Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Leszek Kleczkowski Sędziowie: Sędzia WSA Mirella Łent (spr.) Sędzia WSA Urszula Wiśniewska Protokolant Asystent sędziego Waldemar Dąbrowski po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 11 maja 2011 r. sprawy ze skargi B.Ł.i P. Ł. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji 1. uchyla zaskarżoną decyzję 2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana w całości
Pismami z dnia 22 stycznia 2008r. i 14 lutego 2008r. wniesiono o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia [...] nr [...] stwierdzającej odpowiedzialność P.Ł. jako nabywcy części majątku Kombinatu Budowlanego za jego zaległości z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne. Uzasadniając wniosek strona stwierdziła, iż ww. decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa. Jednocześnie jako podstawę prawną wskazała na treść art. 83a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009r. nr 205 poz. 1585 ze zm.), tj. możliwość stwierdzenia nieważności decyzji z urzędu. Decyzją z dnia [...] nr [...] ZUS odmówił wszczęcia postępowania w tej sprawie z urzędu.
Odwołanie od ww. rozstrzygnięcia zostało zgodnie z właściwością przekazane do rozpoznania Prezesowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który decyzją z dnia
[...] utrzymał w mocy decyzję Zakładu z dnia [...]
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, że w sprawie została wydana decyzja o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, a nie decyzja o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji. Strona w odwołaniu od decyzji o odmowie wszczęcia postępowania podniosła szereg zarzutów o charakterze merytorycznym, zdaniem strony tkwiących w zaskarżonej decyzji (zarzucono naruszenie art. 104 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy, art. 77 § 1 K.p.a. oraz art. 10 § 1 K.p.a. poprzez ich niezastosowanie w niniejszej sprawie). Organ podkreślił, że kwestią bezsporną (strona w swych pismach tego faktu nie podnosi) jest to, iż od decyzji ZUS z dnia 14 października 1994r. nie wniesiono skutecznie odwołania.
W konsekwencji w ocenie Prezesa ZUS w sprawie podlegał rozpatrzeniu wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji, o której mowa w art. 83a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten stanowi, że decyzje ostateczne Zakładu, od których nie zostało wniesione odwołanie do właściwego sądu, mogą być z urzędu przez Zakład uchylone, zmienione lub unieważnione, na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego. W tym zakresie decyzja z dnia [...] Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji ZUS z dnia
[...] odpowiada prawu i jest prawidłowa, a argumentacja zawarta w uzasadnieniu decyzji zasługuje na aprobatę.
Prezes ZUS przywołując orzecznictwo sądów stwierdził, że ostateczne decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, od których nie wniesiono odwołania do właściwego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych mogą być uchylone, zmienione lub unieważnione na zasadach określonych w przepisach K.p.a. jedynie z urzędu, a nie na wniosek strony. Oznacza to, że w takich sprawach nie ma zastosowania przepis art. 157 § 2 K.p.a. przewidujący wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji na żądanie strony lub z urzędu.