Zastosowanie przy określaniu zobowiązań w podatkach obrotowym i dochodowym nieobowiązujących już przepisów resortowych stanowi rażące naruszenie prawa, co skutkuje stwierdzeniem nieważności decyzji organów podatkowych obydwu instancji, na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym w zw. z art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Organy podatkowe obydwu instancji załatwiły sprawę wymiaru podatków obrotowego i dochodowego za rok 1992 z rażącym naruszeniem przepisów prawa materialnego i procesowego. Niezgodne z zasadami wymiaru zobowiązań podatkowych i zasadami logicznego rozumowania była kolejność podejmowanych w sprawie rozstrzygnięć.
Skoro zgodnie z art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./ podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód, którym jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, a za przychód z działalności gospodarczej /art. 14 ust. 1 ustawy/ uważa się kwoty należne z tytułu świadczeń dokonanych w ramach działalności, to oczywistym wnioskiem dla postępowania wymiarowego jest pierwszeństwo ustalenia przychodu.
Przychód z działalności gospodarczej w rozumieniu powołanego wyżej art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. jest tożsamy z obrotem w rozumieniu art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 roku o podatku obrotowym /Dz.U. 1983 nr 43 poz. 191 ze zm./.
Ponadto podatek obrotowy uznawany był /por. a contrario art. 23 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r./ za koszt uzyskania przychodów.
Z powyższego wynika, że decyzja w sprawie podatku obrotowego za dany rok podatkowy powinna zawsze wyprzedzać wydanie decyzji w sprawie podatku dochodowego. W niniejszej sprawie stało się odwrotnie. Należy zakładać, że z tej przyczyny późniejsza decyzja w sprawie podatku obrotowego nie zawiera żadnych samodzielnych ustaleń właściwego organu.
Przy ustalaniu podstaw opodatkowania w obydwu podatkach organy podatkowe nie pokusiły się o analizę wyników działalności z uwzględnieniem stosowanych metod szacowania obrotu i dochodu np. porównawczej do innych podatników, prowadzących działalność w zbliżonych warunkach, lecz posłużyły się normami szacunkowymi Ministra Finansów wprowadzonymi do stosowania w 1983 r., a więc w zupełnie innych realiach gospodarczych. Przede wszystkim jednak przepisy zarządzenia Ministra Finansów nr 45 z dnia 30 czerwca 1983 r. w sprawie podatkowych norm szacunkowych /Dz.Urz. MF nr 9 poz. 24/ zostały uchylone z dniem 27 lutego 1995 r. zarządzeniem Nr 5 Ministra Finansów z dnia 3 lutego 1995 r. /Dz.Urz. MF nr 1 poz. 2/, zatem podstawy opodatkowania zostały skalkulowane z zastosowaniem nie obowiązujących już przepisów resortowych.
Fakt uchylenia norm szacunkowych uszedł uwadze nie tylko organów I instancji, ale również Podatkowej Komisji Odwoławczej.
Zastosowanie przy określaniu zobowiązań w podatkach obrotowym i dochodowym nie obowiązujących już przepisów resortowych stanowi rażące naruszenie prawa, co skutkuje stwierdzeniem nieważności decyzji organów podatkowych obydwu instancji w oparciu o art. 22 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy o NSA w zw. z art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa.
Sąd stwierdził też w niniejszej sprawie nieprawidłowość, która mogłaby stanowić samodzielną podstawę stwierdzenia nieważności decyzji Podatkowej Komisji Odwoławczej, gdyby nie zachodziła przesłanka wyżej opisana.