Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S. WSA Małgorzata Niedobylska Sędziowie WSA Piotr Popek WSA Jarosław Szaro / spr./ Protokolant sekr. sąd. Joanna Kulasa po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lutego 2018 r. sprawy ze skargi J. S. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek za osobę prowadząca działalność gospodarczą na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy oddala skargę.
Przedmiotem skargi J. S. jest decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. (zwanego dalej ZUS) z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...], o odmowie umorzenia należności z tytułu składek za osobę prowadzącą działalność gospodarczą na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy.
Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało oparte o następujące okoliczności faktyczne i prawne: W dniu 10.05.2016 r. do Oddziału ZUS w R. wpłynął wniosek płatnika J. S. o umorzenie należności z tytułu składek, w którym poinformowała, że zakończyła prowadzenie działalności gospodarczej końcem grudnia 2014 r. Od tego momentu nie posiada żadnych źródeł dochodu, które pozwalałyby jej na spłatę zobowiązań wobec ZUS oraz innych zobowiązań, powstałych po zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej. Dłużniczka oświadczyła, że pozostaje na utrzymaniu rodziny. Nadmieniła, że od 1995 r. opłacała regularnie należności z tytułu składek, jednak załamanie rynku spowodowało, że po 20 latach prowadzenia własnej działalności gospodarczej jej firma utraciła płynność finansową i zbankrutowała. Nadto poinformowała, że próby podjęcia przez nią stałej pracy nie powiodły się.
Po rozpoznaniu ww. wniosku ZUS decyzją z dnia [...] marca 2017 r. nr [...], odmówił umorzenia należności z tytułu:
- ubezpieczenia społeczne - za okres 03/2014-12/2014 w łącznej kwocie 7 303,79 zł w tym z tytułu: składek - 6 399,59 zł;
odsetek naliczonych na dzień wpływu wniosku tj. 10.05.2016 r. w kwocie 881,00 zł;
kosztów upomnienia - 23,20 zł.
- ubezpieczenie zdrowotne - za okres 04/2014-12/2014 w łącznej kwocie 2 784,80 zł w tym z tytułu: składek - 2 433,60 zł;
odsetek naliczonych na dzień wpływu wniosku tj. 10.05.2016 r. w kwocie 328,00 zł; kosztów upomnienia - 23,20 zł.
- Fundusz Pracy za okres 08/2014-12/2014 w łącznej kwocie 225,57 zł w tym z tytułu: składek - 218,57 zł;
odsetek naliczonych na dzień wpływu wniosku tj. 10.05.2016 r. w kwocie 7,00 zł.
Nadto ZUS odmówił umorzenia należności z tytułu:
I. Składek i odsetek finansowanych przez płatnika za ubezpieczonych na:
ubezpieczenia społeczne za okres 03/2014-12/2014 w łącznej kwocie 3048,74 zł, w tym z tytułu:
składek - 2 653,74 zł;
odsetek naliczonych na dzień wpływu wniosku tj. 10.05.2016 r. w kwocie 395,00 zł.
- Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres 08/2014-12/2014 w łącznej kwocie 5,98 zł, w tym z tytułu:
składek - 5,98 zł;
odsetek naliczonych na dzień wpływu wniosku tj. 10.05.2016 r. w kwocie 0,00 zł.
II. Odsetek od składek finansowanych przez ubezpieczonych nie będących płatnikami składek na: ubezpieczenia społeczne w kwocie 291,00 zł naliczonych na dzień złożenia wniosku tj. 10.05.2016 r. przypadających od należności z tytułu składek za okres 03/2014-12/2014 w kwocie: 1 959,21 zł;
- ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 150,00 zł naliczonych na dzień złożenia wniosku tj. 10.05.2016 r. przypadających od należności z tytułu składek za okres 04/2014-12/2014 w kwocie: 973,21 zł.
J. S. reprezentowana przez radcę prawnego złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy i podniosła, że argumentacja organu I instancji jest sprzeczna ze zgromadzonym materiałem dowodowym, a wydana decyzja nie znajduje odzwierciedlenia w obowiązujących przepisach prawa ani w aktualnym orzecznictwie. Wskazała, że brak korzystania przez wnioskodawcę z pomocy społecznej, nie może warunkować stwierdzenia, iż jest wypłacalny. Podkreśliła, że organ I instancji niesłusznie uznał, iż jej sytuacja materialna może się polepszyć, gdyż od dłuższego czasu jest bezrobotna (pomimo prób podjęcia zatrudnienia), a jej stan zdrowia i ciągły stres związany z toczącymi się postępowaniami egzekucyjnymi, nie ułatwia jej podjęcia jakiegokolwiek zatrudnienia. Podniosła również, że organ I instancji przekroczył swoje uprawnienia, stwierdzając, iż dokonane przez wnioskodawcę rozporządzenia własnym majątkiem miały na celu pokrzywdzenie wierzycieli i chęć uszczuplenia swojego majątku w celu opóźnienia lub uniemożliwienia egzekucji administracyjnej z nieruchomości. Nadto organ niedokładnie i nierzetelnie przeprowadził postępowanie dowodowe, gdyż większość posiadanych nieruchomości była obciążona kredytami i hipoteką, a obecnie jest z nich prowadzona egzekucja cywilna. W jej ocenie o ewentualnym pokrzywdzeniu wierzyciela przez celowe działania dłużnika powinien orzec właściwy Sąd, a nie organ administracyjny. W końcowej części stwierdziła, że na podstawie całości zgromadzonego materiału dowodowego jak i przedstawionego stanu faktycznego i prawnego, bezsprzecznie spełnia przesłanki warunkujące całkowite i częściowe umorzenie składek również w przypadku braku ich całkowitej nieściągalności, a naliczone w stosunku do niej składki powinny zostać umorzone w całości ze względu na ważny interes obywatela i zagrożenie jej podstawowych potrzeb życiowych.