Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Magdalena Durzyńska (spr.) Sędziowie WSA Joanna Skiba WSA Elżbieta Sobielarska Protokolant referent Joanna Kicińska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 stycznia 2017 r. sprawy ze skargi T. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] w przedmiocie niewykonania wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2014 r., sygn. akt I SAB/Wa 1897/13 1. wymierza Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w [...] grzywnę w wysokości 200 (dwieście) złotych; 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] na rzecz T. D. kwotę 440 (czterysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wyrokiem I OSK 2961/15 z dnia 15 września 2016r. Naczelny Sąd Administracyjny (dalej NSA) uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2015 r. sygn. akt I SA/Wa 260/15 oddalający skargę T. D. (dalej jako skarżący) na niewykonanie przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] (dalej jako organ/SKO) wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (WSA) z dnia 16 kwietnia 2014r. sygn. akt I SA/Wa 1897/13. Tym ostatnim wyrokiem WSA uchylił postanowienie SKO w przedmiocie zawieszenia prowadzonego z wniosku skarżącego z 23 marca 2011 r. postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji Naczelnika Dzielnicy [...] z dnia [...] lutego 1979 r., nr [...] odmawiającej współwłaścicielom przyznania prawa użytkowania wieczystego do gruntu, położonego w [...] przy ul. [...] z nieruchomości "[...]" (dalej jako decyzja z 1979r.).
Pierwotnie postanowieniem z dnia [...] czerwca 2012 r., nr [...] SKO zawiesiło z urzędu ww postępowanie do czasu ustalenia wszystkich stron oraz zobowiązało wnioskodawcę do ustalenia następstwa prawnego po wszystkich dawnych współwłaścicielach nieruchomości, której dotyczyła decyzja z dnia [...] lutego 1979 r. Następnie postanowieniem z dnia [...] maja 2013 r., nr [...] SKO uchyliło ww postanowienie i na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 kpa ponownie zawiesiło postępowanie do czasu ustalenia wszystkich następców prawnych (określonych w wykazie hipotecznym księgi wieczystej spornej nieruchomości) dwudziestu ośmiu dawnych współwłaścicieli, co do których nie zostało ustalone następstwo prawne, zobowiązując strony postępowania, zgodnie z art. 100 § 1 kpa, do wystąpienia w terminie sześciu miesięcy ze stosownym wnioskiem w tej kwestii. SKO wskazało, że organ prowadzący postępowanie administracyjne powinien ustalić krąg stron tego postępowania w rozumieniu art. 28 kpa, ale jeżeli wymaga to wykazania następstwa prawnego po osobie zmarłej, i konieczne jest przeprowadzenie postępowania cywilnego o stwierdzenie nabycia spadku lub notarialne poświadczenie dziedziczenia, to może to nastąpić tylko na wniosek stron.
Przywołanym wyżej i zaskarżonym przez skarżącego (gdy chodzi o jego wykonanie) wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 1897/13 WSA uchylił postanowienie I i II instancji w przedmiocie zawieszenia postępowania. Zdaniem ww Sądu SKO nie wyjaśniło, czy wszystkie osoby wymienione w uzasadnieniu postanowienia były "przeddekretowymi współwłaścicielami" i wskazał m.in., że jako jednego z tych współwłaścicieli wymieniono błędnie M. D. choć ta w 1945r. już nie żyła a jej następcy prawni zostali określeni przez skarżącego. WSA podał także, że SKO nie rozważyło, czy w sprawie zachodziła przewidziana w art. 97 § 1 pkt 1 kpa obligatoryjna przesłanka zawieszenia postępowania administracyjnego ze względu na niemożność zawiadomienia o toczącym się postępowaniu wszystkich takich współwłaścicieli gruntu. Zdaniem Sądu wymagało to ustalenia, w oparciu o prowadzone przez właściwe organy ewidencje (np. ludności, paszportowe, wojskowe), którzy "przeddekretowi właściciele" lub ich następcy prawni żyją, a którzy zmarli. WSA wyjaśnił, że jeżeli strony te żyją, a nie są znane z miejsca pobytu, wówczas udział w postępowaniu należy zapewnić ich przedstawicielom wyznaczonym przez sąd (art. 34 § 1 w związku z art. 48 § 1 kpa), ewentualnie stwierdzić, czy jest możliwe wezwanie do udziału w postępowaniu spadkobierców po tychże osobach, które wstąpiły do postępowania z mocy prawa (art. 30 § 4 kpa), względnie kto faktycznie objął spadek po tych osobach, a jeżeli spadek nie został objęty, czy są podmioty mogące reprezentować te osoby w postępowaniu (art. 30 § 5 kpa). WSA nakazał także rozważyć SKO, czy stosownie do art. 99 kpa za załatwieniem sprawy z wniosku skarżącego przemawia interes społeczny, co obligowałoby organ do podjęcia działań mających na celu usunięcie przeszkody do prowadzenia postępowania. W konsekwencji WSA uznał, że SKO bez dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy przyjęło, że wystąpiło w niej zagadnienie wstępne obejmujące konieczność ustalenia następstwa prawnego po wszystkich dawnych współwłaścicielach, i przez to przedwcześnie zastosowało w sprawie przepis art. 97 § 1 pkt 4 i art. 100 § 1 kpa. Ostatecznie w zaleceniach Sąd zobowiązał SKO do tego, by w ponownie prowadzonym postępowaniu 1) ustaliło, jakie osoby były "przeddekretowymi współwłaścicielami" działek [...] i przywołało niezbędne dowody w tej materii, 2) ustaliło czy wystąpiły określone w art. 97 § 1 pkt 1 kpa podstawy do zawieszenia postępowania, w szczególności które ze stron postępowania żyją, a które zmarły w trakcie postępowania a następnie określił czy w trybie art. 97 § 1 pkt 1 kpa możliwe jest wezwanie spadkobierców zmarłych stron i czy zachodzą okoliczności wymienione w art. 30 § 5 kpa.