Podlegają opłacie skarbowej czynności cywilnoprawne w postaci umowy sprzedaży zawierane przez podatników, o których mowa w art. 5 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ i nie jest wyłączona z opłaty skarbowej sprzedaż towarów używanych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Marka C. na decyzję Izby Skarbowej w P. z dnia 30 czerwca 1999 r. (...) w przedmiocie opłaty skarbowej - oddala skargę.
Izba Skarbowa w P. decyzją (...) z dnia 30 czerwca 1999 r. utrzymała w mocy decyzję Urzędu Skarbowego P.-W. z dnia 20 kwietnia 1999 r. (...) określającą M. C. opłatę skarbową w kwocie 719,80 zł od umowy sprzedaży samochodu osobowego "Seat Cordoba".
W uzasadnieniu organ odwoławczy powołuje się na treść art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej i wyjaśnia, iż z wyłączenia od obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej korzystają tylko te czynności cywilnoprawne zawierane przez podatników podatku VAT, które zostały tam wymienione i spełniają wskazane w tym przepisie kryteria o charakterze podmiotowo-przedmiotowym. W niniejszej sprawie sprzedaż samochodu osobowego - używanego zwolniona jest od podatku VAT na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, co wynika z pisma DSA Polska Cyfrowa Systemy Archiwizacji Sp. z o.o. znajdującego się w aktach sprawy i w tym zakresie strona sprzedająca nie była podatnikiem tego podatku i przepis ten nie daje podstawy do zwolnienia z obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego - Marek C. wniósł o uchylenie powyższej decyzji zarzucając jej naruszenie art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. "a" ustawy o opłacie skarbowej, gdyż izba w swej decyzji przywołując sporny przepis pominęła bardzo istotny przecinek oddzielający zwolnienie podmiotowe od przedmiotowego, przez co zmieniła jej sens. Także wykładnia celowościowa dowodzi, iż stanowisko organów podatkowych jest błędne, gdyż prowadzi do nierównego traktowania podatników płacących VAT i zwolnionych podmiotowo od tego podatku oraz przyzwolenie przez organy podatkowe na uchylanie się przez setki tysięcy podatników od opłacania opłaty skarbowej.
W odpowiedzi na skargę - Izba Skarbowa w P. wniosła o jej oddalenie z uzasadnieniem jak w swej zaskarżonej decyzji, powołując się dodatkowo na wyroki NSA z dnia 10 czerwca 1998 r. I SA/Po 1920/97 i z dnia 30 czerwca 1998 r. I SA/Po 2002/97. Wyjaśnia ponadto, że wyrok NSA z dnia 30 października 1996 r. II SA 640/95 nie ma zastosowania w niniejszej sprawie, gdyż dotyczy obrotu wierzytelnościami.
Naczelny Sąd Administracyjny, po zapoznaniu się ze stanem faktycznym i prawnym sprawy, zważył co następuje:
Sąd rozstrzygając spór pomiędzy podatnikiem a organami podatkowymi, musi kierować się kryterium legalności. Zgodnie bowiem z art. 21 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ - sąd sprawuje w zakresie swej właściwości kontrolę pod względem zgodności wydanej decyzji z obowiązującym prawem.
Zgodnie też z art. 178 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. /Dz.U. nr 78 poz. 483/ sędziowie sprawując wymiar sprawiedliwości są zobowiązani przestrzegać postanowień Konstytucji oraz ustaw.
Nie będąc związanym granicami skargi sąd administracyjny wskazuje, iż jedną z fundamentalnych zasad każdego systemu podatkowego w demokratycznym państwie prawnym jest powszechność opodatkowania. Wyjątkiem jest bowiem tego rodzaju sytuacja, że większość łoży na potrzeby publiczne w formie różnego rodzaju danin, a niektórzy są od tego konstytucyjnego obowiązku zwolnieni. Zwolnienie od ciężarów podatkowych musi wprost wynikać z obowiązujących ustaw podatkowych /daninowych/, nie można w tej mierze stosować ani wykładni rozszerzającej, ani też wykładni celowościowej.