Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S. WSA Małgorzata Niedobylska /spr./, Sędzia WSA Piotr Popek, Asesor WSA Jacek Boratyn, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 stycznia 2021 r. sprawy ze skargi K.J. na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia [...] października 2020 r., nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) uchyla zaskarżoną interpretację, 2) zasądza od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na rzecz skarżącej K. J. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
I SA/Rz 852/20
Uzasadnienie
Przedmiotem skargi jest interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia [...] października 2020r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług, wydana na wniosek K. J. (dalej: Wnioskodawczyni/Skarżąca).
We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:
Wnioskodawczyni jest właścicielem trzech niezabudowanych działek nr 3648/1 o powierzchni 0,3958 ha, nr 3648/2 o powierzchni 0,3172 ha, objętych księgą wieczystą nr [...] oraz działki nr 3648/3 o powierzchni 1,4543 ha, objętej księgą wieczystą nr [...], położonych w R. obręb 222 P. II. Ww. działki to tereny niezabudowane, ugorowane, utrzymywane w dobrej kulturze rolnej. Wnioskodawczyni nieruchomości te nabyła w drodze darowizny od matki w dniach: 4 lipca 2002 r. (dz. nr 3648/1, 3648/2) oraz 6 lipca 2005 r. (dz. nr 3648/3) Działki te stanowiły gospodarstwo rolne należące do jej dziadków, a następnie rodziców. Właścicielka pracowała w tym gospodarstwie od 15 roku życia. Od kilkunastu lat ponosi koszty związane z ww. własnością: opłaca podatki, utrzymuje teren w dobrej kulturze rolnej. Od momentu nabycia do chwili obecnej działki te nie były wykorzystywane przez Wnioskodawczynię w celach zarobkowych, nie były też przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych odpłatnych ani nieodpłatnych umów cywilnoprawnych o podobnym charakterze. Wykorzystywane są natomiast przez Wnioskodawczynię w niewielkiej części dla potrzeb uprawy warzyw i owoców prowadzonej przez nią wyłącznie dla własnych potrzeb, a także w celach prywatnych (rekreacyjnych), w pozostałej części to niewykorzystywane przez nią, ale regularnie koszone łąka oraz grunt orny. Od momentu nabycia działek Wnioskodawczyni ponosi bowiem koszty celem utrzymania nieruchomości w stanie niezmienionym (niepogorszonym) w postaci koszów regularnego koszenia działek. W latach 2004-2015 Wnioskodawczyni otrzymywała za działki będące przedmiotem wniosku dopłaty bezpośrednie do gruntów stanowiących trwałe użytki zielone od ARiMR. W 2011 r. działki należące do Wnioskodawczyni uzyskały dostęp do sieci kanalizacyjnej, jednakże bez inicjatywy właścicielki, dzięki inwestycji realizowanej przez Miasto, wyraziła bowiem zgodę gminie na nieodpłatne przeprowadzenie sieci kanalizacyjnej przez swoje działki, uzyskując, niejako przy okazji, dostęp do tej sieci kanalizacyjnej. Wnioskodawczyni nie poniosła na ten cel nakładów finansowych. Przedmiotowe grunty nie są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, Wnioskodawczyni nie inicjowała też działań w tym zakresie. Planowała natomiast rozdysponować część tej posiadłości na rzecz trójki swoich dzieci, w celu realizacji ich potrzeb mieszkaniowych. Odwiedzając Biuro Rozwoju Miasta, w dniu 26 września 2014 r., Wnioskodawczyni uzyskała informację, że teren o którym mowa, został objęty, bez jej wiedzy projektem Studium uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego, w którym przewidziano, że poprzez działki nr 3648/1, 3648/3 i 3648/2, ukośną linią, w kierunku ze wschodu na zachód, będzie przebiegać droga KDL, a przez działkę 3648/1, dodatkowo, również ukośną linią, w kierunku z południa na północ planowana jest droga łącząca inną, szerokopasmową drogę ze wspomnianą drogą KDL. Ponadto na działce nr 3648/2 i części działki nr 3648/3, od strony zachodniej zaprojektowano tereny zielone. Na pozostałej części zaplanowano budownictwo wielorodzinne. Wnioskodawczyni po uzyskaniu tej informacji podjęła próby zmiany/modyfikacji tego