Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jolanta Dargas Sędziowie WSA Bożena Marciniak WSA Przemysław Żmich (spr.) Protokolant referent - stażysta Beata Karczewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 marca 2020 r. sprawy ze skargi I. M., T. G., M. P., R. L., M. L., M. B., Z. T., A. M. i M. K. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lipca 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Wojewody [...] z dnia [...] maja 2019 r. nr [...] 2. zasądza od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na rzecz I. M., T. G., M. P., R. L., M. L., M. B., Z. T., A. M. i M. K. kwotę 680 (sześćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, po rozpatrzeniu odwołań M. P., M. L., M. K., M. B., A. M., T. G., I. M., R. L. oraz Z. T., decyzją z [...] lipca 2019 r. nr [...] utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z [...] maja 2019 r. nr [...] odmawiającą potwierdzenia l. M., T. G., M. P., R. L., M. L., M. B., Z. T., A. M. i M. K. prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez W. G. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w [...] na [...] przy ul. [...], pow. [...], woj. [...].
Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie sprawy.
Pismem z [...] maja 1990 r. S. G. wystąpiła do Kierownika Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miejskiego w [...] z prośbą o zarejestrowanie wniosku dotyczącego rozliczenia mienia pozostawionego przez jej rodziców na dawnych terenach Polski.
W związku z przejęciem przez wojewodów dotychczasowych kompetencji w zakresie potwierdzania uprawnień do rekompensaty za mienie nieruchome pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, ww. wymieniony wniosek został przekazany do rozpatrzenia zgodnie z właściwością Wojewodzie [...]
W toku postępowania w miejsce pierwotnej wnioskodawczyni wstąpiły następujące osoby: I. M., T. G., M. P., R. L., M. L., M. B., Z. T., A. M. i M. K..
Wojewoda [...] decyzją z [...] maja 2019 r. odmówił I. M., T. G., M. P., R. L., M. L., M. B., Z. T., A. M. i M. K. potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez W. G. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w [...] na [...] przy ul. [...], pow. [...], woj. [...]. W uzasadnieniu wskazał, że W. G., osoba wskazana we wniosku jako właściciel pozostawionej nieruchomości, nigdy nie powrócił na obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z powyższym organ uznał, że nie zostały spełnione przesłanki określone w art. 1 i 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2097) - dalej zwanej "ustawą". Odnosząc się do uprawnienia spadkobierców W. G., Wojewoda [...] stwierdził, że jeśli były właściciel nie zrealizował przesłanek z art. 2 w zw. z art. 1 ustawy, to jego następcy prawni nie mogą nabyć prawa do rekompensaty. Nie jest bowiem możliwe, aby spadkobierca właściciela mienia był w korzystniejszej sytuacji prawnej, niż sam właściciel tego mienia.
Od powyższej decyzji odwołania wniosły wszystkie strony.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z [...] lipca 2019 r. utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z [...] maja 2019 r. W uzasadnieniu wskazał, że art. 1 ust. 1 ustawy stanowi, że ustawa ta określa zasady realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w wyniku wypędzenia z byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego opuszczenia w związku z wojną rozpoczętą w 1939 r. dokonanego na podstawie: 1) układu z dnia 9 września 1944 r. pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego, a Rządem Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Rad dotyczącego ewakuacji obywateli polskich z terytorium B.S.R.R. i ludności białoruskiej z terytorium Polski, 2) układu z dnia 9 września 1944 r. pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego, a Rządem Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Rad dotyczącego ewakuacji obywateli polskich z terytorium U.S.R.R. i ludności ukraińskiej z terytorium Polski, 3) układu z dnia 22 września 1944 r. pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego, a Rządem Litewskiej Socjalistycznej Republiki Rad dotyczącego ewakuacji obywateli polskich z terytorium Litewskiej S.R.R. i ludności litewskiej z terytorium Polski, 4) umowy z dnia 6 lipca 1945 r. między Tymczasowym Rządem Jedności Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o prawie zmiany obywatelstwa radzieckiego osób narodowości polskiej i żydowskiej, mieszkających w ZSRR i o ich ewakuacji do Polski i o prawie zmiany obywatelstwa polskiego osób narodowości rosyjskiej, ukraińskiej, białoruskiej, rusińskiej i litewskiej, mieszkających na terytorium Polski i o ich ewakuacji do ZSRR zwanego dalej "prawem do rekompensaty". Ust. 1a. ww. artykułu stanowi, że prawo do rekompensaty przysługuje również osobom, które pozostawiły nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w związku z umową pomiędzy Rzecząpospolitą Polską, a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o zamianie odcinków terytoriów państwowych z dnia 15 lutego 1951 r. Ust. 2. ww. przepisu mówi zaś, że przepisy ust. 1 stosuje się także do osób, które na skutek innych okoliczności związanych z wojną rozpoczętą w 1939 r., były zmuszone opuścić byle terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.