Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Gabriela Nowak, sędzia WSA Joanna Skiba, asesor WSA Anna Fyda-Kawula (spr.), , po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2022 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi A. U. na decyzję Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia [...] kwietnia 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego oddala skargę.
Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaskarżoną decyzją z 9 kwietnia 2020 r. nr DSZ.V.5321.595.2020.MD po ponownym rozpatrzeniu sprawy w wyniku odwołania A. U. (Skarżąca) utrzymał w mocy decyzję Wojewody Zachodniopomorskiego z 7 stycznia 2020 r. nr 211/2020 w przedmiocie odmowy przyznania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Podstawę prawną decyzji stanowiły przepisy art. 138 § 1 pkt 1 i art. 17 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 256, zwanej dalej: k.p.a.), art. 1 ust. 2 i ust. 3, art. 3 ust. 1, ust. 15a i ust. 16, art. 5, art. 16a, art. 19 ust. 4, art. 23a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 111), art. 1 lit. ii z, art. 2 oraz art. 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz.UE.L.2004.166.1), art. 16 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) Nr 883/2004 (...) (Dz.Urz.UE.L.2009.284.1) oraz § 2 i § 3 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1466) i § 1 pkt 1, pkt 4 i pkt 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2018 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna (Dz. U. z 2018 r. poz. 1497).
Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Wojewoda Zachodniopomorski ww. decyzją z 7 stycznia 2020 r. odmówił przyznania Skarżącej prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego w związku z opieką nad niepełnosprawną matką E. B. w okresie od 1 listopada
2019 r. do 31 października 2020 r. z uwagi na przekroczenie ustawowego kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania wnioskowanego świadczenia.
W wyniku odwołania Skarżącej Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaskarżoną decyzją z 9 kwietnia 2020 r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Organ odwoławczy stwierdził w uzasadnieniu, że zarówno Skarżąca - jako osoba sprawująca opiekę, jak i osoba, nad którą Skarżąca sprawuje opiekę, przebywają na terytorium Niemiec, przy czym osoba, nad którą sprawowana jest opieka ma uprawnienie do emerytury na terytorium Polski, a zatem w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, zgodnie z art. 68 ust. 1 rozporządzenia nr 883/2004. Zgodnie z art. 16a ust. 3 i 4 w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz z § 1 pkt 2 ww. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2018 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny (...) specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje jeżeli dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 764 zł. Zgodnie z art. 3 pkt 2a podstawę obliczenia dochodu stanowi dochód członka rodziny osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Jak wynika z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, dochodem rodziny Skarżącej w 2018 r. były alimenty w wysokości 400 zł na dziecko N. K. oraz 45.000 zł z tytułu działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Niemiec przez męża Skarżącej A. U.. Dochód E. B. - osoby, nad która sprawowana jest opieka - wyniósł w 2018 r. 15.676,20 zł z tytułu emerytury, natomiast dochód R. B. - małżonka osoby, nad którą sprawowana jest opieka wyniósł 25.850,78 zł z tytułu emerytury. Powyższe oznacza, iż dochód czteroosobowej rodziny Skarżącej łącznie z dochodem dwuosobowej rodziny osoby, nad którą sprawowana jest opieka, wyniósł 1.207,32 zł miesięcznie w przeliczeniu na członka rodziny, a zatem przekroczył kryterium dochodowe wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych (764 zł). Odnosząc się do argumentów podniesionych w odwołaniu organ wyjaśnił, że niezależnie od sytuacji faktycznej, małżonkowie pozostają członkami rodziny dopóki małżeństwo nie zostanie rozwiązane przez rozwód. Organ wskazał nadto, że w przypadku, gdy w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, należy niezwłocznie poinformować organ prowadzący postępowania o każdej zmianie mającej wpływ na wysokość świadczenia - w szczególności o fakcie podjęcia lub utraty zatrudnienia.