studium, zbulwersowana okolicznością, iż Miasto zaplanowało jej nieruchomość przedzielić "na ukos" inwestycją drogową, a część nieruchomości przeznaczyć pod tereny zielone i budownictwo wielorodzinne, zatem w drastyczny sposób naruszając jej prawo własności i prawo do dysponowania swoją nieruchomością, w sposób sprzeczny z potrzebami rodziny, niezrozumiały i nieakceptowalny przez wnioskodawczynię (zamiast np. wzdłuż naturalnej granicy działek). Z uwagi na okoliczność, iż osobiste wizyty w urzędzie oraz pisma składane w tym zakresie do Biura Rozwoju Miasta nie przyniosły efektów, Wnioskodawczyni zdecydowała się wystąpić z wnioskami o warunki zabudowy na 15 domów jednorodzinnych, rezerwując (pozostawiając) miejsce na drogę wzdłuż granicy swoich działek. Po 3 latach starań w tym zakresie, wnioskodawczyni uzyskała pozytywne decyzje o warunkach zabudowy, niemniej jednak w studium przebieg drogi został tylko nieznacznie zmodyfikowany, natomiast na sąsiedniej nieruchomości, przy ul. P., w pasie planowanej drogi, właściciele działki uzyskali warunki zabudowy, następnie pozwolenie na budowę i wybudowali domek jednorodzinny. Również przeznaczenie terenu pod cele użyteczności publicznej nie uległo zmianie. Nadmienić też należy, że uzyskanie pozytywnych decyzji o warunkach zabudowy rozciągnęło się w czasie, gdyż rozpatrzenie części spraw organ zawiesił na czas nie dłuższy niż 9 miesięcy z uwagi na okoliczność, iż teren objęty wnioskami znajduje się na obszarze, dla którego opracowywany jest Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego. Ponieważ w okresie zawieszenia postępowania Rada Miasta nie uchwaliła tego planu, podjęto postępowania w sprawach i zakończono je odmownie ze względu na planowane inwestycje drogowe, tereny zielone oraz zabudowę wielorodzinną. Po uzyskiwaniu kolejnych negatywnych decyzji, Wnioskodawczyni odwołała się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Złożone przez nią odwołania zostały uwzględnione przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze, w szczególności z uwagi na okoliczność, iż organ pierwszej instancji rozpatrując sprawę wziął pod uwagę, że teren, na którym Wnioskodawczyni chciała uzyskać warunki zabudowy, jest przewidziany jako teren pod publiczną inwestycję drogową, co Samorządowe Kolegium Odwoławcze odczytało jako intencję utworzenia rezerwy terenowej pod przyszłą inwestycję publiczną, do czego brak podstaw w przepisach prawa. Na marginesie należy też zauważyć, że uzyskanie przedmiotowych warunków zabudowy było znacznie rozciągnięte w czasie, również z tego powodu, iż Wnioskodawczyni podejmowała czynności w tym zakresie samodzielnie (a nie posiada ona specjalistycznego wykształcenia ani doświadczenia w zakresie obrotu nieruchomościami oraz związanych z tym obrotem procedur administracyjnych), bez wykorzystania usług profesjonalistów. Po uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy Wnioskodawczyni nie dokonała podziału działek, nie podjęła też aktywnych działań celem uzbrojenia terenu, wytyczenia dróg wewnętrznych, ogrodzenia terenu oraz zmiany przeznaczenia gruntów (nieruchomości widnieją nadal w rejestrze gruntów jako działki rolne). Wnioskodawczyni usiłowała natomiast (w latach 2017-2018) sprzedać część działki objętej warunkami zabudowy na dom jednorodzinny, zamieszczając dwa bezpłatne ogłoszenia w lokalnym internetowym portalu ogłoszeniowym, które cieszyły się znikomym zainteresowaniem i w wyniku których nie znalazł się żaden nabywca. Należy nadmienić, iż Wnioskodawczyni w celu tej sprzedaży nie podjęła działań marketingowych wykraczających poza zwykłe formy ogłoszenia, nie korzystała też z usług podmiotów zajmujących się profesjonalnie pośrednictwem w obrocie nieruchomościami. Na marginesie należy zauważyć, że Wnioskodawczyni nie zamierzała wówczas sprzedać całości działek nr 3648/1, nr 3648/2 i nr 3648/3, część z nich planowała przeznaczyć na potrzeby mieszkaniowe swoje oraz swojej rodziny. Nieruchomościami Wnioskodawczyni zainteresował się podmiot prowadzący działalność o charakterze