Dnia 14 kwietnia 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Cezary Koziński Sędziowie: sędzia NSA Terasa Porczyńska (spr.) sędzia WSA Joanna Tarno Protokolant: asystent sędziego Adrian Król po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 kwietnia 2010 roku sprawy ze skargi A. K. na interpretację Ministra Finansów z dnia [...] nr [...] w przedmiocie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług 1. uchyla zaskarżoną interpretację; 2. zasądza od Ministra Finansów na rzecz skarżącego kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
I SA/Łd 81/10
Uzasadnienie
Wnioskiem z dnia 1 lipca 2009 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, A. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą A, wystąpił o wyjaśnienie "czy Podatnik będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z faktury wystawionej przez danego Dostawcę w sytuacji, gdy okaże się, że Dostawca dostarczył Podatnikowi towar, który w normalnych okolicznościach mógłby być w sposób swobodny przedmiotem obrotu, lecz który wcześniej Dostawca ten ukradł innej osobie lub wprowadził do obrotu towar pochodzący z kradzieży, przy czym podatnik nie wiedział i nie mógł wiedzieć o takim procederze".
We wniosku przedstawione zostało zdarzenie przyszłe, w którym wnioskodawca realizuje w zakresie prowadzonej działalności dostawy towarów lub świadczy usługi opodatkowane podatkiem VAT, wystawia faktury VAT, uwzględnia je w prowadzonych rejestrach sprzedaży. Jednocześnie dla celów prowadzonej działalności dokonuje zakupów towarów i usług od różnych dostawców, od których otrzymuje faktury VAT, a kwotami wynikającego z nich podatku naliczonego obniża podatek należny wynikający z faktur wystawionych przez wnioskodawcę odbiorcom sprzedawanych przez niego towarów lub usług. Rozliczenie podatku uwzględnia w składanych deklaracjach VAT. Wnioskodawca wyjaśnił także, że podejmując współpracę z dostawcą weryfikuje na podstawie dostępnych informacji czy dany dostawca jest podatnikiem podatku VAT i od tego uzależnia podjęcie współpracy.
Według strony podatnik ma w takiej sytuacji prawo do odliczenia podatku naliczonego. W uzasadnieniu swego stanowiska wskazuje na fundamentalne prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikające z art. 86 §1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; dalej "ustawy VAT" (Dz.U. Nr 54, poz.535 ze zm.), stanowiącego implementację przepisów Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, której art.167 - 169 wskazują na prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego mogłoby mieć w ocenie strony miejsce jedynie w sytuacji gdyby podatnikowi wykazano, że skorzystał z prawa do odliczenia w sposób oszukańczy lub gdy wiedział albo powinien był wiedzieć, że nabywając towar uczestniczył w transakcji wykorzystanej do popełnienia oszustwa w podatku od towarów i usług. Na potwierdzenie swojego stanowiska strona powołała orzecznictwo NSA i wojewódzkich sądów administracyjnych oraz orzecznictwo ETS.
Dyrektor Izby Skarbowej w P., upoważniony przez Ministra Finansów do wydania interpretacji w analizowanej sprawie, uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Wskazując na przepisy art.86 ust.1, ust. 2, ust. 10, ust. 11 ustawy VAT oraz art.168 Dyrektywy 2006/112/WE, Dyrektor stwierdził, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikowi podatku od towarów i usług i dotyczy podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług wykorzystywanych do dokonywania czynności opodatkowanych. Podkreślił jednocześnie, że państwa członkowskie, w tym Polska, mogły utrzymać istniejące w prawie krajowym w momencie akcesji wyłączenia z prawa do odliczenia podatku. Wprowadzenie tego rodzaju uregulowań do ustawy VAT z 2004 r. miało swoją podstawę w art.17 (6) VI Dyrektywy Rady Unii Europejskiej oraz w poprzednio obowiązującej ustawie VAT zawierającej analogiczne wyłączenia z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Ograniczenia związane z realizacją prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawiera art.88 ustawy VAT, którego ust.3a pkt.4 lit. a) ma, zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, zastosowanie w niniejszej sprawie. Zgodnie z powołanym przepisem nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności. W związku z powyższym Dyrektor wywodzi, że dla odliczenia podatku naliczonego nie wystarcza posiadanie faktury, ale muszą istnieć dowody, że czynności wymienione w fakturze zostały dokonane. Faktura musi odzwierciedlać czynności pomiędzy podmiotami gospodarczymi w niej wykazanymi. Uprawnienie do dokonania odliczenia daje tylko taka faktura, która dokumentuje rzeczywisty obrót gospodarczy.