Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Wojciech Stachurski (spr.), Sędziowie sędzia WSA Andrzej Melezini, sędzia WSA Jacek Pruszyński, Protokolant st. sekretarz sądowy Beata Świętochowska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 30 grudnia 2014 r. sprawy ze skargi P. B. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w W. Placówka Terenowa w A. z dnia [...] czerwca 2014 r., nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników oddala skargę.
Zaskarżaną decyzją z dnia [...] czerwca 2014 r., znak: [...], Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia [...] maja 2014 r., odmawiającą Pani P. B. (dalej przywoływana również jako "Skarżąca") umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okresy od I kwartału 2001 r. do II kwartału 2013 r. w kwocie 13.949,50 zł.
W uzasadnianiu organ wskazał, że Skarżąca wraz z niepełnoletnią siostrą nabyła z dobrodziejstwem inwentarza spadek po zmarłym ojcu G. B., w skład którego wchodziło gospodarstwo rolne o powierzchni 21.37 ha fizycznych oraz las o powierzchni 4,360 ha. W związku z powyższym, decyzją z dnia [...] kwietnia 2014 r. orzeczono wobec Skarżącej odpowiedzialność za zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników ojca w łącznej kwocie 13.949,50 zł.
W dniu [...] kwietnia 2014 r. Skarżąca zwróciła się z wnioskiem o umorzenie istniejącego zadłużenia z uwagi na brak możliwości jego spłacenia. Wniosek uzasadniła: niskimi dochodami własnymi z otrzymywanej renty rodzinnej KRUS (po zmarłym ojcu) w kwocie 773,16 zł; niskimi dochodami miesięcznymi całego gospodarstwa domowego w kwocie 1993,07 zł i dużymi wydatkami w kwocie 1033,55 zł; brakiem dochodu matki, która jest zarejestrowana w PUP bez prawa do zasiłku; wielokrotnym korzystaniem z różnych form pomocy MOPS; chęcią kontynuowania nauki, która wiąże się z nakładami finansowymi, przez co konieczność spłaty zobowiązania uniemożliwi podjęcie studiów; a także nieodzownością zainwestowania w otrzymane gospodarstwo i remont domu znajdującego się na jego terenie.
Wydając decyzję w pierwszej instancji organ stwierdził, że argumenty użyte przez Skarżącą nie mogą stanowić wystarczającej podstawy do umorzenia należności na podstawie przepisów art. 41 a ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r.
o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2013 r., poz. 1403 ze zm.). Zasadniczymi motywami tego rozstrzygnięcia były: możliwość dysponowania majątkiem i np. sprzedaży części gospodarstwa w celu spłaty zobowiązań; brak ustalonego czynszu dzierżawnego, który mógłby stanowić dodatkowy dochód; otrzymanie w kwietniu 2014 r. dopłat obszarowych z ARiMR; posiadanie pełnej informacji o istnieniu i wysokości zadłużenia przed podjęciem decyzji o przyjęciu spadku.
W odwołaniu od tej decyzji Skarżąca wskazała na nowe okoliczności, tj: ukończenie liceum ogólnokształcącego z wyróżnieniem; usamodzielnienie się - zamieszkanie w domu znajdującym się na terenie gospodarstwa, wymagającym pilnego remontu. Stwierdziła, że opłacenie zaległości spowoduje brak możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, ponieważ posiada miesięczny dochód w wysokości 386,58 zł (1/2 renty rodzinnej). Dom, w którym zamieszkała kryty jest czarną blachą, obora ze względu na zniszczony fundament stwarza zagrożenie katastrofą budowlaną, snopowiązałka i ciągnik są w stanie bezużytecznym (ciągnik wyrejestrowany- dołączono potwierdzenie). Nieustalenie czynszu za dzierżawę gruntów wynika z braku zainteresowania prowadzeniem gospodarstwa rolnego na lokalnym rynku, a w przypadku ustalenia opłaty, niemożliwe byłoby zawarcie umowy dzierżawy. Dopłaty obszarowe pobrane z ARiMR przeznaczone zostały na spłatę długów sąsiedzkich dla poprzedniego dzierżawcy. Wartość rynkowa gospodarstwa jest pozorna, gdyż zależy od popytu, którego obecnie brak.