Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S. WSA Kazimierz Włoch Sędziowie NSA Jacek Surmacz WSA Tomasz Smoleń /spr./ Protokolant ref. st. Eliza Kaplita-Wójcik po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 23 kwietnia 2013 r. spraw ze skarg "A" Sp. z o.o. z siedzibą w R. na indywidualne interpretacje Ministra Finansów - z dnia [...] grudnia 2012r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług, - z dnia [...] listopada 2012r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) uchyla zaskarżone interpretacje, 2) określa, że interpretacje wymienione w pkt. 1) nie podlegają wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku, 3) zasądza od Ministra Finansów na rzecz strony skarżącej "A" Sp. z o.o. z siedzibą w R. kwotę 880 ( słownie: osiemset osiemdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego .
Wnioskiem z dnia 20 sierpnia 2012 r. "A" sp. z o.o. (dalej spółka lub skarżąca) zwróciła się do Ministra Finansów o wydanie interpretacji podatkowej w zakresie przepisów prawa podatkowego od towarów i usług.
We wniosku przedstawiła następujący stan faktyczny: W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą spółka dokonuje rozliczeń w walutach obcych. Chcąc zabezpieczyć się przed wahaniem kursów walutowych, korzysta z pochodnych instrumentów finansowych, to jest transakcji forward walutowy nierzeczywisty (dalej transakcja forward). Celem owych transakcji jest zabezpieczenie pozycji bilansowych: należności i zobowiązań w walutach obcych. Transakcje forward zawierane są przez spółkę z bankiem, dla którego kontrakty na instrumentach pochodnych są jednym z podstawowych rodzajów prowadzonej działalności gospodarczej. Bank świadczy usługę w zakresie tej transakcji w okresach miesięcznych. W ramach transakcji forward, strony zobowiązują się do przeprowadzenia transakcji kupna lub sprzedaży określonej kwoty waluty, w określonym dniu w przyszłości, po z góry określonym kursie wymiany walut. Bank świadczy usługę finansową na rzecz spółki, a spółka w zależności od rozwoju sytuacji rynkowej (wahania kursów) uzyskuje prawo do sprzedania instrumentu bazowego lub prawo do zakupu instrumentu bazowego po określonej cenie. Transakcja forward ma charakter nierzeczywisty wtedy, gdy obejmuje rozliczenia pieniężne instrumentu bez dostawy instrumentu bazowego. Jeżeli umowa forward zawarta jest bez dostawy instrumentu bazowego, to rozliczenie następuje poprzez wypłatę różnicy wynikającej z kursu terminowego (tzn. przyszłego kursu waluty w transakcji terminowej) i kursu spot (tzn. kursu natychmiastowego waluty na dany moment, dzień).
W transakcjach forward występuje symetryczności ryzyka, możliwość poniesienia strat, jak i generowania zysków, dotyczy obu stron transakcji. W przypadku osiągnięcia zysku przez bank na kontrakcie forward, spółka przelewa środki z takiej transakcji na rzecz banku. Natomiast w przypadku osiągnięcia zysku na kontrakcie przez spółkę, to bank przelewa środki z transakcji na rzecz spółki.
Spółka podkreśliła, że w przypadku transakcji na instrumentach pochodnych, takich jak np. transakcje forward, dochodzi do działania profesjonalnego podmiotu (w tym przypadku banku), polegającego na zabezpieczeniu danej jednostki gospodarczej przed ryzykiem niekorzystnych zmian cen określonego instrumentu bazowego. Otrzymanie przez spółkę środków pieniężnych nie jest wynikiem jej działania, lecz efektem zaistnienia na rynkach finansowych korzystnych dla spółki okoliczności. Podejście Spółki do zarządzania ryzykiem walutowym ma charakter dynamiczny, co oznacza, że transakcje forward wdrażane są w przypadku, kiedy w ocenie Komitetu Zarządzania Ryzykiem Walutowym istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że zmiany kursów walutowych mogą mieć negatywny wpływ na wyniki spółki. Podejmując decyzję dotyczącą wdrażania, bądź nie, strategii zabezpieczającej, uwzględnia się czynniki makroekonomiczne, prognozy walutowe, analizę fundamentalną, analizę techniczną i sygnały systemów transakcyjnych. Jeżeli istnieją przesłanki do wdrażania transakcji zabezpieczających, wtedy na podstawie rekomendacji Komitetu Zarządzania Ryzykiem Walutowym, Zarząd może podjąć uchwałę o wdrożeniu, bądź nie takiej/takich transakcji zabezpieczających. Kwestie podejścia spółki do zarządzania ryzykiem walutowym i uprawnień oraz obowiązków Komitetu Zarządzania Ryzykiem Walutowym reguluje przyjęta w Grupie, Polityka Zarządzania Ryzykiem Walutowym. Transakcje zabezpieczające forward nie stanowią niezbędnego elementu wbudowanego w funkcjonowanie przedsiębiorstwa, natomiast są jednym z elementów zarządzania ryzykami w nim występującymi. Transakcje nie mają stałego i powtarzalnego charakteru. Oznacza to, że nie są wdrażane w sposób automatyczny w danym okresie obrachunkowym. O ile ocena sytuacji rynkowej jest prowadzona na bieżąco, o tyle same transakcje zabezpieczające nie są wdrażane powtarzalnie, gdyż zależy to od oceny sytuacji na rynku walutowym, rekomendacji Komitetu Zarządzania Ryzykiem Walutowym i uchwały podjętej przez Zarząd. Może więc mieć miejsce sytuacja, kiedy w danym okresie obrachunkowym nie zostanie zawarta żadna transakcja forward, gdyż poziom kursów walutowych będzie sprzyjał działalności przedsiębiorstwa, tzn. nie będzie generował ujemnych różnic kursowych. Na tle przedstawionego stanu faktycznego spółka sformułowała następujące pytania: Czy transakcje forward realizowane na podstawie umowy z bankiem stanowią usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a świadczącym usługę jest wyłącznie bank, oraz czy przy obliczaniu proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej ustawa o VAT) , spółka będzie obowiązana uwzględnić kwoty uzyskane z tytułu transakcji forward ?