Z przepisu art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ wynika obowiązek organu w zakresie dokonywania oceny wydatków poczynionych na zakup towarów i usług a to dla ustalenia, czy wydatek ten mieści się w zakresie pojęciowym, kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.
Sformułowanie tego przepisu jest takie, że nawet spełnienie wszystkich przesłanek, o których mowa w art. 19 ustawy o VAT, przy ustaleniu że wydatek na zakup towarów i usług nie nosi charakteru kosztów uzyskania przychodów, spowodować musi niemożność odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu ich towarów lub usług.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu przy udziale (...) sprawy ze skargi Zdzisława W. na decyzję Izby Skarbowej we W. z dnia 12 kwietnia 1999 r. (...) w przedmiocie podatku od towarów i usług za czerwiec 1995 r. - oddala skargę.
Zdzisław W. wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Izby Skarbowej we W. z dnia 12 kwietnia 1999 r. (...) utrzymującą w mocy decyzję Urzędu Skarbowego W.-F. z dnia 20 grudnia 1998 r. (...) którą określono wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług, zaległości podatkowej oraz odsetek za zwłokę za czerwiec 1995 r. W wyniku przeprowadzonej w okresie od 9 do 24 kwietnia 1998 r. kontroli podatkowej w zakresie prawidłowości rozliczeń z budżetem z tytułu podatku od towarów i usług ustalono, że podatnik przyjął do rozliczenia podatku naliczonego fakturę z dnia 30 czerwca 1995 r. (...), wystawioną przez firmę "A." a dokumentującą zakup usług doradztwa prawnego na kwotę netto 11.000 zł i podatek VAT 2.420 zł.
Organy podatkowe uznały, że dokumentowana wskazaną fakturą usługa nie miała miejsca. Podatnik nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających zakup usługi; wprawdzie ma ona charakter niematerialny, ale dla jej wykonania niezbędne było sporządzenie opinii, analiz, ekspertyz, których jednak podatnik nie okazał. O pozorności transakcji świadczy i to, że brak jest kalkulacji przy kształtowaniu ceny za usługę, mimo, że zasadą przy zawieraniu podobnych umów jest dokładne określenie zasad współpracy, jak również określenie ceny bądź jej kalkulacji. Wbrew twierdzeniom podatnika, analiza danych co do jego głównych dostawców i odbiorców, przeprowadzona dla potrzeb podatku dochodowego za rok 1995 pozwala na stwierdzenie, że udział nowych odbiorców w ogólnej sprzedaży jest niewielki, co podważa twierdzenie o wpływie usługi na jego działalność gospodarczą. Całokształt materiału dowodowego daje podstawę do stwierdzenia pozorności przedmiotowej transakcji w rozumieniu przepisu art. 83 par. 1 Kc.
Tymczasem podatnik w czerwcu 1995 r. obniżył kwotę podatku należnego o podatek naliczony wynikający z przedmiotowej faktury, co stanowi o naruszeniu przepisu par. 35 ust. 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 8 grudnia 1994 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 133 poz. 680/. Nabycia bliżej nieokreślonej usługi nie można uznać za koszt uzyskania przychodu, wobec czego nie istniały podstawy do obniżenia podatku należnego, a to w myśl art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./.
W skardze na decyzję ostateczną Zdzisław W. domagał się jej uchylenia i, wraz z decyzją organu I instancji jako niezgodnych z prawem. Skarżący wskazywał przede wszystkim na bezzasadność zarzutów organów podatkowych, jakoby nie istniały dowody na potwierdzenie usług doradztwa prawnego.
W aktach sprawy znajduje się faktura, stanowiąca potwierdzenie zawartej umowy, wykonania usługi oraz uiszczenia za nią zapłaty. Przepisy prawa podatkowego zaś nie wymagają ani sporządzenia pisemnej umowy na świadczenie usług, ani też sporządzania i przechowywania innych dokumentów związanych z transakcją. Usługodawca sporządzał analizy i opracowania, ale po wykonaniu usługi nie były one przechowywane. Przekonanie organów o fikcyjności transakcji, w świetle zaniechania przeprowadzenia dowodu z wnioskowanych przez skarżącego świadków - stanowi o rażącym naruszenia prawa.