Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Kosińska (spr.) Sędziowie WSA Magdalena Durzyńska WSA Przemysław Żmich Protokolant starszy sekretarz sądowy Katarzyna Krynicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 stycznia 2018 r. sprawy ze skargi K. G. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] października 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności orzeczenia oddala skargę
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia [...] października 2016 r., nr [...], po rozpatrzeniu wniosku K. G. o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] kwietnia 2016 r., nr [...] odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2001 r., nr [...], w przedmiocie odmowy stwierdzenia, że zespół pałacowo-parkowy stanowiący część majątku [...], gmina [...], znajdujący się na działce ewidencyjnej nr [...] o powierzchni 1,56 ha, nie podpadał pod działanie przepisu art. 2 ust. 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13, ze zm., zwanego dalej "dekretem").
Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] listopada 2001 r., na podstawie § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej odmówił stwierdzenia, że przedmiotowy zespół pałacowo-parkowy nie podpadał pod działanie przepisu art. 2 ust. 1 lit. e dekretu.
K. G. (skarżąca) wystąpiła do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem z dnia [...] marca 2010 r., uzupełnionym pismem z dnia [...] września 2013 r., o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2001 r. z uwagi na rażące naruszenie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu poprzez jego zastosowanie do zespołu pałacowo-parkowego w miejscowości [...], który zdaniem wnioskodawczyni nie podlegał przejęciu z uwagi na mieszkalny charakter.
Po rozpatrzeniu złożonego wniosku Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia [...] kwietnia 2016 r. odmówił stwierdzenia nieważności kwestionowanej decyzji Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2001 r. W uzasadnieniu organ nadzoru wskazał, że zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów dekretu nie ma podstaw do wyłączenia zespołu pałacowo-parkowego spod postanowień dekretu, a skoro rozstrzygnięcie zawarte w kontrolowanej decyzji nie stoi w oczywistej sprzeczności z postanowieniami dekretu i rozporządzenia, tym samym nie ma podstaw do wzruszenia kontrolowanej decyzji z uwagi na brak rażącego naruszenia prawa.
Nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem, K. G. wniosła o ponowne rozpatrzenie sprawy. W uzasadnieniu stwierdziła, że rozbieżność orzecznictwa sądowego nie wyklucza sama przez się możliwości, że jeden z dwóch sprzecznych ze sobą poglądów wyrażonych w tym orzecznictwie jest na tyle wadliwy, że jego przyjęcie przez organ stanowi rażące naruszenie prawa.
Po rozpatrzeniu złożonego wniosku Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi stwierdził, że nie może on zostać uwzględniony. W uzasadnieniu zajętego stanowiska organ nadzoru wyjaśnił, że przesłankami przejęcia nieruchomości na własność Skarbu Państwa w oparciu o art. 2 ust. 1 lit. e dekretu było spełnienie kryterium powierzchniowego. Bezspornym jest, że przesłanka obszarowa w stosunku do całego majątku [...] w gminie [...] została spełniona. Niemniej decyzja Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2001 r. dotyczyła jedynie części majątku [...] stanowiącej zespół pałacowo-parkowy. W kontrolowanej decyzji Wojewoda uznał, że zespół pałacowo-parkowy w miejscowości [...] stanowił integralną część majątku i nie mógł podlegać wyłączeniu spod działania art. 2 ust. 1 lit. e dekretu. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ wyjaśnił, że cechą rażącego naruszenia prawa jest to, że treść decyzji pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią zastosowanego w niej przepisu. Nie chodzi przy tym o błędy w wykładni prawa, ale o przekroczenie prawa w sposób jasny i niedwuznaczny (uzasadnienie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 marca 1999 r., sygn. akt V SA 1970/98). Jednocześnie zgodnie z utartą linią orzeczniczą (uzasadnienie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lipca 1994 r., sygn. akt V SA 535/94; z dnia 26 września 2000 r., sygn. akt V SA 2998/99) wstępnym warunkiem uznania, że przesłanka z art. 156 § 1 pkt 2 kpa wystąpiła, jest stwierdzenie, że w zakresie objętym konkretną decyzją administracyjną obowiązywał niewątpliwy stan prawny. Można wobec tego oddzielić przypadki naruszenia prawa spowodowane błędną wykładnią przepisów lub nieodpowiednim ich zastosowaniem od rażącego naruszenia prawa. W ocenie organu nadzoru w omawianym zakresie nie obowiązywał niewątpliwy stan prawny, nie ma więc podstaw do uznania, że oceniana decyzja Wojewody [...] rażąco naruszała prawo. Zdaniem Ministra, dodatkowo zaakcentować należy, że przyjęta obecnie w orzecznictwie możliwość orzekania co do części nieruchomości oraz koncepcja związku funkcjonalnego nie wynikają wprost z brzmienia przepisów dekretu i rozporządzenia, lecz są rezultatem określonej wykładni prawa. Zatem dokonana przez Wojewodę interpretacja przepisów dekretu, w zgodzie z literalnym jego brzmieniem, polegająca na uznaniu, że nie ma podstaw do wyłączenia zespołu pałacowo-parkowego spod postanowień dekretu, nie może być podstawą do unieważnienia decyzji na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 kpa. Skoro rozstrzygnięcie zawarte w ocenianej decyzji Wojewody nie stało w oczywistej sprzeczności z brzmieniem powołanych postanowień dekretu i rozporządzenia, nie ma podstaw do jej wzruszenia z uwagi na rażące naruszenie prawa. Biorąc pod uwagę całokształt sprawy, Minister stwierdził, że nie ma podstaw do uznania, że kontrolowana decyzja Wojewody [...] naruszała prawo w sposób rażący. Minister ocenił kontrolowane orzeczenie również pod kątem występowania kwalifikowanych wad wymienionych w art 156 § 1 kpa, innych niż rażące naruszenie prawa. Nie stwierdził jednak, aby w sprawie zachodziła którakolwiek z przesłanek określonych w art. 156 § 1 kpa, brak jest więc podstaw do stwierdzenia nieważności kontrolowanej decyzji.