Podatki  i  inne świadczenia pieniężne, do  których   mają zastosowanie przepisy Ordynacji  podatkowej, oraz egzekucja t, Podatek dochodowy od osób fizycznych, Własność przemysłowa
Tezy

Przepis art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym do osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./ ma zastosowanie do obu przewidzianych w art. 98 ustawy z dnia 19 października 1973 r. o wynalazczości /Dz.U. 1993 nr 26 poz. 117 ze zm./ przypadków, w których wypłata wynagrodzenia twórcy projektu wynalazczego wiązała się z zawarciem umowy przenoszącej prawo własności tego projektu.

Uzasadnienie strona 1/2

Istota sporu w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do wykładni przepisu art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./, zgodnie z którym koszty uzyskania przychodów z tytułu zapłaty za przeniesienie prawa własności projektu wynalazczego, topografii układu scalonego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego przez pierwszego właściciela określa się w wysokości 50 procent w stosunku do uzyskanego przychodu. Analizę tego przepisu należy rozpocząć od stwierdzenia, że jego konstrukcja wskazuje na to, że decydujące dla skutków podatkowych w zakresie określania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym ma skutek zdarzenia prawnego jaki zaistniał między pierwszym właścicielem projektu wynalazczego a nabywcą, czyli przeniesienie prawa własności projektu wynalazczego.

Z uwagi na przedmiot regulacji prawnej dalsze rozważania muszą odbywać się przy uwzględnieniu unormowań zawartych w zasadniczej dla omawianej problematyki - ustawie z dnia 19 października 1973 r. o wynalazczości /Dz.U. 1993 nr 26 poz. 117 ze zm./. Ustawa ta nie definiuje pojęcia prawa własności projektu wynalazczego, co więcej - takim pojęciem nie posługuje się w ogóle. Skoro zaś takim pojęciem posługuje się ustawa podatkowa, trzeba sięgnąć do prób jego definicji podejmowanej w literaturze przedmiotu. Według prof. A. Szewca, własność wynalazku /projektu wynalazczego/, to zespół skutecznych erga omnes uprawnień dających ich podmiotowi pełną możność korzystania z wynalazku, rozporządzania nim oraz dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia tych uprawnień /por. A. Szewc: Własność wynalazku, Monitor Prawniczy 1994 nr 4 str. 97 i nast./. Właścicielem wynalazku jest tylko ten, komu prawa te przysługują łącznie i w całości. Nie jest nim natomiast ten, kto może tylko korzystać z wynalazku choćby wyłącznie /licencjobiorca wyłączny, użytkownik, dzierżawca patentu/. Zdaniem tego samego autora, normatywną konstrukcję własności wynalazku oparto w ustawie o wynalazczości na zasadzie "patentu dla wynalazcy". Ma to nie tylko znaczenie moralne, ale pełni również doniosłą funkcję prawną "Oznacza bowiem, że wszystkie inne sytuacje, przewidziane w ustawie, w których ipso iure własnością przysługuje innym podmiotom niż twórca /współtwórcy/ wynalazku, stanowią wyjątek od reguły (...)".

Zasadą zatem wynikającą z art. 20 ust. 1 ustawy o wynalazczości jest, że prawo do uzyskania patentu na wynalazek /prawo do patentu/ przysługuje twórcy wynalazku. Wyjątkami zaś od tej zasady są sytuacje określone w ust. 2 tego artykułu. Chodzi o sytuację przyznania podmiotowi gospodarczemu /pracodawcy bądź zamawiającemu/ prawa do patentu na wynalazek dokonany przez twórcę w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy albo realizacji innej umowy. Wtedy podmiot gospodarczy nabywa własność wynalazku ex lege, czyli w sposób pierwotny, pod warunkiem, że umowa o pracę bądź umowa o dokonanie projektu wynalazczego nie stanowią inaczej.

Strona 1/2