Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzena Łozowska Sędziowie Sędzia NSA Gerard Czech (spr.) Sędzia WSA Anna Wójcik Protokolant st. sekretarz sądowy Maria Żymańczyk po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 28 października 2011 r. sprawy ze skargi A Spółka z o.o. w C. na postanowienie Dyrektora Izby Celnej w Opolu z dnia 9 maja 2011 r., nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania w sprawie określenia zobowiązania w podatku akcyzowym oddala skargę.
UZASADANIENIE
Postanowieniem z dnia 9 maja 2011 r. Dyrektor Izby Celnej w Opolu działając na podstawie art. 233 § 1 pkt 1, art. 200 § 1 i art. 239 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r Nr 8 poz. 60 ze zm.) - powoływanej dalej jako: "O.p." - utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Celnego w O. z dnia 9 lutego 2011 r. w sprawie odmowy zawieszenia postępowania w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku akcyzowym. Adresatem tej decyzji była "A" Spółka z o.o. z siedzibą w C - powoływana dalej jako: "Spółka" lub "strona skarżąca".
Przedstawiając stan faktyczny i prawny rozpatrywanej sprawy organ odwoławczy wskazał, że:
Decyzją z dnia 9 września 2009 r. Naczelnik Urzędu Celnego w O. określił Spółce zobowiązanie w podatku akcyzowym za miesiące III-VII, IX, X, XII 2006 r. oraz III, IV, VII, IX, X 2007 r. W następstwie złożonego odwołania Dyrektor Izby Celnej w Opolu decyzją z dnia 29 listopada 2010 r. uchylił decyzję organu I instancji i przekazał mu sprawę do ponownego rozpatrzenia. Na tę decyzję Spółka złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, który wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2011 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Op 42/11 ją oddalił.
Mając na względzie złożenie w/w skargi, Spółka zwróciła się ponadto do Naczelnika Urzędu Celnego w O. z wnioskiem o zawieszenie postępowania w przedmiocie wymiaru podatku akcyzowego za wskazane miesiące roku 2006 i 2007, wskazując na istnienie w sprawie zagadnienia wstępnego i powołała się w tym zakresie na przepis art. 201 §1 pkt 2 O.p.
Postanowieniem z dnia 9 lutego 2011 r. organ celny odmówił zawieszenia postępowania w prowadzonej sprawie i stwierdził, iż przekazanie akt sprawy do Sądu na skutek wniesienia skargi powoduje niemożność procedowania przez organ podatkowy w tej sprawie, aż do czasu rozstrzygnięcia jej przez Sąd. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż wynik postępowania sądowego będzie rzutował na treść przyszłej decyzji, a zatem prowadzenie postępowania podatkowego oraz wydanie decyzji na skutek ponownego rozpatrzenia sprawy przez organ I instancji jest prawnie możliwe dopiero w przypadku prawomocnego zakończenia postępowania sądowego.
Odwołując się od przedstawionego postanowienia strona skarżąca zarzuciła mu naruszenie przepisów art. 201 § 1 pkt 2, art. 217 w związku z art. 210 § 4 O.p. i wniosła o jego uchylenie oraz o wydanie orzeczenia zgodnego z jej wnioskiem.