deweloperskim, który zamierza na działce sąsiadującej z nieruchomościami Wnioskodawczyni zrealizować inwestycję budowlaną, w związku z którą zawarł przedwstępne 4 umowy sprzedaży z właścicielami działek sąsiadujących z działkami należącymi do Wnioskodawczyni. O zamiarze sprzedaży działek przez Wnioskodawczynię dowiedział się od właścicieli sąsiednich nieruchomości. Podmiot ten wyraził chęć zakupu wszystkich działek będących przedmiotem niniejszego wniosku, celem realizacji własnej inwestycji budowlanej (budynku wielorodzinnego mieszkalno-usługowego). Wnioskodawczyni zawarła z nim w dniu 4 września 2020 r. przedwstępną umowę sprzedaży. Warunkiem dokonania transakcji sprzedaży przedmiotowych działek jest uzyskanie przez przyszłego nabywcę stosownych decyzji administracyjnych, które umożliwią mu realizację planowanej przez niego inwestycji, w związku z tym w umowie przedwstępnej dokonanie transakcji sprzedaży przedmiotowych działek uzależniono od uzyskania przez przyszłego nabywcę prawomocnej decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej. Aby umożliwić przyszłemu nabywcy uzyskanie decyzji administracyjnych w tym zakresie, Wnioskodawczyni w umowie przedwstępnej udzieliła mu pełnomocnictwa i zgody na dysponowanie będących przedmiotem tego aktu nieruchomościami dla celów budowlanych kupującego, na reprezentowanie przed wszystkimi osobami, urzędami we wszystkich sprawach związanych z uzyskiwaniem przez kupującego decyzji o warunkach zabudowy, pozwolenia na budowę. Wnioskodawczyni nie będzie ponosić żadnych nakładów w tym zakresie. Podkreślić przy tym należy, że na przyszłego nabywcę nie zostaną przeniesione prawa wynikające z uzyskanych przez wnioskodawczynię decyzji o warunkach zabudowy domków jednorodzinnych. Poza działkami mającymi być przedmiotem sprzedaży, opisanymi w niniejszym wniosku, Wnioskodawczyni jest współwłaścicielką ułamkowej części działki, na której posadowiony jest budynek wielorodzinny, w którym mieści się jej mieszkanie współwłasnościowe oraz jest właścicielką działki nr 3649/1 nabytej w drodze darowizny od matki i ciotki (sąsiadującej z działkami będącymi przedmiotem niniejszego wniosku). Pozostałych posiadanych przez siebie nieruchomości (nieobjętych zakresem przedmiotowych niniejszego wniosku) nigdy nie wykorzystywała w celach zarobkowych i aktualnie nie zamierza ich sprzedawać (na dz. nr 3649/1 zamierza wybudować dom jednorodzinny dla własnych potrzeb, część działki jest wykorzystywana jako ogród, w dalszej perspektywie również sad). Obecnie dostęp do drogi publicznej z działek będących przedmiotem wniosku możliwy jest dzięki ustanowionym stosownym służebnościom gruntowym prawa przejazdu i przechodu przez kilka działek w tym m.in. działkę nr 3649/1 będącą własnością wnioskodawczyni, ustanowionymi przed nabyciem przez nią nieruchomości będących przedmiotem niniejszego wniosku, następnie modyfikowanymi z urzędu m.in. w związku z podziałem jednej z działek przez które służebność przebiega. W wyniku umowy sprzedaży służebności te zostaną zniesione, bowiem przyszły nabywca będzie dysponował łatwiejszym i bliższym dostępem do drogi publicznej - poprzez działki, które zamierza nabyć od sąsiadów Wnioskodawczyni, które mają bezpośredni dostęp do drogi publicznej. Należy również nadmienić, że Wnioskodawczyni w okresie od nabycia działek do chwili obecnej nie prowadziła żadnej działalności gospodarczej, nie była podatnikiem podatku od towarów i usług (ani czynnym ani zwolnionym), nie była też rolnikiem ryczałtowym, nie prowadziła produkcji rolnej, nie świadczyła usług rolniczych, ani usług najmu, dzierżawy lub innych związanych z nieruchomościami, nie ponosiła nakładów na ogrodzenie nieruchomości, wydzielenie dróg wewnętrznych, uzbrojenie terenu (poza opisanym wyżej uzyskaniem dostępu do sieci kanalizacyjnej), nie ogłaszała się też w biurze sprzedaży nieruchomości. Obecnie założenia projektu studium zagospodarowania przestrzennego zostały anulowane i przystąpiono do opracowania nowego studium i projektu planu zagospodarowania przestrzennego miasta R.