Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie: Przewodniczący: Sędzia WSA Jarosław Wiśniewski Sędziowie: WSA Waldemar Michaldo (spr.) WSA Wiesław Kuśnierz po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi J. G. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] września 2020 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na rzecz skarżącego kwotę 480 zł (słownie: czterysta osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Pismem z dnia 11 sierpnia 2020 r. J. G. zwrócił się do Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z wnioskiem o umorzenie zaległości z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne rolników w latach 1993-2009, które uległy przedawnieniu. W uzasadnieniu wniosku J. G. wskazał, że w odpowiedzi na jego pismo z dnia 23 czerwca 2020 r. organ stwierdził, że wszystkie należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników uległy ustawowemu przedawnieniu. Zdaniem wnioskodawcy, traktować tak należy również należności zabezpieczone wpisem hipoteki przymusowej na kwotę 16.235,30 zł oraz wpisem hipoteki przymusowej kaucyjnej na kwotę 25.420,80 zł.
Decyzją z dnia [...] września 2020 r. nr [...] Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego umorzył postępowanie administracyjne w sprawie o umorzenie należności za okres 1993-2009. Uzasadniając swoją decyzję organ powołał się na treść art. 41a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników i stwierdził, że przepis ten dotyczy i może być stosowany wyłącznie do należności składkowych, których okres dochodzenia jeszcze nie minął, tzn. do należności, które figurują jako zadłużenie na koncie dłużnika i mogą być dochodzone w trybie egzekucji administracyjnej. Zdaniem Prezesa KRUS, powyższe oznacza, że nie ma on uprawnień do umorzenia nieopłaconych składek i odsetek, które zostały przedawnione. Natomiast należności zabezpieczone na hipotece, co do których upłynął termin przedawnienia mogą byś dochodzone tylko z przedmiotu hipoteki. Wobec powyższego organ stwierdził, że zabezpieczone wpisem hipoteki nieopłacone składki i odsetki stanowią tylko dług hipoteczny i dlatego nie ma możliwości jego umorzenia. Wykreślenie hipoteki może bowiem nastąpić dopiero po całkowitym uregulowaniu tego długu np. poprzez wpłatę od nabywcy gospodarstwa po jego sprzedaży. W związku z powyższym Prezes KRUS, na podstawie art. 105 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, umorzył postępowanie w przedmiotowej sprawie.
Nie zgadzając się z powyższą decyzją Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego J. G. wniósł na nią skargę, domagając się jej zmiany i wydania decyzji uwzględniającej jego wniosek o umorzenie należności, ewentualnie uchylenia zaskarżonej decyzji. Zaskarżonej decyzji skarżący zarzucił naruszenie:
1. art. 77 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez brak wszechstronnej analizy materiału dowodowego i brak dokładnego rozważenia wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych sprawy;
2. art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez niewyjaśnienie podstawy prawnej decyzji.
Uzasadniając podniesione zarzuty skarżący wskazał, że zgodnie z zaświadczeniem z dnia 9 lipca 2020 r. wszystkie jego zaległości na rzecz organu z tytułu składek zostały odpisane z uwagi na przedawnienie, jednakże, w uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że Prezes Kasy nie ma uprawnień do umorzenia nieopłaconych składek i odsetek, które zostały przedawnione. Natomiast należności zabezpieczone na hipotece, co do których upłynął termin przedawnienia mogą być dochodzone tylko z przedmiotu hipoteki. Wobec powyższego, zabezpieczone wpisem hipoteki nieopłacone składki i odsetki stanowią tylko dług hipoteczny i dlatego nie ma możliwości jego umorzenia. Wykreślenie hipoteki może nastąpić dopiero po całkowitym uregulowaniu tego długu.