Skoro Agencja celna zgodnie z pełnomocnictwem udzielonym jej w umowie przez importera oraz w myśl art. 256 par. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny /Dz.U. nr 23 poz. 117 ze zm./ dokonała zgłoszenia sprowadzonego towaru i winna uiścić od niego należności celne przywozowe i inne opłaty, a obowiązku tego nie dokonała w części dotyczącej uregulowania przekazanych jej przez stronę skarżącą ww. należności, to organy celne winny zastosować przepis art. 258 par. 1 Kodeksu celnego.
Innymi słowy "pełną odpowiedzialność majątkową" za pokrycie długu celnego związanego ze sprowadzeniem przez importera towaru winna ponieść Agencja celna.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Andrzeja M. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł w W. z dnia 26 stycznia 2000 r. (...) w przedmiocie wymiaru cła - uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Dyrektora Urzędu Celnego w Rz. z dnia 28.09.1999 r. (...).
Dyrektor Urzędu Celnego w Rz. w dniu 28 września 1999 r. wydał na podstawie art. 65 par. 6 Kodeksu celnego nakaz płatniczy długu celnego wzywający Firmę Handlowo-Usługową "P." w G. do zapłaty kwoty 40.404,10 zł z tytułu długu celnego oraz kwoty 12.122,60 zł z tytułu odsetek.
Od nakazu tego strona wniosła odwołanie do Prezesa Głównego Urzędu Ceł zarzucając organowi celnemu I instancji sprzeczność istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, naruszenie przepisów art. 121 par. 1, art. 122 i art. 125 ordynacji podatkowej, a także naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię, w szczególności art. 258 Kodeksu celnego, niezastosowanie art. 231 par. 1 pkt 1 i art. 242 Kodeksu celnego oraz niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
Odwołujący się m.in. podnosi, że w dniach 29 października 1998 r. sprowadził do kraju paliwo.
Zgłoszenia celnego dokonała, na podstawie pełnomocnictwa do przedstawicielstwa bezpośredniego. Agencja Celna "O.", na rachunek której przekazano środki finansowe tytułem przedpłaty na należności celne i podatkowe wynikające z odpraw tych towarów. Ww. Agencja nie uiściła jednak należności celnych i podatkowych, o czym Urząd Celny poinformował "P." po kilku miesiącach. Naruszono przy tym art. 231 par. 1 pkt 1 i art. 242 par. 1 i art. 258 par. 1 Kodeksu celnego i nie dochodzono od Agencji Celnej bezzwłocznego zaspokojenia długu celnego ze złożonego zabezpieczenia. Opieszałość organu celnego przejawiła się też w zwłoce /4,5 miesiąca/ w udzieleniu "P." odpowiedzi na jego pismo z 25 marca 1999 r. w dniu 9 sierpnia 1999 r.
Nadto odwołujący się podnosi, że stroną postępowania winna być "O. Agencja Celna", a nie "P." Dług celny powstał bowiem z wyłącznej winy tej Agencji, która nie dopełniła obowiązku wynikającego z art. 258 par. 1 Kodeksu celnego.
Organ odwoławczy, po rozpatrzeniu odwołania, decyzją z dnia 26 stycznia 2000 r. uchylił zaskarżoną decyzję - nakaz zapłaty - w części dotyczącej wezwania do zapłaty odsetek za zwłokę od nieuiszczonych kwot długu celnego i podatku i w tej części umorzył postępowanie wobec firmy "P.", w pozostałej części zaskarżoną decyzję - nakaz zapłaty utrzymał w mocy.
W uzasadnieniu decyzji Prezes Głównego Urzędu Ceł stwierdził, że wobec niedopełnienia przez Agencję "O." zleconych jej przez stronę czynności dotyczących uiszczenia należności celnych oraz innych opłat, co miało zasadniczy wpływ na powstanie obowiązku zapłaty odsetek za zwłokę od kwot długu celnego i obliczonych podatków, brak podstaw prawnych do obciążenia firmy "P." tymi odsetkami. Mogą one być dochodzone jedynie od Agencji Celnej "O.", która posiadała też środki przekazane przez "P." na pokrycie tych należności.
W pozostałym zakresie organ celny II instancji uznał nakaz zapłaty za uzasadniony. Urząd Celny w R. zwrócił się bowiem do Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji "G." S.A., w którym ubezpieczona była Agencja, do zapłaty należności celnych i podatkowych wraz z odsetkami. "G." nie kwestionował obowiązku zapłaty, jednakże jej nie dokonał. W tym stanie rzeczy uzasadnione było wystawienie nakazu płatniczego na firmę "P.". Organ celny miał prawo i obowiązek dochodzenia długu celnego od dłużnika. Dług celny, w myśl art. 3 par. 1 pkt 2 Kodeksu celnego, powstał z mocy prawa, z dniem przyjęcia zgłoszenia celnego /art. 209 Kodeksu celnego/. Zgłaszającym jest zaś osoba, która dokonuje zgłoszenia celnego we własnym imieniu i na swoją rzecz, we własnym imieniu i na cudzą rzecz albo osoba, w której imieniu dokonuje się zgłoszenia celnego. Stanowi o tym art. 3 pkt 23 Kodeksu celnego. W niniejszej sprawie agencja celna występowała jako przedstawiciel bezpośredni - art. 253 par. 1 pkt 1 Kodeksu celnego - a więc dokonywała czynności w imieniu i na rzecz osoby biorącej udział w obrocie towarowym z zagranicą.