Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Magdalena Chraniuk-Stępniak (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Maria Grabowska, Sędzia WSA Danuta Kuchta, Protokolant Starszy inspektor sądowy Anna Adamczyk, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2019 r. sprawy ze skargi W.C. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w K. z dnia [...] 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego 1. oddala skargę; 2.przyznaje od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach) na rzecz adwokata A. J. kwotę 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100) złotych, w tym 55,20 (pięćdziesiąt pięć 20/100) złotych podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w K. (Dyrektor) postanowieniem z [...] nr [...] uchylił w całości postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w O. z [...] nr [...] o odmowie umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułu wykonawczego nr SM6/997/15 obejmującego zaległość z tytułu podatku od towarów i usług za miesiąc grudzień 2009 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.
Organ ustalił, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w O. (Naczelnik) prowadzi postępowanie egzekucyjne z majątku W. C. na podstawie w/w tytułu wykonawczego. Zobowiązany w piśmie z 9 lutego 2018 r., sprecyzowanym pismem z 9 marca 2018 r., zwrócił się do Naczelnika o umorzenie postępowania egzekucyjnego. Postanowieniem z [...] nr [...] Naczelnik odmówił umorzenia postępowania egzekucyjnego. Na powyższe postanowienie W.C. wniósł zażalenie, jednocześnie przywołując w jego treści po raz pierwszy przesłanki z art. 59 § 1 pkt 2, pkt 3, pkt 7, pkt 10 oraz § 2 u.p.e.a., które jego zdaniem występują w sprawie, co winno stanowić podstawę umorzenia prowadzonego postępowania egzekucyjnego. Dyrektor w wydanym na skutek zażalenia postanowieniu z dnia [...] nr [...] uchylił zaskarżone postanowienie w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, a to z uwagi na zaniechanie przez Naczelnika przeprowadzenia analizy w zakresie przesłanek umorzenia postępowania egzekucyjnego. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy postanowieniem z dnia [...] nr [...] Naczelnik odmówił umorzenia postępowania egzekucyjnego. W.C. wniósł zażalenie na postanowienie z [...]. Podnosił, że organ pierwszej instancji nie dokonał czynności wskazanych przez organ odwoławczy, nadto powtórzył argumentację zawartą w zażaleniu na postanowienie z [...] odnoszącą się do istnienia wskazanych podstaw umorzenia przedmiotowego postępowania egzekucyjnego.
Organ odwoławczy, uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie, przywołał treść art. 59 § 1 i § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 1314 ze zm.), dalej jako u.p.e.a., oraz omówił zawarte w w/w przepisie przesłanki obligatoryjnego i fakultatywnego umorzenia postępowania egzekucyjnego. Dyrektor wskazał, że przy ponownym rozpatrzeniu sprawy organ pierwszej instancji nie zbadał w pełni podnoszonych przez zobowiązanego okoliczności zmierzających do wykazania zasadności umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 § 1 pkt 2, pkt 3, pkt 7, pkt 10, nie ocenił także czy doszło do ziszczenia się innych obligatoryjnych przesłanek umorzenia postępowania egzekucyjnego. Organ I instancji nie zbadał również, czy w sprawie zaistniała fakultatywna przesłanka uzasadniająca umorzenie na podstawie art. 59 § 2 u.p.e.a. Tym samym w ocenie Dyrektora z uwagi na uchybienia proceduralne zaskarżone postanowienie w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego, należało uznać za przedwczesne. Następnie przywołano i omówiono przepisy dotyczące postępowania dowodowego, tj. art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096), dalej jako k.p.a., w zw. z art. 18 u.p.e.a. Organ odwoławczy wywiódł, iż naruszenie w/w przepisów prawa mogło mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. Dyrektor wyjaśnił, iż nie można wykluczyć, że należyte przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego przez Naczelnika mogłoby doprowadzić tenże organ do innych wniosków w zakresie ustalenia istnienia którejkolwiek z przesłanek umorzenia postępowania egzekucyjnego, a dalej wydania innego niż uprzednio rozstrzygnięcia. Podejmując na skutek zażalenia postanowienie na podstawie art. 138 § 2 w zw. z art. 144 k.p.a., Dyrektor wskazał jakie okoliczności należy wziąć przy ponownym rozpatrzeniu sprawy podając, że Naczelnik winien uzupełnić postępowanie we wskazanym przez organ odwoławczy zakresie i dokonać ponownej, rzetelnej oceny, czy w odniesieniu do egzekwowanej należności uzasadnione jest umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie w/w przesłanek, a w przypadku twierdzącej odpowiedzi, w jakiej ewentualnie części. Ustalenia w zakresie wskazanym przez organ odwoławczy powinny nadto znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu rozstrzygnięcia wydanego przez Naczelnika. Reasumując Dyrektor podkreślił, że organ egzekucyjny winien w sposób wyczerpujący ustalić istotne w świetle przesłanek umorzenia postępowania egzekucyjnego okoliczności, a w dalszej kolejności opierając się na poczynionych ustaleniach rozstrzygnąć w przedmiocie wniesionego przez zobowiązanego żądania umorzenia postępowania egzekucyjnego.