Skarga Zbysława J. na decyzję Izby Skarbowej w (...) w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowych w podatku dochodowym i na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./
Tezy

Obowiązek wyznaczenia stronie trzydniowego terminu na wypowiedzenie się w sprawie zebranego materiału dowodowego ciąży także na organie odwoławczym /art. 200 par. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Zbysława J. na decyzję Izby Skarbowej w (...) z dnia 20 sierpnia 1998 r. w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowych w podatku dochodowym i na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ - uchylił zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie strona 1/2

Decyzją z 27.4.1998 r. Urząd Skarbowy w T. odmówił Z.J. umorzenia zaległości w podatku dochodowym za 1997 r. i w zaliczkach na ten podatek za okres styczeń-kwiecień 1997 r. Ze znajdującej się w aktach administracyjnych oceny materiałów dowodowych wynika, że 8 kwietnia 1998 r. zaległość podatkowa za 1996 i 1997 r. wynosiła 1.561,80 zł.

W odwołaniu pełnomocnik Z.J. zwróciła uwagę na trudną sytuację materialną jego rodziny oraz na straty w prowadzonej działalności gospodarczej.

Decyzją z 20.8.1998 r. Izba Skarbowa w P. T. utrzymała w mocy wymienioną decyzję Urzędu Skarbowego. W uzasadnieniu podano, że zgodnie z art. 67 par. 1 ordynacji podatkowej w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym organ podatkowy może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe lub odsetki za zwłokę, zaś decyzje wydane w tym trybie mają charakter uznaniowy, a organ podatkowy jest obowiązany do zbadania stanu faktycznego i sytuacji materialnej podatnika. Izba przedstawiła sytuację materialną i rodzinną Z.J., który wraz z żoną - w ramach spółki cywilnej - prowadzi działalność gospodarczą, uznając, że przedstawiony stan faktyczny wskazuje na brak przesłanek umorzenia podatku, określonych w art. 67 par. 1 ordynacji podatkowej. Podkreśliła, że nie należy dopuszczać do przenoszenia ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej na budżet państwa.

W skardze na wymienioną decyzję Izby Skarbowej w P. T. pełnomocnik Z.J. powtórzyła zarzuty z odwołania, a także zarzut naruszenia art. 200 ordynacji podatkowej.

W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie podnosząc, że Urząd Skarbowy w T. zgodnie z art. 200 par. 1 ordynacji podatkowej przed wydaniem decyzji wezwał skarżącego do zapoznania się z materiałem dowodowym i pouczył o prawie wniesienia uwag i zastrzeżeń.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 200 par. 1 ustawy z 29.8.1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ przed wydaniem decyzji organ podatkowy wyznacza stronie trzydniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Natomiast stosownie do art. 13 par. 1 pkt 1 i 2 ordynacji podatkowej organami podatkowymi w szczególności są urzędy skarbowe /jako organy I instancji/ i izby skarbowe /jako organy odwoławcze od decyzji urzędów skarbowych/. Oznacza to, że przez organ podatkowy, o którym mowa w art. 200 par. 1 ordynacji podatkowej, należy rozumieć każdy organ podatkowy, tzn. i I, i II instancji. Tak więc także na organie odwoławczym ciąży wynikający z wymienionego przepisu obowiązek wyznaczenia stronie trzydniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Jest to niezbędne tym bardziej, jeżeli w postępowaniu odwoławczym przeprowadzono uzupełniające postępowanie dowodowe /art. 229 ordynacji podatkowej/, jak to miało miejsce w rozpatrywanej sprawie /w postępowaniu odwoławczym został sporządzony protokół z 4.8.1998 r. o stanie majątkowym skarżącego/. Wydaje się, że odstąpienie przez organ odwoławczy od wymogu ustanowionego w art. 200 par. 1 ordynacji podatkowej - poza sytuacją przewidzianą w par. 2 tego artykułu - byłoby możliwe tylko wtedy, gdyby w postępowaniu odwoławczym nie zebrano żadnych nowych dowodów i materiałów. Pozwala na to art. 235 ordynacji podatkowej, stanowiący o odpowiednim jedynie stosowaniu w postępowaniu przed organami odwoławczymi przepisów o postępowaniu przed organami I instancji. Zwrócić jednakże należy uwagę na podkreślany w literaturze brak precyzji w sformułowaniu tego ostatniego przepisu; ordynacja podatkowa - tak samo jak i kodeks postępowania administracyjnego - nie wyodrębnia postępowania przed organem I instancji /por. J. Zimmermann, Ordynacja podatkowa. Postępowanie podatkowe, Toruń 1998, str. 307, a na gruncie KPA Z. Janowicz, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa-Poznań 1995, str. 332/.

Strona 1/2