Skarga Stefanii i Heleny Z. na decyzję Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska w przedmiocie zatwierdzenia planu realizacyjnego budowy osiedla mieszkaniowego w J. i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wojewody Krośnieńskiego , a także
Tezy

1. Konsekwencje wynikające z zatwierdzonego planu realizacyjnego z reguły dotykają interesów osób trzecich, wobec czego organy administracji powinny stosować zasadę wzywania do udziału w postępowaniu dotyczącym zatwierdzenia planu realizacyjnego inwestycji, zwłaszcza na terenach stanowiących własność osób fizycznych i podlegających wywłaszczeniu, wszystkich osób, których interesów prawnych postępowanie to dotyczy /art. 28 Kpa/.

2. Dowodem rozpatrzenia zarzutów i wniosków zgłaszanych przez strony w postępowaniu poprzedzającym zatwierdzenie planu realizacyjnego inwestycji nie może być notatka służbowa z czynności, w których strony postępowania nie uczestniczyły, nie zawierająca ponadto rzeczowego ustosunkowania się do tych zarzutów i wniosków. W sprawach tego rodzaju organ administracji powinien przed wydaniem decyzji zastosować formę rozprawy, przewidzianej art. 89 par. 2 Kpa.

3. Organ administracji zatwierdzający plan realizacyjny inwestycji nie może odesłać rozpoznania zarzutów i wniosków stron do postępowania wywłaszczeniowego, a więc postępowania o zupełnie innej treści i nie dającego stronom możliwości wpłynięcia na zmiany w sposobie zagospodarowania terenu inwestycji w kierunku ochrony ich słusznych interesów.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Stefanii i Heleny Z. na decyzję Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 4 marca 1982 r. w przedmiocie zatwierdzenia planu realizacyjnego budowy osiedla mieszkaniowego w J. i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wojewody Krośnieńskiego z dnia 10 grudnia 1981 r., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska kwoty po złotych sześćset tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz każdej ze skarżących.

Uzasadnienie strona 1/2

Stefania i Helena Z., zamieszkałe w J. przy ul. K. nr 15, zaskarżyły do Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzję Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 4 marca 1982 r. nr UA-3/987-K-131/82, w której orzeczono utrzymanie w mocy decyzji wydanej z upoważnienia Wojewody Jasielskiego przez Głównego Architekta Województwa w dniu 10 grudnia 1981 r. /nr A-1/Jas/40/76/81/ w sprawie zatwierdzenia planu realizacyjnego II etapu realizacji osiedla mieszkaniowego Sz.-K. w J. Decyzja ta została wydana na podstawie art.20 ust. 2 pkt 1 i art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229/ i przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej/ i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie nadzoru urbanistyczno-budowlanego /Dz.U. nr 8 poz. 48/. Decyzję tę przesłano do wiadomości właścicielom i użytkownikom terenów przejmowanych pod realizację inwestycji. W aktach sprawy brak jest odwołania lub odwołań osób zainteresowanych, jednakże z zaskarżonej decyzji organu II instancji wynika, że odwołania złożyło ogółem siedmioro zainteresowanych, w tym Stefania i Helena Z. W uzasadnieniu decyzji organu odwoławczego podano, że projekt realizacyjny zgodny jest z planem zagospodarowania przestrzennego miasta J., przy czym tereny objęte zadaniem inwestycyjnym są stosunkowo wolne od zabudowy, ale w pełni uzbrojone. Uznano ponadto, że projekt narusza jedynie zabudowę działki Stefanii i Heleny Z., czego nie można było uniknąć. Ewentualne zmiany granic działek oraz forma i wysokość odszkodowania za przejęte nieruchomości będą przedmiotem odrębnego postępowania . W decyzji nie pouczono stron o prawie jej zaskarżenia do sądu administracyjnego.

Skargę taką jednak złożyły Stefania i Helena Z. wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji lub stwierdzenie jej nieważności z powodu rażącego naruszenia prawa. Uzasadniały swój wniosek faktem, że pominięte zostały zarzuty zawarte w odwołaniu, mimo że mają "zasadnicze znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia". Uważały także, że rozpatrzenie uwagi i zastrzeżeń zgłoszonych do planu realizacyjnego powinno nastąpić przed organem I instancji przy ich udziale, przy czym twierdzą, że nie zachodzi potrzeba usuwania ich domu, szczególnie w sytuacji głodu mieszkaniowego. Organ II instancji nie rozważył - ich zdaniem - możliwości wprowadzenia do planu realizacyjnego takich zmian, które pozwoliłyby realizować inwestycję bez wyburzenia ich domu.

Odpowiedź na skargę ograniczyła się do stwierdzenia, że nie znaleziono podstaw do zmiany decyzji.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Należy uznać trafność postępowania organów administracji w rozpatrywanej sprawie, co polegało na dopuszczeniu do udziału w postępowaniu administracyjnym wszystkich posiadaczy nieruchomości znajdujących się na terenie objętym planem realizacji osiedla. Jakkolwiek bowiem przepisy prawa materialnego nie określają procedury związanej z zatwierdzaniem takiego planu, to jednak pełne zastosowanie w takich przypadkach ma kodeks postępowania administracyjnego, przewidujący w art. 28, że stroną w postępowaniu administracyjnym jest m.in. każdy, czyjego interesu prawnego dotyczy postępowanie. Nie ulega natomiast wątpliwości, że konsekwencje wynikające z zatwierdzonego planu realizacyjnego z reguły dotykają interesów osób trzecich, wobec czego organy administracji powinny stosować zasadę wzywania do udziału w postępowaniu dotyczącym zatwierdzenia planu realizacyjnego inwestycji, zwłaszcza realizowanych na terenach stanowiących własność osób fizycznych i podlegających wywłaszczeniu, wszystkich osób, których interesów postępowanie to dotyczy. Jest to bowiem faza przygotowania inwestycji, w której możliwe jest skuteczne rozpoznanie zarzutów i wniosków tych osób.

Strona 1/2