Momentem decydującym o możliwości zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów, jest moment dokonania owego wydatku, a nie moment osiągnięcia przychodu
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Wielobranżowego "D." Spółka z o.o. w S. na decyzję Izby Skarbowej w P. z dnia 19 marca 1999 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 1995 rok - uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Pierwszego Urzędu Skarbowego w P. z dnia 2 grudnia 1998 r. (...); (...).
Decyzją z dnia 12 marca 1999 r. (...) Izba Skarbowa w P., po rozpatrzeniu odwołania Spółki z o.o. "D." od decyzji Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z dnia 2 grudnia 1998 r. (...) odmawiającej stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób prawnych za rok 1995 - utrzymała w mocy decyzję organu podatkowego pierwszej instancji.
Ustalono, że Spółce "D." przeprowadzono kontrolę podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych za lata 1994 i 1995. W wyniku kontroli stwierdzono, że Spółka nie dopuściła się naruszenia przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Mimo tego. Spółka w dniu 26 października 1994 r. złożyła żądanie stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób prawnych za te lata. Podatnik stwierdził, że wskutek mylnego obliczenia dochodu wpłacono kwoty, które nie stanowiły podatku należnego za rok 1994 i 1995. Powstanie różnicy Spółka "D." wiąże z tym, że początkowo do kosztów zaliczyła jedynie wartość towarów w cenie zakupu, które sprzedano w 1994 roku. Dokonując korekty Spółka uznała, że takie działanie było błędne i ostatecznie do kosztów roku 1995 zaliczyła całkowitą wartość towarów handlowych, które nabyła w roku 1995, tj. wartość towarów w cenie zakupu, które sprzedano w 1995 r. i zapas magazynowy istniejący w dniu 31 grudnia 1995 r.
To działanie Spółki zakwestionował Urząd Skarbowy zarzucając naruszenie art. 15 ust. 1 i art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Izba Skarbowa stwierdziła, że wbrew zarzutom strony, postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty nie zostało wszczęte z urzędu lecz na wniosek strony.
Według organu odwoławczego odpowiedzi na pytanie, kiedy dany wydatek należy potrącić jako koszt podatkowy udzielają łącznie przepisy art. 15 ust. 4 i art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Interpretacja tych przepisów doprowadziła Izbę Skarbową do następujących wniosków:
- koszty bezpośrednie /a o takie w niniejszej sprawie chodzi/ są potrącalne w roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne w roku, w którym je poniesiono -jeżeli poniesiono je w celu osiągnięcia przychodów, nie są objęte wyliczeniem z art. 16 ust. 1 ustawy i jeżeli łączą się z przychodami tego roku,
- koszty pośrednie są potrącalne w roku podatkowym, którego dotyczą tj. są potrącalne w roku podatkowym, w którym je poniesiono jeżeli zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów i nie są objęte wyliczeniem z art. 16 ustawy.
Izba Skarbowa twierdzi, że w niniejszej sprawie nie może znaleźć zastosowania żadna z powyższych zasad ogólnych, gdyż stan faktyczny wymaga posłużenia się jedną z dwóch reguł szczególnych zawartych w dalszej części art. 15 ust. 4.
Są to następujące normy:
- w danym roku podatkowym potrącalne są koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące tego roku podatkowego,
- w danym roku podatkowym potrącalne są określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego chyba, że ich zarachowanie nie było możliwe, w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione.