Organ podatkowy nie może uzasadniać swego rozstrzygnięcia brakiem stosownych argumentów w pismach podatnika.
Organ podatkowy obowiązany jest z urzędu, zgodnie z art. 7 Kpa, do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, zaś w myśl art. 8 Kpa - do prowadzenia postępowania w sposób pogłębiający zaufanie obywateli do organów Państwa.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zdzisław S. zaskarżył decyzję w sprawie rozłożenia na raty podatku od towarów i usług. Skarżący wnosił o rozłożenie mu na raty spłaty - bliżej nie określonego - podatku w wysokości 8.000,- zł, uzasadniając swój wniosek trudną sytuacją finansową, która uniemożliwia mu zapłacenie należnego podatku. Organ podatkowy I instancji - bez stosownego wyjaśnienia - rozstrzygnął o rozłożeniu na raty kwoty 2.953,70 zł z tytułu podatku od towarów i usług za 1993 r.
W uzasadnieniu tej decyzji - niezgodnej z wnioskiem podatnika, który wnosił o rozłożenie mu spłaty podatku w wysokości 8 tys. zł na 12 rat - organ ten nie zawarł żadnych wymaganych przez art. 107 par. 3 Kpa informacji. Faktycznie decyzja ta jest w ogóle pozbawiona uzasadnienia, czym narusza art. 107 par. 1 Kpa.
Organ podatkowy nie może - tak jak to zrobiła izba skarbowa, uzasadniać swego rozstrzygnięcia brakiem stosownych argumentów w pismach podatnika. Zauważyć bowiem należy, że organ podatkowy obowiązany jest z urzędu, zgodnie z art. 7 Kpa, do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, zaś w myśl art. 8 Kpa do prowadzenia postępowania w sposób pogłębiający zaufanie obywateli do organów Państwa. W rozpatrywanej sprawie tak organ podatkowy I jak i II instancji oba przepisy te naruszył. Nie wiadomo więc, wobec braku kompletnych akt podatkowych skarżącego i niepodjęcia przez organy podatkowe żadnych działań mających na celu wyjaśnienie, jaka jest wysokość należnego od skarżącego podatku - z jakiego tytułu i zgodnie z jakimi decyzjami wymiarowymi oraz dlaczego rozłożono mu na raty jedynie kwotę 2.953,70 zł i to na 3 raty. Nie zbadano sytuacji rodzinnej i finansowej podatnika, wobec czego i z tego względu Sąd nie ma możliwości ocenić, czy zaskarżona decyzja odpowiada art. 22 ust. 1 ustawy o zobowiązaniach podatkowych. W związku z tym stwierdzić należy, że zaskarżona decyzja - świadcząca o tym, że organ odwoławczy nie dostrzegł uchybień postępowania prowadzonego przez organ podatkowy I instancji - ma cechy nie tyle decyzji fakultatywnej lecz decyzji całkowicie dowolnej.
W tej sytuacji Sąd, jako nie związany granicami skargi, zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368/ wobec naruszenia przepisów postępowania, które mają istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 i 3 oraz art. 55 ust. 1 ww. ustawy orzekł jak w sentencji.