Świadczenie spełnione w wykonaniu obowiązku umownego lub ustawowego nie może być uznane za świadczenie w wykonaniu umowy darowizny.
Jeżeli możliwości skarżącego pozwalają na przekazanie ich dzieciom pewnej kwoty ponad zwykłe środki służące utrzymaniu, a przeznaczone na kształcenie dzieci, pogłębianie ich wiedzy, nauki języków obcych, to nie można uznać, by świadczenie to przekraczało ramy obowiązku alimentacyjnego.
W tej zaś sytuacji spełnione w ten sposób świadczenie nie nosi cech zawartej między rodzicami a dziećmi umowy darowizny w rozumieniu art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do przepisu art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /t.j. Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./ podstawą obliczenia podatku z zastrzeżeniem przepisów wskazanych, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 lub art. 25 po odliczeniu kwot darowizn na cele w tym przepisie wymienione, w tym również cele naukowe, oświatowe i oświatowo-wychowawcze.
Przewidując w powołanym przepisie darowiznę jako podstawę do odliczenia od dochodu objętych nią kwot, ustawodawca nie zawarł w żadnym z przepisów ustawy definicji tej czynności cywilnoprawnej, podobnie zresztą jak w innych ustawach tworzących system prawa podatkowego, w których występują różne instytucje prawa cywilnego bez podania szczególnego ich zdefiniowania. W takiej zaś sytuacji istnieje oczywista konieczność przeniesienia na grunt prawa podatkowego definicji wynikających z innych gałęzi prawa. Nie stanowi przy tym naruszenia ani obejścia prawa, skorzystanie przez organ podatkowy z norm prawnych, definicji, wyjaśnień i zasad obowiązujących w innych dziedzinach prawa, jeżeli mają one zastosowanie w postępowaniu podatkowym, zaś bez ich stosowania niemożliwe byłoby rozstrzygnięcie sprawy podatkowej i wydanie decyzji.
Jest zaś oczywiste, że bez prawidłowego zastosowania przepisów prawa cywilnego jak również przepisów prawa rodzinnego i opiekuńczego nie sposób byłoby rozstrzygnąć w postępowaniu podatkowym treści prawnej pojęcia darowizny. Słusznie zatem organy podatkowe przywołały przepis art. 888 par. 1 Kc dla ustalenia, czy czynność dokonana przez skarżącego nosi charakter prawny wynikający z tego przepisu.
Stosownie zaś do powołanego przepisu kodeksu cywilnego jest darowizną umowną prawa cywilnego, w wyniku której następuje przysporzenie na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Dokonywane w ten sposób świadczenie pod tytułem darmym jest przy tym dobrowolne, nie wynika więc ani z żadnego stosunku zobowiązaniowego ani też z ustawy.
Jeżeli istnieje tytuł, nakładający obowiązek świadczenia /umowny lub ustawowy/, nie można uznać dobrowolności wykonania świadczenia. Stąd też świadczenie spełnione w wykonaniu obowiązku umownego lub ustawowego nie może być uznane za świadczenie w wykonaniu umowy darowizny.
Nie sposób pominąć w niniejszej sprawie tej okoliczności, że obdarowani są dziećmi skarżącego, pozostającymi na ich wyłącznym utrzymaniu i wymagającymi świadczeń alimentacyjnych stosownych do wieku, stanu zdrowia oraz stopnia zaawansowania nauki. Obowiązek alimentacyjny skarżącego wobec dzieci wynika wyraźnie z przepisów art. 128 i art. 133 par. 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jeżeli zatem możliwości skarżącego pozwalają na przekazanie ich dzieciom pewnej kwoty ponad zwykłe środki służące utrzymaniu a przeznaczone na kształcenie dzieci, pogłębianie ich wiedzy, nauki języków obcych, to nie można uznać, by świadczenie to przekraczało ramy obowiązku alimentacyjnego. W tej zaś sytuacji spełnione w ten sposób świadczenie nie nosi cech zawartej między rodzicami a dziećmi umowy darowizny w rozumieniu art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma bowiem żadnego uzasadnienia prawnego pogląd skarżącego, jakoby darowizna z tego przepisu miała inny charakter prawny, niż to wynika z powołanego przepisu prawa cywilnego.
W tej zaś sytuacji nie istniały podstawy do odliczenia przez skarżącego od podstawy opodatkowania przekazanych kwot jako darowizny na rzecz swoich dzieci.
W tej sytuacji decyzje organów podatkowych należało uznać za zgodne z prawem, co przesądza o bezzasadności skargi.
Naczelny Sąd Administracyjny zatem skargę po myśli przepisu art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368/ oddalił.