Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Gabriela Nowak (spr.), Sędziowie sędzia WSA Jolanta Dargas, sędzia WSA Agnieszka Jędrzejewska-Jaroszewicz, Protokolant referent Wiktoria Sosnowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 stycznia 2022 r. sprawy ze skargi J.B. na decyzję Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia [...] marca 2021 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia nienależnie pobranych świadczeń i zobowiązania do ich zwrotu oddala skargę
Minister Rodziny i Polityki Społecznej (dalej jako "Minister" lub "organ") decyzją z [...] marca 2021 r. nr [...] utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] (dalej jako "Wojewoda") z [...] grudnia 2020 r. nr [...], którą ustalono, że kwota w wysokości [...] zł wypłacona za okres od [...] maja 2011 r. do [...] października 2011 r. tytułem świadczeń rodzinnych J. B. (dalej jako "skarżąca") była nienależnie pobranym świadczeniem i zobowiązano skarżącą do zwrotu ww. kwoty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.
Decyzja wydana została w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Prezydent [...] (dalej jako "Prezydent") decyzją z [...] listopada 2010 r. nr [...] przyznał skarżącej prawo do świadczeń rodzinnych m.in. na dziecko D. B. w okresie zasiłkowym 2010/2011. Świadczenia zostały wypłacone od [...] maja 2011 r. do [...] października 2011 r.
Następnie decyzją z [...] czerwca 2012 r. nr [...] Prezydent uchylił własną decyzję z [...] listopada 2010 r. w części dotyczącej zasiłku rodzinnego na D. B. w okresie od [...] kwietnia 2011 r. w związku z zastosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Wojewoda ostateczną decyzją z [...] października 2020 r. nr [...] odmówił skarżącej prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami do zasiłku rodzinnego na dziecko D. B. na okres od [...] maja 2011 r. do [...] października 2011 r. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że z uwagi na zatrudnienie ojca dziecka na terytorium [...] w sprawie miały zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego od [...] kwietnia 2011 r. Wojewoda zauważył, że względu na brak aktywności zawodowej skarżącej na terenie Polski w przedmiotowej sprawie w okresie od [...] maja 2011 r. do [...] października 2011 r. pierwszeństwo miało ustawodawstwo [...].
Następnie Wojewoda decyzją z [...] grudnia 2020 r. uznał, że kwota w wysokości [...] zł wypłacona skarżącej za okres od [...] maja 2011 r. do [...] października 2011 r. tytułem świadczeń rodzinnych była nienależnie pobranym świadczeniem i zobowiązano skarżącą do zwrotu ww. kwoty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Podkreślił, że w toku postępowania uzyskano informację z instytucji zagranicznej, że T. B. (ojciec dziecka) ubiega się o świadczenia rodzinne. Ponadto wpłynął dokument informujący, że T. B. od [...] kwietnia 2011 r. zamieszkuje na terenie [...] oraz od [...] maja 2011 r. podjął tam zatrudnienie. W konsekwencji pierwszeństwo zastosowania miało ustawodawstwo [...]. Na podstawie tabeli Unijnego Systemu Informacji o ochronie socjalnej MISSOC zawierającej informacje o krajowych systemach opieki socjalnej, wysokość świadczeń wskazana jako obowiązująca przez ustawodawstwo [...] wyniosła [...] euro miesięcznie na dziecko w okresie od [...] maja 2011 r. do [...] października 2011 r. Po przeliczeniu na PLN, wg przelicznika na dzień [...] kwietnia 2011 r. wynoszącego [...], kwota świadczeń rodzinnych wyniosła [...] zł miesięcznie (tj. [...] x [...] = [...] zł). Ponieważ kwota ta, przewidziana przez ustawodawstwo [...], przekraczała kwotę świadczeń jaką przewidywało ustawodawstwo polskie (tj. [...] zł), dodatek dyferencyjny na dziecko nie przysługiwał w okresie od [...] maja 2011 r. do [...] października 2011 r. W związku z powyższym w dniu [...] października 2020 r. wydano decyzję orzekającą o odmowie przyznania świadczeń w formie dodatku dyferencyjnego w ww. okresie. Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.), powoływanej dalej jako "ustawa", za nienależnie pobrane świadczenia rodzinne uważa sią m.in. świadczenia rodzinne wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń rodzinnych albo wstrzymanie wypłaty świadczeń rodzinnych w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca te świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania. Powołany przepis odnosi się do sytuacji, w której prawidłowo przyznano prawo do świadczeń rodzinnych, natomiast w trakcie obowiązywania i realizacji decyzji, zaistniały okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych, skutkujące jego ustaniem lub zawieszeniem, albo wpływające na jego realizację, uzasadniając wstrzymanie wypłaty. Stosownie z kolei do art. 25 ust. 1 ustawy, w przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania dochodu lub innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych osoba uprawniona do świadczeń jest zobowiązana do niezwłocznego zawiadomienia o tym organu wypłacającego świadczenia. W treści wniosku z [...] września 2010 r. o świadczenia rodzinne na okres zasiłkowy 2010/2011 skarżąca została poinformowana o okolicznościach mających wpływ na prawo do tych świadczeń. Zapoznanie się z treścią przepisów wnioskująca potwierdziła, składając własnoręczny podpis pod oświadczeniem w cz. VII tego wniosku. Powyższa sytuacja oznacza, że kwota świadczeń rodzinnych wypłacona w okresie od [...] maja 2011 r. do [...] października 2011 r., tj. [...] zł, jako nienależnie pobrana, podlega zwrotowi.