Samorząd zawodowy występuje w roli organu współdziałającego z organem orzekającym w sprawach udzielania koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej, wydając opinię w formie postanowienia, na które służy zażalenie i skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Rolę samorządu zawodowego wyznacza w tym postępowaniu nie organ koncesyjny - przyznając lub odmawiając prawa strony czy występowania na prawach strony - ale przepis prawa nakazujący zasięgnięcie opinii przed wydaniem decyzji. Taki status w postępowaniu o wydanie koncesji wyklucza możliwość występowania w nim samorządu jako organu opiniującego i jednocześnie strony postępowania.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Okręgowej Izby Aptekarskiej w P. na decyzję Krajowego Inspektora Farmaceutycznego z dnia 28 kwietnia 1997 r. w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania - oddala skargę.
Krajowy Inspektor Farmaceutyczny decyzją z 28.04.1997 r. utrzymał w mocy decyzję Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w P. z 30.12.1996 r. w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania w sprawie udzielenia Fundacji w P. koncesji na prowadzenie apteki.
Z uzasadnienia decyzji Krajowego Inspektora wynika, iż Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w P. decyzją z 4.11.1996 r. udzielił wyżej wskazanej Fundacji koncesji na prowadzenie apteki, pismem zaś z 18.12.1996 r. Okręgowa Izba Aptekarska w P. wystąpiła z wnioskiem o wznowienie postępowania w tej sprawie. Artykuł 33 ust. 5 ustawy z dnia 10 października 1991 r. o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i nadzorze farmaceutycznym /Dz.U. nr 105 poz. 452 ze zm./ wymaga zasięgnięcia opinii samorządu aptekarskiego przy udzielaniu koncesji. Warunek ten został spełniony, gdyż Okręgowa Izba Aptekarska wydała opinię 12.05.1994 r., nie zachodzi więc sytuacja, że organ koncesyjny pominął udział samorządu zawodowego. Przepis ten nie zobowiązuje organu do ponownego zasięgania opinii w sytuacji, gdy zmienia się kandydatura kierownika apteki, co miało miejsce w niniejszej sprawie. Ponowne zasięganie opinii powinno mieć miejsce jedynie w wypadku, gdy w toku postępowania następuje zmiana elementu wniosku o wydanie koncesji, umieszczonego w decyzji koncesyjnej. W niniejszej sprawie nie miało to miejsca. Nadto Izba nie ma tytułu strony w postępowaniu koncesyjnym, co stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 stycznia 1997 r. I SA 586/96.
Skargę na tę decyzję złożyła Okręgowa Izba Aptekarska w P. wnosząc o jej uchylenie z powodu naruszenia prawa. W obszernym uzasadnieniu skargi Izba wywiodła, że żaden przepis ustawy nie uzasadnia stanowiska wyrażonego w decyzji, że tylko zmiana elementu wniosku, umieszczonego następnie w koncesji, mogłaby powodować powtórne zasięganie opinii. Prawo opiniowania dotyczyć powinno wszystkich kwestii zawartych we wniosku o koncesję, w tym i takich, które potem w samej koncesji nie są uwidocznione. Nietrafny jest też zarzut dotyczący strony postępowania, wyrok bowiem Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 1996 r. III AZP 26/95, dotyczący samorządu notarialnego, ma istotny wpływ na określenie uprawnień tak izb aptekarskich, jak i innych samorządów. Przyznano im bowiem przymiot strony samorządom w postępowaniach, w którym są opiniującymi. Przymiot strony wynika również wprost z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich /Dz.U. nr 41 poz. 179/, który stanowi, że izby powinny służyć obronie ekonomicznych i zawodowych interesów samorządu, mają zatem interes prawny w rozstrzygnięciach postępowania koncesyjnego.
Odpowiadając na skargę Minister Zdrowia i Opieki Społecznej wniósł o jej oddalenie, argumentując, iż skarżąca nie jest stroną postępowania, gdyż może jedynie opiniować kwestie związane z udzieleniem koncesji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: