1. Organ odwoławczy, mający wątpliwości co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, powinien przeprowadzić postępowanie dowodowe uzupełniające /art. 136 Kpa/, bądź też uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia /art. 138 par. 2 Kpa/. Utrzymanie w takim wypadku wadliwej decyzji organu I instancji w mocy, a następnie wskazanie temu organowi w odrębnym piśmie warunków, od spełnienia których uzależnione jest wykonanie tej wadliwej decyzji, a nawet jej moc prawna, stanowi naruszenie powyższych przepisów, mające wpływ na wynik sprawy.
2. Artykuł 37 ust. 1 i 2, jak również art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./, nie dają organowi administracji podstaw do wydania decyzji nakazującej rozbiórkę budynku dotychczas użytkowanego, w związku z wybudowaniem przez właściciela nieruchomości nowego budynku o podobnym przeznaczeniu.
3. Jeżeli jednak zgodnie z art. 29 ust. 2 tej ustawy organ administracji zawrze w pozwoleniu na budowę nowego obiektu budowlanego warunek zobowiązujący inwestora do rozebrania poprzednio użytkowanego obiektu budowlanego o podobnym przeznaczeniu, po oddaniu do użytku obiektu nowego, rozstrzygnięcie takie podlega wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Tadeusza R. na decyzję Wojewody Ciechanowskiego z dnia 29 września 1981 r. nr 8392/23/81 w przedmiocie nakazania Wacławowi M. rozbiórki połowy budynku mieszkalnego i na podstawie art. 207 par. 1 i par. 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję Naczelnika Gminy B. z dnia 7 sierpnia 1981 r., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Wojewody Ciechanowskiego kwotę złotych sześćset tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.
Naczelnik Gminy B., decyzją z dnia 7 sierpnia 1981 r. nr 8382-1/1/81, nakazał Wacławowi M. rozebranie północnej połowy drewnianego budynku mieszkalnego, przyjmując za podstawę decyzji art. 13 i 14 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./ i podając w uzasadnieniu, że część ta jest oddalona od nowo wybudowanego domu mieszkalnego o 6 m, co stwarza zagrożenie pożarowe.
Od decyzji tej odwołał się Tadeusz R., podając że dom ten dzierżawi od Gminy, nie jest w stanie w krótkim czasie wybudować nowego domu, a zajmowany obecnie nadaje się do dalszego użytkowania.
Motywów odwołania nie uwzględniono i decyzją Wojewody Ciechanowskiego z dnia 29 września 1981 r. nr 8382/23/81 utrzymano zaskarżoną decyzję w mocy z powołaniem się na art. 46 i 47 prawa budowlanego. W uzasadnieniu tej decyzji podano, że budynek drewniany stanowi własność Wacława M., który otrzymał pozwolenie na budowę nowego domu pod warunkiem rozebrania budynku drewnianego usytuowanego w odległości 7,1 m od budynku nowego, co stanowi naruszenie przepisów rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki /Dz.U. nr 17 poz. 62/.
Decyzja ta została przez Tadeusza r. zaskarżona do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W uzasadnieniu skargi podano, że gospodarstwo rolne wraz ze spornym budynkiem dzierżawi on od Gminy i zamierza je kupić, składając w miejscowym banku stosowne podanie w dniu 18 maja 1981 r. Podanie nie zostało dotychczas załatwione i nie załatwiono także wniosku o przedłużenie umowy dzierżawy. Gospodarstwo to stanowiło własność Stanisławy K., która przekazała je wraz ze spornym budynkiem Państwu w zamian za rentę. Skarżący nie rozumie zatem, dlaczego obecnie uważa się, że budynek ten w połowie stanowi własność Wacława M., jeśli w całości został przekazany Państwu przez Stanisławę K.
W odpowiedzi na skargę, udzielonej z naruszeniem art. 200 par. 3 Kpa nie przez organ administracji, lecz przez urzędnika bez upoważnienia tego organu, powtórzono opis stanu faktycznego, podając jednak, że organ I instancji został poinformowany, że "do rozbiórki można będzie przystąpić z chwilą wykwaterowania osób zamieszkałych w części budynku przeznaczonej do rozbiórki oraz po uregulowaniu spraw związanych z prawem własności".
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W toku rozprawy córka Wacława M. - Aleksandra L., upoważniona do reprezentowania jego interesów, okazała dokumenty, z których wynika, że postępowanie w sprawie było prowadzone niestarannie i nie została w całości wyjaśniona kwestia własności spornego budynku drewnianego. Przede wszystkim należy wskazać, że w odpowiedzi na skargę podano, iż organ I instancji został poinformowany /pismo w aktach z dnia 23 października 1981 r. nr 8382/23/81/, iż "do rozbiórki można będzie przystąpić z chwilą wykwaterowania osób (...) oraz po uregulowaniu spraw związanych z prawem własności". Wynika z tego, że sprawy własności budziły również wątpliwości organu odwoławczego, a mimo to zaskarżoną decyzję utrzymał on w mocy, nie mając pewności, czy została ona skierowana do właściwej osoby. Mając tego rodzaju wątpliwości, organ odwoławczy powinien przeprowadzić postępowanie dowodowe uzupełniające /art. 136 Kpa/, bądź też uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia /art. 138 par. 2 Kpa/. Poczynione przez ten organ zastrzeżenie w piśmie oznaczało w rzeczywistości, że decyzja ostateczna nie może być wykonana do czasu spełnienia wskazanych warunków, przy czym - w razie stwierdzenia braku tytułu własności spornego budynku po stronie Wacława M., byłaby po prostu nieważna /art. 156 par. 1 pkt 4 Kpa/.