Sprawa ze skargi na decyzję Izby Skarbowej w L. w przedmiocie opłaty skarbowej
Tezy

1. Wśród czynności cywilnoprawnych wymienionych w przepisie art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./ nie została wymieniona umowa pożyczki zawieranej w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej.

2. Spółka prawa handlowego działająca bez zezwolenia Prezesa NBP, zgodnie z art. 11 ust. 5 i art. 11[1] ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe /Dz.U. 1992 nr 72 poz. 359 ze zm./ nie może być uznana za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek, bowiem działalność ta nie odpowiada wymogom ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej /Dz.U. nr 41 poz. 324 ze zm./ w zakresie uzyskania zezwolenia na te czynności.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Przemysłu Fermentacyjnego "A." w L. na decyzję Izby Skarbowej w L. z dnia 11 lutego 1998 r. (...) w przedmiocie opłaty skarbowej - oddala skargę.

Uzasadnienie strona 1/2

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Regulacja prawna obowiązująca w 1995 r., w którym skarżący zawarł z Towarzystwem "S." umowę pożyczki, pozwala stwierdzić, że dwa przepisy pozwalały stronom takiej umowy /o ile nie miał do nich zastosowania art. 8 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej/ uniknąć opodatkowania w zakresie opłaty skarbowej.

Jednym z nich jest przepis art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" tejże ustawy o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 4 poz. 23 ze zm./ określający jakie czynności cywilnoprawne zawarte przez określone podmioty nie podlegają tej opłacie. Wyłączenie to ma charakter przedmiotowo-podmiotowy i wynika bezpośrednio z ustawy.

Również drugi przepis wydany z upoważnienia ustawowego zawartego w art. 8 ust. 3 omawianej ustawy zawarty w par. 68 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 grudnia 1994 r. o opłacie skarbowej /Dz.U. nr 136 poz. 705/ przewiduje zwolnienie o podobnym przedmiotowo-podmiotowym charakterze.

Ustosunkowując się do argumentów skargi dotyczących naruszenia przez organy podatkowe pierwszego z powołanych przepisów rozważyć należy, czy w rozpatrywanej sprawie zaistniały określone w art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ww. ustawy przesłanki uzasadniające wyłączenie zawartej przez "A." umowy pożyczki spod opłaty skarbowej.

Powołany przepis odnosi się do taksatywnie wymienionych czynności cywilnoprawnych tj. umów sprzedaży, dzierżawy, poddzierżawy, najmu i podnajmu zawieranych przez określone grono osób tj. będących podatnikami podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./, a ponadto pozwała na wyłączenie spod opłaty skarbowej innych tego rodzaju, co poprzednio wymienione, umów - o ile są one objęte zwolnieniem od podatku od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Wspomnianemu wyłączeniu podlegają nadto umowy sprzedaży zawierane przez podatników, o których mowa w art. 14 ww. ustawy, a więc korzystających ze zwolnienia od podatku VAT, w zakresie czynności zwolnionych od podatku.

Wśród czynności cywilnoprawnych wymienionych w omawianym przepisie art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej nie została wymieniona umowa pożyczki zawieranej w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej. Wobec tego strony umowy pożyczki mogłyby skorzystać z dobrodziejstwa tego przepisu jedynie w sytuacji, gdyby umowa ta mogła być zaliczona do tego rodzaju umów co sprzedaż, dzierżawa lub najem, o których mowa we wspomnianym przepisie, o ile ta czynność cywilnoprawna podlegałaby zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r.

Kwestię rodzajowego podobieństwa umowy pożyczki do umów sprzedaży dzierżawy i najmu rozpatrywać należy w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego. Ich treść /w szczególności art. 535, art. 659, art. 693 oraz art. 720 Kc/ prowadzi jednak do wniosku, ze umowa pożyczki nie jest umową podobną do żadnej z wymienionych umów, tak jak np. umowa leasingu może być uznana za podobną do umowy dzierżawy lub najmu.

Strona 1/2