Realizowanie na rzecz pracownika przez pracodawcę, na mocy obligujących go przepisów prawa pracy, świadczeń mających charakter wydania towarów na cele osobiste pracowników np. w postaci deputatów węglowych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż podstawy tych świadczeń nie stanowi przejaw autonomii woli stron, a obowiązek wynikający z prawa pracy.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi B. Zakładów Usług Górniczych Spółki z o.o. w Z. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 26 września 2000 r. (...) w przedmiocie określenia wysokości podatku od towarów i usług oraz ustalenia dodatkowego zobowiązania w tym podatku - uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzje Inspektora Kontroli Skarbowej w Urzędzie Kontroli Skarbowej w K. z dnia 26 lipca 2000 r. (...).
Inspektor Kontroli Skarbowej w Urzędzie Kontroli Skarbowej w K. decyzjami z dnia 26 lipca 2000 r. (...) określił B. Zakładowi Usług Górniczych Spółce z o.o. z siedzibą w Z. kwotę nadwyżki podatku należnego nad naliczonym podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego za okres styczeń 1997 r. - grudzień 1998 r. w wysokości (...) wyższą od zadeklarowanej przez podatnika o (...)oraz odsetki za zwłokę w wysokości (...). Ustalono również dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30 procent kwoty zaniżenia podatku do wpłaty w kwocie (...). Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia podano przepis art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej /t.j. Dz.U. 1999 nr 54 poz. 572 ze zm./, art. 207 par. 1, art. 21 par. 3, art. 53 par. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ art. 27 ust. 5 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./.
W uzasadnieniu wskazano, że Spółka w badanym okresie przekazywała swoim pracownikom węgiel kamienny wcześniej zakupiony od innego podmiotu. Węgiel ten wydawany był jako deputat przysługujący pracownikom na podstawie Karty Górnika, układu zbiorowego pracy i umów o pracę. W związku z tym, że kontrolowana jednostka nie była producentem węgla nabywała go od pobliskiej kopalni. Składając wcześniej kwartalne zamówienia. Pracownik strony otrzymywał talon, który stanowił upoważnienie do pobrania węgla. Po wydaniu węgla kopalnia wystawiała fakturę VAT dla Spółki, która odliczała podatek naliczony od podatku należnego za dany miesiąc. Wartość netto tych faktur obciążano koszty Spółki. Natomiast nie wykazała przekazania węgla pracownikom jako czynności opodatkowanej podatkiem należnym VAT.
Według organu I instancji stanowi to naruszenie art. 2 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./. W dalszej części uzasadnienia dowodzono, że węgiel przekazywano na potrzeby osobiste pracownika, a nie na potrzeby pracownicze powołując się, w tym względzie na wykładnię językową. Deputat węglowy jest wynagrodzeniem w naturze podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i opodatkowany VAT. Następnie dokonano stosownych wyliczeń podatku i odsetek. (...).
W odwołaniach od powyższych decyzji B. Zakłady Usług Górniczych Spółka z o.o. z siedzibą w Z. zarzuciła naruszenie art. 2 ust. 3 pkt 2, art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ i art. 210 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./. W oparciu o powyższe zarzuty domagano się uchylenia zaskarżonej decyzji I instancji w całości. W odwołaniu stwierdzono, że organ I instancji wydając decyzje mylnie zinterpretował przepis art. 2 ustawy o podatku VAT i przyjął, ze towary przekazano na potrzeby osobie pracowników. Powołano się na pogląd, że w przypadku wydania towaru w postaci deputatu węglowego ma zastosowanie zwolnienie przedmiotowe od towarów i usług określone w art. 7 ust. 1 pkt 6 cytowanej ustawy. Ponadto strona dowodziła, że w przypadku, gdy przekazanie towaru następuje w wykonaniu obowiązków o charakterze publicznoprawnym lub wynikającym z prawa pracy, czynność ta nie podlega opodatkowaniu. Spółka wydając deputat węglowy spełniała świadczenie wynikające ze stosunku a zatem nie mogła wydawać deputatu na potrzeby osobiste pracownika. Przekazanie towaru lub świadczenie usługi pracownikom nie podlega opodatkowaniu na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku VAT pod warunkiem, że podstawa prawną tej czynności są przepisy Kodeksu pracy i obowiązki pracowników i pracodawców bądź postanowienia układów zbiorowych pracy lub innych przepisów i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców bądź postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Ponadto odnośnie zarzutów proceduralnych zarzucono wydanie decyzji na niewystarczającej podstawie prawnej, bowiem podanie przepisów jedynie w uzasadnieniu nie jest wystarczającym powołaniem przepisów prawnych.