W tym stanie rzeczy organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 201 § 1 O.p. organ podatkowy zawiesza postępowanie w przypadku wystąpienia jednej z wymienionych w tym przepisie okoliczności. W szczególności postępowanie winno zostać zawieszone w razie wystąpienia przesłanki zawartej w jego § 1 pkt 2 - gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Spełnienie tej przesłanki strona skarżąca wywodzi zaś z faktu, iż rozstrzygnięcie przez Sąd sprawy ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Opolu z dnia 29 listopada 2010 r. przekazującą do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji decyzji określającej zobowiązanie w podatku akcyzowym, stanowi zagadnienie wstępne w rozumieniu powołanego wyżej przepisu. Wyjaśnił dalej, że w doktrynie wyróżnia się cztery elementy składające się na konstrukcję zagadnienia wstępnego: 1) zagadnienie te wyłania się w toku postępowania; 2) rozstrzygnięcie należy do innego organu lub sądu; 3) istnieje zależność między uprzednim rozstrzygnięciem zagadnienia wstępnego, a rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji; 4) wymaga ono uprzedniego rozstrzygnięcia tzn. musi poprzedzać rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji. Powyższe warunki muszą przy tym zostać spełnione łącznie, a w przedmiotowej sprawie nie można uznać, że spełniony został wymóg "uprzedniego rozstrzygnięcia sprawy przez inny organ lub sąd". Zgodnie bowiem z wyrażoną w art. 128 O.p. zasadą trwałości decyzji, dopóki decyzja ostateczna pozostaje w obrocie prawnym i nie nastąpi wstrzymanie jej wykonania, strony postępowania obowiązane są do jej wykonania. W niniejszej sprawie przekłada się to na obowiązek ponownego przeprowadzenia postępowania i rozpoznania sprawy przez organ pierwszej instancji. Zatem fakt, iż Spółka zaskarżyła decyzję ostateczną nie ma wpływu na jej wykonanie i nie może być przyczyną odstąpienia od ponownego rozpoznania sprawy. Odwołał się następnie do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia z dnia 7 marca 2001 r. o sygn. akt III SA 32/00, który wskazał, że pod pojęciem zagadnienia wstępnego należy rozumieć sytuację, w której wydanie orzeczenia merytorycznego w sprawie będącej przedmiotem postępowania przed właściwym organem uwarunkowane jest uprzednim rozstrzygnięciem wstępnego zagadnienia prawnego, zaś ocena tego zagadnienia wstępnego, gdyby ono samo w sobie mogło być przedmiotem odrębnego postępowania, należy ze względu na jego przedmiot do kompetencji innego organu państwowego niż ten, przed którym toczy się postępowanie w głównej sprawie. W niniejszym przypadku sprawa zawisła przed sądem administracyjnym jest przedmiotowo zbieżna z postępowaniem toczonym przed organem I instancji. Nie stanowi więc wstępu do merytorycznego załatwienia sprawy, ale jest konsekwencją wydania rozstrzygnięcia, w której będzie oceniana jego prawidłowość. Wyniku tej sprawy nie można zatem uznać jako okoliczności, którą organ I instancji będzie obowiązany rozpatrzyć rozstrzygając merytorycznie sprawę w przedmiocie określenia zobowiązania w podatki akcyzowym. Z tego też względu - w ocenie Dyrektora Izby Celnej - sprawa zawisła przed sądem administracyjnym nie może zostać zakwalifikowana jako kwestia wstępna. Organ wskazał ponadto, że w sprawie wypowiedział się również WSA w O. w postanowieniu o odmowie wstrzymania wykonania decyzji z dnia 7 lutego 2011 r. (sygn. akt I SA/Op 42/11/), gdzie stwierdził, iż w praktyce administracyjnej w przypadku zaskarżania do sądu administracyjnego decyzji kasacyjnej wydanej przez organ II instancji, do czasu rozpoznania sprawy w sądzie, sprawa nie jest przedmiotem ponownego rozpoznania przez organ I instancji, dopuścił jednakże sytuację prowadzenia postępowania i rozpoznania sprawy przez organ I instancji stwierdzając, iż w przypadku wydania decyzji po ponownym rozpoznaniu sprawy staje się ona wykonalna dopiero z momentem jej ostateczności, przy czym podatnikowi będzie przysługiwać uprawnienie do złożenia wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji. O niedopuszczalności zawieszenia postępowania w razie złożenia skargi do sądu administracyjnego na rozstrzygnięcie kasacyjne organu II instancji wypowiedział się również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie. w wyroku z dnia 28 listopada 2007 r. (sygn. akt I SA/Lu 587/07), gdzie wyjaśnił, że w orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się również, że zgodnie z art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. (przepis ten odpowiada unormowaniu art. 201 § 1 pkt 2 Op.) przerwanie postępowania i odłożenie decyzji w czasie może odnosić się tylko do takich sytuacji, w których organ rozpatrujący sprawę nie może jej rozstrzygnąć ze względu na pojawienie się zagadnienia wstępnego wymagającego uprzedniego odrębnego rozstrzygnięcia przez inny organ lub sąd. Samo wszczęcie postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, mającego na celu ocenę zgodności z prawem decyzji ostatecznej, nie może być podstawą do zastosowania w tym postępowaniu administracyjnym tego przepisu. Z tych przyczyn - w ocenie organu odwoławczego - w niniejszej sprawie nie zaistniały przesłanki umożliwiające i zarazem nakazujące organom podatkowym na podstawie art. 201 § 1 pkt 2 O.p. zawiesić postępowanie podatkowe.