Z brzmienia przepisu art. 22 par. 2 pkt 1 lit. "b" ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. -Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ wynika, że przesłanki zaniechania poboru podatku /zagrażanie ważnym interesom, a w szczególności egzystencji/ muszą istnieć po stronie podatnika. Zatem ważny interes kontrahenta nie może być uznany za przesłankę zastosowania ulgi w postaci zaniechania poboru podatku wobec podatnika.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2001 r. sprawy ze skargi Z. M. SA w G.-W. na decyzję Izby Skarbowej w Z.-G. z dnia 06 grudnia 1999 r. (...) w przedmiocie zaniechania poboru podatku od towarów i usług - oddala skargę
Spółka Akcyjna Z. M. w G. W. pismem z dnia 2 czerwca 1999 r. wniosła o wydanie przez Urząd Skarbowy w G. W. decyzji o zaniechaniu ustalenia i poboru podatku od towarów i usług z tytułu zakupu towarów i usług przez Z. M. S.A. na rzecz siedziby Fundacji im. Stefana Batorego w W.
W uzasadnieniu podano, że na podstawie umowy zawartej w dniu 28 kwietnia 1999 r. pomiędzy Spółką Z. M. a "SAP P." Spółką z o.o. w W. Spółka Z. M. zobowiązała się jako generalny wykonawca sprzedawać materiały i świadczyć usługi budowlane na rzecz Fundacji im. Stefana Batorego. Fundacja ta - zgodnie ze swoim statutem - nie prowadzi działalności gospodarczej, utrzymuje się wyłącznie z darowizn i nie jest podatnikiem VAT.
Konieczność płacenia podatku od towarów i usług może spowodować brak środków na pilne sfinansowanie przedsięwzięcia i pogłębienie trudnej sytuacji lokalowej Fundacji, realizującej ważne cele społecznie użyteczne w zakresie edukacji, kultury i szkolnictwa wyższego. Mogłoby to też spowodować niewypłacalność tej instytucji, co zagrażałoby interesom Spółki i mogłoby spowodować w konsekwencji upadek jej przedsiębiorstwa.
Urząd Skarbowy w G.-W. decyzją z dnia 30 lipca 1999 r. na podstawie art. 22 par. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ załatwił odmownie wyżej wymieniony wniosek Spółki Z. M.
W uzasadnieniu decyzji Urząd Skarbowy wskazał, że art. 22 par. 2 pkt 1 lit. "b" ordynacji podatkowej jest przepisem szczególnym o charakterze uznaniowym, mogącym mieć zastosowanie tylko w wyjątkowych sytuacjach.
Zdaniem organu podatkowego odmowa udzielenia podatnikowi ulgi w postaci częściowego zaniechania ustalenia i poboru podatku nie zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji, zważywszy następujące okoliczności:
1/ Podatek od towarów i usług jest skonstruowany na zasadzie ponoszenia ciężaru przez końcowego odbiorcę. Kwota tego podatku nie obciąża rentowności podatnika będącego wykonawcą robót, a tym samym nie wpływa na wysokość zysku netto stanowiącego źródło środków na dalszy rozwój firmy.
2/ Przedsiębiorstwo budowlane prowadzone przez Spółkę Z. M. jest prężnie rozwijającym się podmiotem gospodarczym. Sytuacja finansowa podatnika jest bardzo dobra, a odmowa zaniechania ustalenia i poboru VAT nie zagraża jego egzystencji.
Urząd Skarbowy nie podzielił również stanowiska Spółki, że nie udzielenie ulgi, o którą Spółka wystąpiła, spowoduje niewypłacalność inwestora, to jest Fundacji im. Stefana Batorego. Wysokość aktywów Fundacji, stan jej funduszów własnych i wynik finansowy za rok 1998 r. świadcząc jej bardzo dobrej sytuacji finansowej i braku jakiegokolwiek zagrożenia co do wypłacalności Fundacji. Działanie Fundacji w interesie publicznym nie budzi wątpliwości Urzędu, jednak fakt ten nie może stanowić podstawy zastosowania przepisu art. 22 par. 2 pkt 1 ordynacji podatkowej.