Sprawa ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2016 r.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Halina Chitrosz-Roicka (sprawozdawca) Sędziowie WSA Krystyna Czajecka-Szpringer WSA Monika Kazubińska-Kręcisz Protokolant specjalista Julita Kula po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 6 marca 2019 r. sprawy ze skargi K. W. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2016 r. I. oddala skargę; II. przyznaje radcy prawnemu M. M. od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie wynagrodzenie za pomoc prawną udzieloną z urzędu w kwocie [...]zł ([...]), w tym VAT.

Uzasadnienie strona 1/7

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] Dyrektor Izby Administracji Skarbowej, w rozpatrzeniu odwołania K. W. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w L. z dnia [...] znak: [...] w sprawie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2016 r. w kwocie [...]zł.

W odwołaniu od decyzji odmawiającej stwierdzenia nadpłaty w żądanym zakresie, skarżący wniósł o przyznanie prawa do ulgi prorodzinnej, zarzucając "...bierną interpretację stanu faktycznego w okresie sprawowania opieki nad wnukami" oraz błędną wykładnię art. 27 ust. 2c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) - dalej: "u.o.p.d.f." poprzez zakwestionowanie faktu zamieszkania u niego czworga wnuków przez 58 dni w 2016 r., w którym to okresie sprawował on nad nimi pieczę i, z którego to tytułu ponosił koszty związane ze zwiększonym zużyciem wody, energii, gazu, wydatków na życie i wyżywienie oraz na środki czystości, obuwie i odzież. W tych okolicznościach - w jego ocenie - ulga podatkowa z tytułu wychowywania dzieci powinna być podzielona proporcjonalnie do okresu sprawowania nad nimi opieki.

Nie znajdując podstaw do uwzględnienia tego stanowiska, organ odwoławczy, w pierwszej kolejności przytoczył przepisy u.o.p.d.f. regulujące zasady i możliwości skorzystania z ulgi podatkowej na dzieci: art. 27f ust. 1, art. 27f ust. 2c, art. 27f ust. 5, a także przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 652, ze zm.) - dalej: "k.r.o." regulujące kwestię opieki prawnej nad małoletnimi, a mianowicie: art. 94 § 3, art. 109 § 2 pkt 5, art. 145 § 1, art. 155 § 1, art. 1121 § 1, art. 1122, art. 1124 § 1. Powołał się nadto na przepisy dotyczące funkcjonowania rodziny zastępczej zawarte w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U z 2018 r., poz. 998, ze zm.) - dalej: "ustawa o pieczy zastępczej".

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż skarżący jest dziadkiem czwórki małoletnich wnuków W. : N. M. ur. [...]., K. A. ur. [...] r., M. T. ur. [...] r. i W. W. ur. [...] Ojciec dzieci nie żyje od 18 sierpnia 2009 r., natomiast ich matka na mocy postanowienia Sądu Rejonowego L. Z. w L. [...] Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia [...] listopada 2013 r., sygn. akt [...] [...] pozbawiona została władzy rodzicielskiej. W przedmiotowym orzeczeniu Sąd postanowił również o umieszczeniu dzieci w placówce opiekuńczo - wychowawczej. W dniu 18 marca 2014 r., skarżący został ustanowiony opiekunem prawnym wszystkich wnuków, co potwierdzają zaświadczenia Sądu Rejonowego L. Z. w L. [...] Wydział Rodzinny i Nieletnich, sygn. akt [...] [...] i sygn. akt [...].

W świetle przepisów u.o.p.d.f. organ odwoławczy stwierdził, że pełnienie funkcji opiekuna prawnego dziecka, które zamieszkuje razem z opiekunem, uprawnia opiekuna do skorzystania z tzw. ulgi prorodzinnej za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym sprawował on opiekę, przy czym, w tym wypadku nie wystarczy jednak sam fakt prawomocnego ustanowienia opieki nad dzieckiem, lecz także faktyczne zamieszkiwanie dziecka z opiekunem. W związku z tym, że u.o.p.d.f. nie definiuje znaczenia słowa "zamieszkiwać" należało odwołać się do definicji słownikowej lub zawartej w innych aktach prawnych. I tak - zgodnie z definicją Słownika Języka Polskiego PWN "mieszkać'" oznacza "zajmować jakieś pomieszczenie i traktować je jako główne miejsce swojego pobytu", natomiast w myśl art. 25 ustawy z dnia 26 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) - dalej: "k.c." miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu, przy czym w myśl art. 26 § 1 k.c., miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy (art. 26 § 2 k.c.).

Strona 1/7