W art. 1a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ustawodawca przypisał użytym w ustawie określeniom: spółka osobowa znaczenie - spółka cywilna, jawna, partnerska, komandytowa lub komandytowo-akcyjna (pkt 1) oraz spółka kapitałowa znaczenie - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna lub europejska (pkt 2).
Stosownie zaś do art. 3 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a podstawę opodatkowania, w myśl art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. f tej ustawy, stanowi - przy przekształcaniu lub łączeniu spółek - wartość wkładów do spółki osobowej powstałej w wyniku przekształcenia albo wartość kapitału zakładowego spółki kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia lub połączenia. Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 6 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi umowy spółki i ich zmiany związane z przekształceniem spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową.
Stosownie natomiast do art. 2 ust. 1 Dyrektywy Rady 2008/7AVE z dnia 12 lutego 2008r., przez spółkę kapitałową w znaczeniu dyrektywy należy rozumieć:
a) każdą spółkę, która przyjmuje jedną z form wyszczególnionych w załączniku I;
b) każdą spółkę, przedsiębiorstwo, stowarzyszenie lub osobę prawną, których udziały w kapitale lub majątku mogą być przedmiotem transakcji na giełdzie;
c) każdą spółkę, przedsiębiorstwo, stowarzyszenie lub osobę prawną prowadzące działalność skierowaną na zysk, których członkowie mają prawo zbytu swoich udziałów stronom trzecim bez uprzedniego upoważnienia oraz odpowiadają za długi spółki, przedsiębiorstwa lub osoby prawnej tylko do wysokości swoich udziałów.
Ponadto w myśl zapisów ww. Dyrektywy, za spółki kapitałowe uważa się wszelkie inne spółki, przedsiębiorstwa, stowarzyszenia lub osoby prawne prowadzące działalność skierowaną na zysk (art. 2 ust. 2 Dyrektywy) chyba, że państwo członkowskie zdecyduje o nieuznawaniu takich podmiotów za spółki kapitałowe na użytek nakładania podatku kapitałowego (art. 9 Dyrektywy). Z ww. przepisu art. 9 Dyrektywy Rady 2008/7/WE wynika zatem, że ustawodawca unijny przewidział zastrzeżenie, na mocy którego państwa członkowskie zachowują możliwość ograniczenia zakresu pojęciowego "spółki kapitałowej" na potrzeby podatku kapitałowego.
Mając na uwadze powyższe regulacje, na uwagę zasługuje fakt, iż - jak już wskazano powyżej - na gruncie przepisów prawa krajowego, ustawodawca w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych dokonał rozróżnienia spółek kapitałowych, za które uważa się: spółkę akcyjną, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółkę europejską, od spółek osobowych, za które uważa się: spółkę cywilną, spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną. Podkreślenia wymaga przy tym, iż taki podział spółek odpowiada również regulacjom ustawy Kodeks spółek handlowych, jak również znajduje odzwierciedlenie w pozostałych przepisach ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, uwzględniających różnicę pomiędzy tymi rodzajami spółek (m.in. art. 1 ust. 3 pkt 1 i 2, art. 1 ust. 5 pkt 1 i 2, art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. a, b oraz f). Rozróżnienie to widoczne jest również w przepisach, które mają zastosowanie wyłącznie do spółek kapitałowych (m.in. art. 1 ust. 3 pkt 4, art. 2 pkt 6, art. 9 pkt 11 lit. b-d).