Sprawa ze skargi na decyzję Izby Skarbowej w Ł. w przedmiocie odmowy potrącenia zobowiązania podatkowego z wierzytelności wobec Skarbu Państwa
Tezy

Jeżeli wspólnicy spółki cywilnej rozporządzili wchodzącą w skład ich majątku wierzytelnością wobec państwowej jednostki budżetowej z tytułu robót budowlanych, dostaw lub usług /wykonanych przez nich w ramach działalności gospodarczej zorganizowanej w formie spółki cywilnej i w trybie przepisów o zamówieniach publicznych/ na rzecz majątku odrębnego jednego ze wspólników, to z wierzytelności tej jako spełniającej wymóg wzajemności - jeżeli oczywiście jest bezsporna i wymagalna - może być potrącone zobowiązanie w podatku dochodowym tego wspólnika na podstawie art. 64 par. 2 ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Ewy A. na decyzję Izby Skarbowej w Ł. z dnia 26 czerwca 2000 r. (...) w przedmiocie odmowy potrącenia zobowiązania podatkowego z wierzytelności wobec Skarbu Państwa - uchyla zaskarżoną decyzję;

Uzasadnienie strona 1/5

Zaskarżoną decyzją Izba Skarbowa w Ł. utrzymała w mocy decyzję Urzędu Skarbowego Ł.-W. z dnia 28 lutego 2000 r. odmawiającą potrącenia zobowiązania Ewy A. z tytułu podatku dochodowego w kwocie 27.032,80 zł z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności spółki cywilnej wobec Skarbu Państwa.

W uzasadnieniu podano, że Ewy A. wystąpiła o potrącenie zobowiązania w podatku dochodowym za 1998 r. z wierzytelności spółki cywilnej "A.-B.", której jest wspornikiem, wobec zespołów opieki zdrowotnej w Sz. i K.-J. Bezsporność, wzajemność i wymagalność wierzytelności wobec spółki cywilnej potwierdziły odpowiednie urzędy wojewódzkie. W ocenie Izby Skarbowej, "prawnym właścicielem" przedłożonej do potrącenia wierzytelności jest spółka cywilna, wobec czego relacja wierzyciel-zobowiązany zachodzi pomiędzy tą spółką a reprezentantem Skarbu Państwa, który potwierdził wzajemność, bezsporność i wymagalność wierzytelności. W związku z tym tylko zobowiązania podatkowe spółki a nie wspólników mogą podlegać potrąceniu ze zgłoszonej wierzytelności. Spółka i wspólnicy są bowiem odrębnymi podmiotami w rozumieniu prawa podatkowego. Z tej szczególnej formy zapłaty swojego osobistego długu, jakim jest podatek dochodowy od osób fizycznych, nie może natomiast skorzystać Ewa A., przedkładając do potrącenia wierzytelność należną spółce, której jest wspólnikiem. Art. 64 par. 2 Ordynacji podatkowej nie ma zastosowania do potrącenia zobowiązań wsporników spółki cywilnej z tytułu podatku dochodowego z wierzytelności tej spółki wobec państwowych jednostek budżetowych. W myśl art. 7 par. 1 Ordynacji podatkowej podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu, natomiast zgodnie z art. 1 i art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochody wsporników spółki cywilnej opodatkowuje się osobno u każdej osoby w stosunku do jej udziału. Podatkiem dochodowym opodatkowana jest więc osoba fizyczna, a nie spółka cywilna. Ponadto między wspornikami spółki cywilnej istnieje współwłasność łączna. Jest to tzw. prawo niepodzielnej ręki, które oznacza, że każdy wspólnik jest współwłaścicielem majątku - jego niepodzielnej całości, jak również każdej rzeczy i prawa wchodzącego w skład tej całości. Konsekwencją tego, zgodnie z art. 863 Kc, jest zakaz rozporządzania przez wspólnika jego udziałem we wspólnym majątku albo w poszczególnych jego składnikach i zakaz domagania się podziału tego majątku. Łączny charakter wspólności powoduje, że wierzytelność traktuje się tak, jak gdyby był tylko jeden wierzyciel - spółka, a nie wszyscy wspólnicy. Wspólnik nie może więc pokryć swojego osobistego długu, jakim jest zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego, udziałem we wspólnym majątku spółki w czasie jej trwania. Zatem zobowiązanie wspólnika nie może być potrącone z wierzytelności przypadającej spółce od Skarbu Państwa.

Strona 1/5