Przymiot podatnika VAT jest kryterium niezbędnym, lecz niewystarczającym do skorzystania z wyłączenia z opłaty skarbowej przewidzianą dyspozycją art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej /zwolnienie ma bowiem charakter zwolnienia przedmiotowo-podmiotowego/.
Także umowy pożyczki nie znajdują się w katalogu czynności korzystających z wyłączenia na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy o opłacie skarbowej.
Art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwalnia od tego podatku m. in. odpłatne wykonywanie usług wymienionych w załączniku nr 2, w tym i usług pośrednictwa finansowego. Odpłatne świadczenie usług pośrednictwa finansowego obejmuje takie czynności jak: przyjmowanie depozytów, usługi w zakresie leasingu, udzielanie kredytów konsumpcyjnych, a także kredytów na realizację bieżących zakupów oraz inne usługi związane z dyspozycją środków finansowych.
Wykładnia gramatyczna art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej i art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT wyłącza zwolnienie od opłaty skarbowej podatników dokonujących pożyczki w warunkach innych niż opisane, tylko z tego powodu, że są podatnikami podatku VAT w zakresie swej zasadniczej działalności.
Za taką wykładnią przemawia również wykładnia celowościowa. Ustawodawca zmierzając do uniknięcia podwójnego opodatkowania czynności, równocześnie nie dopuszcza do całkowitego zwolnienia od opodatkowania czynności dokonywanych przez podmioty gospodarcze.
Następnie Izba Skarbowa w P. wskazuje, iż z wyłączenia z obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej korzystają jedynie umowy pożyczki dokonywane w ramach usług bankowych przez podmioty uprawnione do świadczenia tych usług jako pożyczkodawcy /tj. odpowiadające warunkom określonym w art. 11 ust. 5 lub art. 11 obowiązującej w czasie zawierania umów pożyczek ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. Prawo bankowe/. Zwolnienie określone w art. 7 ustawy o VAT nie obejmuje pożyczek zawieranych w warunkach innych niż określone w prawie bankowym.
Oznacza to, że zwolnienie z opłaty skarbowej skutkuje tylko w przypadku, gdy pożyczkodawcą jest podmiot wykonujący usługi na podstawie prawa bankowego. Pogląd taki został potwierdzony uchwałą Sądu Najwyższego z 20 kwietnia 1995 r., III AZP 8/95.
W omawianej sprawie, ani spółka "S.", ani spółka "E.-P." nie posiadały zezwolenia Prezesa NBP i nie były też uprawnione z ustawy do wykonywania czynności bankowych, tym samym zawarte pomiędzy nimi umowy pożyczki nie są umowami, które można by uznać jako przedmiot czynności bankowych określonych w art. 4 i art. 11 ustawy Prawo bankowe.
Przedmiotowe umowy pożyczki nie mogą być zatem zakwalifikowane jako czynności korzystające ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 7 tej ustawy. Tym samym nie korzystają one z wyłączenia od opłaty skarbowej na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej.