Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Sobielarska (spr.) Sędziowie WSA Bożena Marciniak WSA Dariusz Pirogowicz Protokolant specjalista Aleksandra Borkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 maja 2019 r. sprawy ze skargi L. S. i T. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] września 2018 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia opłaty za pobyt w domu opieki społecznej oddala skargę.
SKO w W. decyzją z dnia [...] września 2018 r. nr [...] po rozpoznaniu odwołania T. S. i L. S. od decyzji Prezydenta [...] z dnia [...] marca 2018 r. nr [...], utrzymało powyższą decyzję w mocy.
W uzasadnieniu organ przedstawił następująco stan sprawy:
Postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2017 r. sygn. akt [...] RNs [...] Sąd Rejonowy dla [...] orzekł o umieszczeniu na czas trwania postępowania M. S. w Domu Pomocy Społecznej bez jej zgody. Ostateczną decyzją Prezydenta [...] z dnia [...] października 2017r. nr [...] M. S. została skierowana do domu pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku. Decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Natomiast ostateczną decyzją Prezydenta [...] również z dnia [...] października 2017 r. nr [...] M. S. została umieszczona w Domu Pomocy Społecznej "[...] " przy ul. [...] w [...], w którym zamieszkała w dniu [...] października 2017 r. Decyzją z dnia [...] marca 2018 r. nr [...] Prezydent [...] ustalił, że zobowiązanymi do wnoszenia opłaty za pobyt M. S. w domu pomocy społecznej są: M. S. (mieszkanka) w wysokości [...] zł, T. S. (matka) w wysokości [...] zł i L. S. (ojciec) w wysokości [...] zł. W uzasadnieniu podano, że miesięczny dochód M. S. wynosi [...] (zasiłek stały + zasiłek pielęgnacyjny), zaś 70 % tego świadczenia stanowi kwota [...] zł. Natomiast T. i L. S. prowadzą wspólne gospodarstwo domowe i łączny dochód rodziny wynosi miesięcznie [...] zł. Kryterium dochodowe na osobę w rodzinie wynosi [...] zł, natomiast 300 % tego kryterium stanowi kwota [...] na osobę w rodzinie. Zatem 300 % kryterium dochodowego dla tej rodziny wynosi [...] zł. Jest on wyższy od 300 % kryterium dla dwuosobowej rodziny o kwotę [...] zł. Wobec tego organ pierwszej instancji ustalił odpłatność za pobyt M. S. w domu pomocy społecznej od jej rodziców: T. S. w wysokości [...] zł i L. S. w wysokości [...] zł. Jednocześnie organ wskazał, że zgodnie z Zarządzeniem Nr [...] Prezydenta [...] z dnia [...] marca 2017 r. (Dz. Urz. Woj. Maz., poz. 2954) średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w Domu Pomocy Społecznej "[...] " przy ul. [...] w [...] wynosi [...] zł miesięcznie.
Odwołanie od decyzji złożyli T. S. i L. S. kwestionując ustalenia organu pierwszej instancji. Zdaniem skażających decyzja została wydana bez podstawy prawnej i przez osobę nieuprawnioną, jak również z naruszeniem art. 7, 77 80 107 kpa. Ponadto wskazali, że organ pierwszej instancji nie zawiadomił stron w trybie art. 10 § 1 kpa, czym uniemożliwił wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego. Jednocześnie wystąpili o nieustalenie opłaty za pobyt córki w placówce od T. S., natomiast L. S. zadeklarował płacić 500,00 zł miesięcznie. Rozpoznając odwołanie organ podniósł, że zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tj. z 2017 r, poz. 1769 ze zm.) pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny. Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej ustala w drodze decyzji wójt (burmistrz, prezydent miasta) gminy właściwej dla osoby kierowanej do domu pomocy społecznej (art. 59 ust. 1 u.p.s.). W art. 61 ust.1 cytowanej ustawy określone zostały osoby zobowiązane do wnoszenia tych opłat. Są nimi w kolejności: mieszkaniec domu pomocy społecznej, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, następnie małżonek, zstępni przed wstępnymi oraz gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Zasada kolejności przyjęta w omawianym przepisie oznacza, że w sytuacji, gdy osoba umieszczona w domu pomocy społecznej nie jest w stanie ponosić kosztów pobytu w placówce, obowiązek wnoszenia opłat spoczywa na małżonku, w następnej kolejności na zstępnych, w dalszej kolejności na wstępnych, a jeszcze w dalszej na gminie, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Wnoszenie opłat nie obciąża równocześnie wszystkich zobowiązanych wymienionych w art. 61 ust 1, obowiązek przechodzi na nich w kolejności ustalonej w powołanym przepisie. Zgodnie z przepisem art. 61 ust. 2 u.p.s. opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą: mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu (art. 61 ust. 2 pkt 1 u.p.s.); małżonek, zstępni przed wstępnymi zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2, w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej (art. 61 ust. 2 pkt 2 lit. a) u.p.s.), natomiast w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym, że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (art. 61 ust. 2 pkt 2 lit. b) u.p.s.); gmina, z której osoba została skierowana domu pomocy społecznej w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej, a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2 (art. 61 ust. 2 pkt 3 u.p.s.). Przywołany przepis art. 61ust. 2 u.p.s. określa sytuacje, w jakich osoby w nim wymienione będą zobowiązane do partycypowania w kosztach utrzymania osoby umieszczonej w domu pomocy społecznej. Określa też gwarancje dla osoby zobowiązanej, że dochód pozostający na osobę w rodzinie po ustaleniu jej zobowiązania na rzecz mieszkańca domu pomocy społecznej nie będzie niższy niż 300% kryterium dochodowego.