Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Błesiński, Sędziowie Sędzia NSA Włodzimierz Kędzierski, Sędzia WSA Zofia Skrzynecka (spr.), Protokolant Referent stażysta Ryszarda Judziak - Brzozowa, po rozpoznaniu w Olsztynie na rozprawie w dniu 28 lipca 2011 r., sprawy ze skargi S.J. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia "[...]" "[...]" w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek I. oddala skargę; II. zasądza ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie na rzecz radcy prawnego z Kancelarii Radcy Prawnego wynagrodzenie za pomoc prawną udzieloną skarżącemu z urzędu w kwocie 240 zł (dwieście czterdzieści) powiększonej o należny podatek od towarów i usług.
Pismem z dnia 12 listopada 2010 r. S. J. zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okres od września 2001 r. do lutego 2003 r. wraz z odsetkami za zwłokę. W uzasadnieniu wskazał, że przyczyną zakończenia działalności gospodarczej był jego zły stan zdrowia, który pogarsza się z upływem lat na skutek doznanego urazu w wyniku wypadku samochodowego w 1985 r. Wnioskodawca utrzymuje się z renty w wysokości 836,69 zł. Na jego utrzymaniu pozostaje ponadto schorowana żona, która nie uzyskuje żadnych świadczeń.
Decyzją z dnia "[...]" Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okres wrzesień - listopad 2001 r., maj, lipiec - sierpień, październik - grudzień 2002 r. oraz luty 2003 r. wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 9.423,48 zł.
W uzasadnieniu Zakład wskazał, iż w sprawie nie zaistniały przesłanki pozytywnego rozpatrzenia wniosku. Nie wystąpił bowiem stan całkowitej nieściągalności zadłużenia, o którym mowa w art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.), powoływanej dalej jako "u.s.u.s.". Zakład nie znalazł również podstaw do uwzględnienia wniosku strony w oparciu o art. 28 ust. 3a u.s.u.s. i § 3 ust. 1 pkt 1 - 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 141, poz. 1365 ze zm.), powoływanego dalej jako "rozporządzenie".
We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy z dnia 26 stycznia 2011 r. strona podniosła, że Zakład w sposób nieprawidłowy (niepełny) ustalił, że żaden z przedstawionych przez nią argumentów nie uzasadnia umorzenia należności. Powinien był bowiem uwzględnić takie okoliczności, jak wysokość otrzymywanej przez zobowiązanego renty oraz przewlekła choroba jego żony i związana z tym konieczność sprawowania nad nią opieki. Ponadto wnioskodawca wskazał, że oczekuje na operację stawu biodrowego, która ma się odbyć w 2012 r. Zarzucił, iż organ naruszył zasadę czynnego udziału strony w postępowaniu poprzez wyznaczenia jedynie trzydniowego terminu do zapoznania się z aktami sprawy. Stwierdził, że wyegzekwowanie zaległości nie tylko jest niemożliwe, ale pozostawałoby w sprzeczności z interesem publicznym i słusznym interesem obywatela.
Wydaną na skutek wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy decyzją z dnia "[...]" Zakład Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy w/w decyzję o odmowie umorzenia należności z tytułu składek. W motywach rozstrzygnięcia wskazał, że z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynikało, że źródłem utrzymania rodziny strony jest świadczenie rentowe w wysokości 836,69 zł brutto. Zobowiązany zajmuje 1/6 mieszkania po zmarłych rodzicach. Kwestia własności mieszkania nie jest uregulowana prawnie. Ponadto strona posiada budynek gospodarczy o pow. 80 m², samochód Volkswagen Golf, rok prod. 1996 oraz przyczepę lekką, rok prod. 1999. Oprócz zaległości z tytułu składek obciążają ją również zaległości z tytułu podatków w łącznej kwocie 67 zł oraz z tytułu kredytu odnawialnego w wysokości 2.000 zł. Stałe wydatki związane z utrzymaniem gospodarstwa domowego wynoszą ok. 359,42 zł miesięcznie i obejmują: energię elektryczną 166,42 zł, wodę 10 zł, telefon 33 zł, gaz 50 zł, opał 100 zł. Strona ponosi również koszty leczenia w wysokości 100 zł miesięcznie.