.p., gdyż NUS nie wydał żadnego postanowienia w przedmiocie udzielenia informacji o planowanym terminie rozpatrzenia żądań strony zawartych we wnioskach z 11 lutego 2020 r. o zanonimizowanie treści wyłączonych dokumentów (brak wniosków w aktach sprawy).
Jednocześnie Spółka złożyła na podstawie art. 141 § 1 pkt 2 w związku z art. 292 O.p. ponaglenie z 13 marca 2020 r. (k. 24-28) na przewlekłe rozpatrywanie jej wniosków z 11 lutego 2020 r..
NUS w odpowiedzi z 26 marca 2020 r. (k. 21-23) powołał się na art. 94 ust. 1 pkt 2 ustawy z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2019 r., poz. 768 ze zm., obecnie Dz.U. z 2020 r. poz. 505 ze zm.), dalej ustawa o KAS. Wskazał na specyfikę kontroli celno-skarbowej na tle art. 178 i 179 § 1 O.p.. Podał, że wynik kontroli jako akt końcowy kontroli nie nakłada na kontrolowanego w sposób władczy żadnych obowiązków. Stanowi jedynie potwierdzenie przestrzegania przez kontrolowanego przepisów prawa podatkowego lub zawiera dostrzeżone nieprawidłowości w tym zakresie. Wyłączenie spornych dokumentów na obecnym etapie kontroli nie narusza uprawnień kontrolowanego związanych z czynnym jego udziałem, skoro tego rodzaju czynności nie są związane i nie prowadzą do wydania władczego rozstrzygnięcia jakim jest decyzja podatkowa.