Podatki  i  inne świadczenia pieniężne, do  których   mają zastosowanie przepisy Ordynacji  podatkowej, oraz egzekucja t, Podatkowe postępowanie, Pomoc społeczna
Tezy

Przy interpretacji pojęcia "zagrożenie egzystencji podatnika" /art. 22 par. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ należy brać pod uwagę przepisy ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /Dz.U. 1993 nr 13 poz. 60 ze zm./, a zatem czy osoba, której odmówiono zaniechania poboru w całości, nie znalazła się w sytuacji uprawniającej ją do przyznania świadczeń pomocy społecznej. Nie jest to jednak jedyne kryterium uprawniające do zastosowania art. 22 Ordynacji podatkowej. Skarżącemu i jego żonie na zakup żywności, środków czystości i odzieży pozostaje 202 złote na każdą osobę.

Precyzyjne wyliczenie miesięcznych wydatków, choćby na zakup żywności uprawnia wniosek, że skarżący znajduje się w sytuacji zagrażającej jego egzystencji.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 22 maja 1998 r. Izba Skarbowa po rozpatrzeniu odwołania Romualda R. od decyzji Urzędu Skarbowego w z dnia 24 lutego 1998 r. odmawiającej zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów uzyskanych z tytułu renty w 1998 r. utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję.

Zdaniem organu odwoławczego zaniechanie poboru podatku może mieć miejsce w sytuacjach szczególnych, gdy pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji. Według Izby Skarbowej w niniejszej sprawie taka sytuacja nie wystąpiła. Ustalono bowiem, że Romuald R. otrzymuje świadczenia z ZUS w wysokości netto 642,58 złotych miesięcznie. Z dochodu tego utrzymuje także żonę, bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Po odliczeniu wydatków obciążających co miesiąc budżet domowy podatnika tj. czynsz, energię elektryczną, zakup węgla, składkę ubezpieczeniową oraz zakup leków w ogólnej kwocie 238 złotych, pozostaje na 1 członka rodziny dochód w wysokości około 202 złote, co zdaniem Izby Skarbowej nie rodzi sytuacji zagrażającej egzystencji podatnika.

Ustalono też, że aktualny dochód Romualda R. przekracza kwotę, która kwalifikuje do przyznania zasiłku okresowego według ustawy o pomocy społecznej.

Zauważono, że Romuald R. w 1997 r. i w lutym 1998 r. uzyskał z pomocy społecznej zasiłek celowy z przeznaczeniem na koszty leczenia. Wysokość dochodu netto uprawniająca do świadczeń z pomocy społecznej nie może przekroczyć w 2-osobowej rodzinie 515 złotych. Izba Skarbowa wyjaśniła też, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje możliwość odliczenia od podatku niektórych wydatków ponoszonych przez podatnika, np. na cele rehabilitacyjne, w tym także leki dla inwalidów.

W skardze na decyzję Izby Skarbowej z 22 maja 1998 r. Romuald R. podkreślał swój i żony zły stan zdrowia oraz to, że jest inwalidą I grupy.

W odpowiedzi na skargę Izba Skarbowa wniosła o oddalenie skargi.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 22 par. 2 pkt 16 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, organy podatkowe mogą orzekać o zaniechaniu poboru podatku w ramach uznania administracyjnego, pozostawiając tym organom ocenę, czy w danej sprawie okoliczności uzasadniające zaniechanie poboru podatku występują. Przepis powyższy ma charakter wyjątkowy, co oznacza, że zaniechanie poboru podatku może mieć miejsce tylko w sytuacjach szczególnych.

Jedną z przesłanek zaniechania poboru podatku jest zagrożenie egzystencji podatnika. Ustalenie sytuacji materialnej skarżącego nie budzi wątpliwości. Nie kwestionuje go również skarżący.

W zakresie decyzji uznaniowych kontrola Sądu zgodności decyzji z prawem sprowadza się do kontroli tego, czy organy podatkowe nie przekroczyły uznania administracyjnego. Przy interpretacji pojęcia "zagrożenie egzystencji podatnika" należy brać pod uwagę przepisy ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej, a zatem czy osoba, której odmówiono zaniechania poboru w całości, nie znalazła się w sytuacji uprawniającej ją do przyznania świadczeń pomocy społecznej. Nie jest to jednak jedyne kryterium uprawniające do zastosowania art. 22 Ordynacji podatkowej.

Przesłanki umożliwiające zaniechanie poboru podatku są bowiem szersze niż wynika to z przepisów ustawy o pomocy społecznej. Egzystencja podatnika nie jest zagrożona jedynie bardzo niskim poziomem uzyskiwanych dochodów.

Ustawa o pomocy społecznej uzależnia przyznanie świadczeń z pomocy społecznej od poziomu dochodu netto.

Nie uwzględnia szeregu innych wyników jak: rodzaj schorzeń, grupa inwalidzka, wiek, sytuacja rodzinna itp.

Skarżący ma 68 lat. Otrzymuje rentę inwalidzką I grupy, z której utrzymuje siebie i żonę.

Z ustaleń poczynionych w obu instancjach wynika, że skarżącemu i jego żonie na zakup żywności, środków czystości i odzieży pozostaje 202 złote na każdą osobę.

Precyzyjne wyliczenie miesięcznych wydatków, choćby na zakup żywności uprawnia wniosek, że skarżący znajduje się w sytuacji zagrażającej jego egzystencji.

Z tych przyczyn orzeczono na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.

Strona 1/1